भूंय मोग

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

त्या  काळार द्रवीड देशांत तीन नामनेचीं घराणी आशिल्लीं. चोल, चेर आनी पांड्या…
चोल वंशांत पार्थीप नांवाचो राजा भोव पराक्रमी आशिल्लो. ताची प्रजाय भोव संतुश्ठ आमी समाधानी आशिल्ली. शेती, वेपार आनी हेर धंदेय उदरगतींत आशिल्ले. तरी आसतना राजा पार्थीप मनांतल्यान खंती आशिल्लो. कारण ताच्या बापायच्या राज्यांत तांणी पल्लव राज्याचें मांडलिकत्व आपणायिल्लें. पार्थीप राजाक आपल्या पुर्वजांच्या पराक्रमाच्यो गजाली खबर आशिल्ल्यो. ताका तांची सदांच याद येताली. तातूंतल्यानच ताची उमेद वाडटाली. आपूण आपलें पारतंत्र्य़ केन्ना ना करूंक शकतलों हाचो विचार ताका नेमान सतायतालो…
एका दिसा, पार्थीप राजाचो दरबार चालू आसतना पल्लव राजाकडसून एक दूत एक पत्र घेवन आयलो. दुतान दिल्लें पत्र पार्थीपान वाचलें. तें वाचिनाफुडें ताका भोव तिडक आयली. ते तिडकींतच तो आडल्लो…
“आमी कर दिवचे नात. आनी, वर्सुकी खंडणीय दिवचे नात. आयच्यान पल्लवांचें मांडलिकत्व आमी माननात. आमी स्वतंत्र आसात.”
पार्थीपाचें म्हणणें आयकून तो दूत दरबारांतल्यान गेलो. पार्थीप राजान आपल्या मंत्र्यांक आनी सरदारांक भर दरबारांत उद्देशून सांगलें,
“पल्लवांकडेन झूज दिवपाक तयार रावात. आतां झुजाक चड वेळ ना.”
राजाचीं उतरां आयकून दरबारांतले लोक अजापले. कारण पल्लवांचो पराक्रम सगळ्यांक खबर आशिल्लो. पुणून राजा मुखार कोण उलयलो ना. राजान मुखार सांगलें, “हें पळयात आमचे पुण्यभुंयेंक मेकळी करपाची हांवें तुमचे लागीं विनवणी केल्या. तुमी सगळ्यांनी हे मायेचे मुक्तताये खातीर तयारेंत रावचें.”
राजाच्या आदेशाप्रमाण वाद्यां वाजलीं. गल्ली-गल्लींतल्यान पेरगांव आयकूंक येवंक लागलें, “मांयभुंयेच्या स्वतंत्रताये खातीर सगळ्यानीं सैन्यात भरती जावचे.”
त्या नगरांत एक जाण्टी अस्तूरी रावताली. तिका एकलोच पूत आशिल्लो. तो तीन वर्सांचो आसतना ताच्या बापायक झुजांत झुजतना मरण आयिल्लें. तो चलो आतां वीस वर्सां पिरायेचो जाल्लो. ते अस्तूरेच्या कानार हें पेरगांव पडलें.
“आपले आवयक पारतंत्र्यांतल्यान मेकळें करप हें जण एकल्याचें कर्तव्य आसा. तरणाट्यांनों, भुरग्यांनों, जाण्ट्यानों घरांतल्यान भायर येयात आनी झुजा खातीर सैन्यात भरती जायात”. पेंरगांवांतली उतरां आयकून जाण्टेली भिली. आपलो पूत पयसावपाची कल्पना तिका सोंसली ना. तितल्यान परतून तिच्या कानार उतरां पडलीं… “तुमीं तुमच्या आवयच्या उल्याक जाप दितले न्हय ? तुमच्या जाण्टेल्यानी केल्लो पराक्रम याद करात आनी हे मायभुंयेचे राखणे खातीर सरात मुखार.”
जाण्टेलेच्या आंगांत मात्सो धीर आयलो. तिणें आपल्या पुतालागीं पळयलें. पुतान म्हळें, “आई तूं भिये नाका. मांयभुंयेच्या राखणेची संद म्हजेलागीं चलून आयल्या. हांव म्हज्या बाबाची तलवार घेवन वतलों. म्हाका सैन्यांत भरती जावपाक मान्यताय दी.”
ते जाण्टेलेन म्हळें, “बाबा देशाचें पारतंत्र्य ना करप हें आमचें कर्तव्यूच आसा. आतां मेरेन हें झूज म्हळ्यार कितें ? झुजामळ कशें आसता ह्या सगळ्या गजालींसावन हांवें तुका पयस दवरिल्लो. देखूनच म्हजें मन भिता. पुणून तूं मुद्दाम जावन मांयभूंयेचे राखणे खातीर तयार जाला हें पळोवन म्हाका खोस जाता. तशें केल्यार तुज्या बापायच्या आत्म्याकय शांती मेळटली. चल पुता, तुका म्हजे आशिर्वाद आसात”.
चोल आनी पल्लव हांचे भीतर बरीच व्हड लडाय जाली. चोलाचे शिपाय पराक्रमी आशिल्ले पुणून पल्लवां मुखार तांची धडगत उरली ना. जीव पणाक लावन लेगीत तांची हार अटळ आशिल्ली. ते जाण्टे बायलेच्या कानार दिसपट्ट्या झुजाच्यो खबरो पडटाल्यो. पुताची कांयच खबर मेळूंक नाशिल्ल्यान ती एक दीस भायर सरली आनी झुजा मळा वटेन धांवली.
मजगतीं, वाटेर जखमी शिपायांचेर उपचार करतना तिका कांय जाण दिश