संकश्ट मोनजातीचें!

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गीम तापपाक लागलो काय रानांतलें उदकाचे सांठे आटून वतात. न्हंयांचें उदक देंवता. घसघश्यांतल्या उदकाची पातळी उणी जाता. हाचो पयलो त्रास जाता तो सुकणीं, सावदांक. उदक नाशिल्ल्यान रानांतलीं झाडां, झिली, तणूय सुकता. मागीर तान आनी पोटाचे भुकेक हे मोनजातीक हेडचें पडटा. हे सगले जीव खूब फावटी लोकवस्तींनी येतात. शेतां, भाटां, बागायती, पोरसांनी घुसतात. थंय रानांनी केन्ना मेळना अशें रुचींचें कितें मेळ्ळें (अनस, केळीं, पालेभाजी, फळभाजी) जाल्यार कांय जनावरां चुकनासतना दरवर्सा थंय येतात आनी शेतकारांनी घामा- कश्टान काडिल्ल्या पिकाचो सत्यनाश करतात. शेतकारांचो पयसो फुकट वता. पूण ताचे परस चड म्हत्वाचें आशिल्ले कश्ट आनी वेळ मातये भरवण जाता. फांतोडेर, सांजवेळा पोरसूं शिंपून, पीक राखपाक रातचीं जागरणां करून शेतकार कश्टाचें फळ मेळटलें अशी आस्त बाळगून आसता. पूण हती, गवे, रानदुकर कांय खिणां भितर दोळ्यां मुखार उबें पीक काबार करतात. तेन्ना कितें भोगता, तें फक्त त्या शेतकाराक खबर आसतलें!
हालींच वाडें- कुर्डी (द. गोंय) आनी सावंतावाडो- मांद्र्यां (उ. गोंय) गव्यांनी सांवार कांडलो आनी गोरवाचें तण (ग्रीन फोडर), मिरसांगो, भाजयेची नासधूस केली. शेतकी आनी रानां खात्यान हाची दखल घेवन लुकसाण भरपाय दिवची, तशेंच ह्या जनावरांचो बंदोबस्त करचो अशी मागणी दोनूय गांवांतल्या शेतकारांनी केल्या. कुर्डी चडशे शेतकार संजिवनी साकर कारखान्या खातीर ऊस पिकयताले. पूण उपरांत कारखानो धवो हती थारलो. कांय शेतकारांनी ऊसाचें पीक घेवपूच बंद केलें. हालींसराक तांणी गोरवां पोसल्यांत आनी तणाचेंय उत्पादन घेतात. मात, आतां गव्यांक ह्या पाचव्या तणाची रूच लागल्या. कुर्डी हो दोंगराळ वाठार आशिल्ल्यान ते सकयल गांवांत येतात आनी तण खावन वतात. फावो त्या प्रमाणांत तें मेळूंक ना जाल्यार शेतकार गोरवांक घालतले कितें आनी दूद मेळटलें कितलें? म्हणटकच दुदाच्या वेवसायांत देंविल्ल्या ह्या शेतकारां मुखार गव्यांनी संकश्ट उबें केलां. मांद्र्यां शेतकारांनी मिरसांगो, भाजी लायल्या. थंय गव्यांचो कळप रातचो अडेज, तिनाक येता. तोंडाक मेळटा तें उरबडून खाता. दोनूय कडेन गवे येवचे न्हय, म्हूण शेतकार शेतांनी, पोरसांनी वचून न्हिदतात, जागरणां करतात. ते खातीर तांचे भलायकेचेर परिणाम जावं येता. जालाय आसूं येता. बरें ते पोरसांत आसतना गव्यांचो कळप हल्लोय करूंक शकता. कारण तो मुळांत रागीट प्राणी. तेन्ना रानां खातें, शेतकी खात्यान बेगीन लक्ष घाल्यार बरें.
गोंयांत कांय वर्सां पयलीं रानदुकराक उपद्रवी प्राणी घोशीत करून शेती- बागायती खावपाक आयल्यार ताका जिवेशीं मारपाक परवानगी दिल्ली. सरकाराच्या ह्या निर्णयाक प्राणीमोगींनी हरकत घेतिल्ली. मुळांत रानदुकराच्या मटणाक (पोर्क) बरेचजाण आशेल्ले आसतात. ही साग्वाद मेळची म्हूण जिवाचें रान करपी उणे नात. उपद्रवी प्राणी म्हूण घोशीत जाल्ल्यान कासादोरांक आयती संदूच मेळटली आनी ते कांस करीत रावतले, असो युक्तीवाद कांय जाणांनी केल्लो. उपरांत ह्या निर्णयाचें कितें जालें, तें कळूंक ना. पूण रानदुकर, वानर पिकाचें सगल्यांत चड लुकसाण करतात, हें न्हयकारपाक जावचें ना. मागीर गवे. हेडगीं गोरवां. नशीब हालीं हती येवंक नात. हीं सावदां अशीं लोकवस्तींनी कित्याक येतात, हें सगल्यांक खबर आसा.
गोंयांत हजारांनी परप्रांतीय आसात. तांच्या गांवांत रोजगार, साधनसुविधा नात म्हूण ते हांगा आयल्यात. हांगा तांची जीण सुदारल्या. सुकणीं- सावदांचेंय अशेंच. तांच्या रानांनी तांकां पोटभर खावपाक, शांतपणान रावपाक मेळना. देखून तीं खंय पोट भरतलें थंय वतात. एकदां खात्री पटली काय मागीर परत परत येतात. अर्थांत आशिकुशीच्या रानांनी पोट भरलें जाल्यार येनात. तामिळनाडूंतले हती आतां फुडल्या म्हयन्यांत केरळाचे दिकेन वचपाक लागतले. प्रत्येक सरकारान ते खातीर फळां, फुलां, झिली, तण, उदकान रानां गिरेस्त करपाक जाय. लोकवस्तींनी जें कितें मेळटा, ताचीय लागवड रानांनी करपाक हरकत ना. अकेशिया, निलगिरी आनी कोणाक नाका तसलीं झाडां लावचे परस फळ झाडां लायल्यार हेर जनावरांक, सुकण्यांकूय फायदो जातलो. रानांनी कृत्रीम तळींय बांदूक जाय. सगलें कितें थंय मेळत जाल्यार हीं जनावरां लोकवस्तींत येतलींच कित्याक?