महाभारत : म्हजे कल्पनेंतल्यान

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सभापर्व 4 

फाश्यांचें खेळ

(ताच्या हातांतल्यान सुटले उपरांत द्रौपदी रडत रडत एका खांब्या फाटल्यान वचून उबी रावली. … आतां फुडें..)

जे सुवातेर ती उबी आशिल्ली थंयच्यान तिणें रडत रडत मोठ्यान सगल्यांक विचारलें, ‘एके बायलेची अब्रू अशी सगल्या मुखार काडिल्ली पळयतना तुमकां कांयच दिसना? हांगा जे जाण्टे बसल्यात तांणी दोळे धांपून घेतल्ल्यात काय कितें? हांव विचारता, धर्मराज दास जाले- उपरांत तो म्हाका पणाक लावंक शकता? जो मनीस स्वता स्वतंत्र ना ताणें आपले बायलेक पणाक लावं येता? सांगात म्हाका!’ द्रौपदीचो प्रस्न आयकतकच सगले ओग्गी रावले. सगलो दरबार गप्प जालो. कांय वेळान भीष्म उठलो आनी ताणें म्हणले, ‘हें पळय, हातून सगळी युधिश्टीराची चूक आसा. फांश्यांच्या खेळांत मनशान कितें पणाक लावंक जाय हें ताका कळूंक जाय आशिल्लें. शकुनी सांगता- सांगता तें तो पणाक लायत गेलो. तेन्ना तुका कोणाक दुशण दिवपाचे आसा जाल्यार तें तूं युधिश्टीराक दी. पूण तुवें विचारिल्या प्रस्नाक हांव जाप दिता. म्हज्या मता प्रमाण, घोव स्वतंत्र नासलो तरी लेगीत ताचो आपले बायले वयलो हक्क केन्नाच ना जायना.’ भीष्मान दिल्ली जाप आयकून द्रौपदी सामकी निरशेली आनी थंयच रडत उबी रावली.

द्रौपदी तशी रडता तें पळोवन, तिची काकुळट येवन दुर्योधनाचो धाकलो भाव विकर्ण उठलो आनी ताणें म्हणलें, ‘म्हाका दिसता द्रौपदी स्वतंत्र आसा, दासी न्हय ! ती पांच पांडवांची बायल. एका युधिश्टीराची न्हय! तिका पणाक लावचे पयली युधिश्टीरान हेर पांडवांची संमती घेवंक जाय आशिल्ली. ती ताणें घेवंक ना. ते खातीर द्रौपदी स्वतंत्र आसा.’ सगळ्यांक विकर्णाचे म्हणणें पटलें. द्रौपदीक लागून पडिल्लो तिढो सुटलो अशें सगळ्यांक दिसलें. कातरींत सांपडिल्ली द्रौपदी सुटली हें पळोवन कर्ण उठलो आनी ताणें म्हणलें, ‘विकर्णा, तूं स्वताक व्हडलो बुदवंत समजू नाका. हांगा भीष्मा सारको जाण्टो चूक कितें, बरोबर कितें हें सांगपी हाजीर आसतना तूं कालचो पोर आमको ज्ञानां सांगता? दुःशासना कितें पळयत रावला? चल देंवय पांडवांची आनी द्रौपदीचीं वस्त्रां!’ 

कर्णान अशें म्हणीना फुडें पांडवांनी आपूण जावन कमरेक बांदिल्ले वस्त्र तितले आंगार दवरले आनी हेर वस्त्रां कुशीक काडून दवरलीं. दुःशासन मागीर द्रौपदीची वस्त्रां काडपाक फुडें सरतालो तें पळोवन विकर्णान ताका म्हणलें, ‘दुःशासना द्रौपदी तुज्या चुलत भावांची बायल, तुजी वयनी. एके कुलीन बायलेची अशी विटंबणा करू नाका’. ताचेर कर्णान विकर्णाक म्हणलें, ‘तूं ओगी राव रे! कोण कुलीन बायल? द्रौपदी? आरे, ती पांच दादल्यांची बायल. ती कुलीन कसली, ती शिंदळ मरे! दुःशासना, चल ओड तिचीं वस्त्रां.’ तें आयकून द्रौपदी थार भियेली आनी मोटमोट्यान आड्ड्यो मारुंक लागली. आपल्या दोनूय हातांनी आंगा वयलें वस्त्र घट्ट धरून ती थरथरत उबी रावली.

इतले म्हणसर दुर्योधन व्हडल्यान आड्डलो, ‘दुःशासना, काड तिचें वस्त्र ओडून आनी हांगा हाडून बसय तिका म्हजे मांडयेर,’ अशें म्हणीत ताणें आपले कमरेक बांदिल्लें वस्त्र वयर ओडून आपली मांडी सगळ्यांक दाखयली. ते सरशी भीम आपले बशिल्ले सुवातेर उसळ्ळो आनी ताणें मोट्यान आड्डून दुर्योधनाक म्हणाले,‘दुर्योधना, हांव सगल्या मुखार प्रतिज्ञा करता, तुवें जी मांडी आमका सगल्यांक दाखयल्या, ती एक दीस म्हजे गदेन हांव फोडून उडयतलो.’ भीमान अशें उलयना फुडें सगले ओग्गी जाले. तरी लेगीत दुर्योधनान दुःशासना वटेन पळयलें. तेन्ना दुःशासन आपल्या आसना वयलो उठलो आनी द्रौपदी कडेन गेलो. ताणें आपल्या डाव्या हातान तिचे केस घट्ट धरले आनी उजव्या हातान तिच्या वस्त्राक हात घालो. ते पळोवन परत भीम आड्डलो, ‘दुःशासना, एक दीस तुजो तो द्रौपदीच्या केंसांक घाल्लो दावो हात हांव मुळा सकट हुमटून काडटलो. तुवें एके बायलेचें वस्त्र ओडून काडपाक हात घाला. ते खातीर हांव तुजें हड्डें म्हजे गदेन फोडून तुजे रगत पियेलों नाजाल्यार नांवाचो भीमूच न्हय!’ 

भीमाचे तें उलोवप आयकून सगळ्यांच्या आंगार काटो उबो रावलो. दुःशासनाच्या काळजात तर धडकीच भरली. आता दुःशासन कितें करता काय हाचो विचार सगले करूंक लागले. इतल्यांत दु:शासना, सोड तिका आनी वच थंयसावन.’ अशी व्हड जरबेन काडिल्ली उतरां सगल्यांच्या कानांर पडलीं. ते सरशी भियेवन दुःशासनान हातांत धरिल्ले केस आनी वस्त्र सोडून दिवन बेगीबेगीन तो आपल्या आसनार वचून बसलो.

दरबारांत एके दासीक आपल्या वांगडा घेवन गांधारीन प्रवेश केल्लो आनी तिकाच भियेवन दुशासन आपले सुवातेर वचून बशिल्लो. गांधारीचो आवाज आयकून इतलो वगत ओग्गी आशिल्ल्या धृतराष्ट्रान आपलें तोंड उगडले आनी म्हणलें, ‘गांधारी तूं कित्याक आयली दरबारांत?’ तेन्ना गांधारीन म्हणले, ‘म्हाका येवचें पडलें. म्हजे सुनेची विटंबणा चल्या हें कळ्ळ्या उपरांत हांव ओगी बसूं? एके बायलेची बेअब्रू जाल्ली तुमी सगले, एका व्हड कुरुवंशाचे वारस उक्त्या दोळ्यांनी पळयतात आनी ओगी रावतात? शी, लजूय दिसना तुमका? दुर्योधनाक एक अक्कल ना पूण तुमकांय ती ना कितें? म्हज्या घोवाच्या राज्यांत एके बायलेक ही अशी वागणूक मेळटा हें लोकांक सांगपाक म्हाका कितें दिसूंक फावो? राजा म्हणून हें तुमी कितें चलयलां तें तुमका सोबता?’ गांधारीची उतरां धृतराष्ट्राच्या काळजात सामकी तोंपली. भीष्मान आनी विदूरान आपापल्यो तकल्यो सकयल बागयल्यो. दुर्योधन, दुःशासन, शकुनी आनी कर्ण हे वटेन ते वटेन पळोवंक लागले. इतल्यांत, द्रौपदी धांवत आयली आनी गांधारीक घट्ट वेंग मारून व्हडल्या व्हडल्यांन रडूंक लागली.

मागीर धृतराष्ट्रान म्हणले,‘गांधारी, पुरो आनीक फुडें उलोवं नाका. आमचे सगल्यांचें चुकलें. आमी सगळ्यांनी द्रौपदीचो व्हड गुन्यांव केला. आतां हांव सगल्यांचे वतीन तिची क्षमा मागता. द्रौपदी, म्हजे सुने, आमकां सगल्यांक माफ कर. सांग, हांव तुजे खातीर किते करूं? सांग! द्रौपदीन रडत-रडत ताका म्हणले,‘म्हजी एकूच इत्सा आसा. म्हाका आनी म्हज्या घोवांक स्वतंत्र करात आनी ताणीं जे कितें फांश्यांच्या खेळांत व्हगडायलां तें सगले परत करात.’ तशें धृतराष्ट्रान द्रौपदीक सांगलें. ‘हें पळय तुका आनीकय कितें जाय जाल्यार म्हजे कडल्यान मागून घे,’ द्रौपदीन मागीर म्हणलें, ‘म्हाका आनीक कांय नाका, म्हाका कितें जाय ते दिवपाक म्हजे घोव समर्थ आसात.’ 

धृतराष्ट्रान मागीर द्रौपदीक सांगलें, बरें तर! तूं आनी तुजे घोव ह्या खिणाच्यान मुक्त आसात. फांश्यांच्या खेळांत जे- जे युधिश्टीर हारोवन बसला तें सगळें ताका हांव परत करता, जालें? आता तुजो म्हजेर राग ना न्ही?’ द्रौपदी कांयच उलयली ना. ती गांधारी वांगडा तिच्या म्हालांत गेली. पांडवूय उठले. तांणी आपलीं वस्त्रां आनी अलंकार आंगार घाले आनी दरबारांतल्यान भायर सरले.

(फुडें चलता.)

अनिल नायक

9049079789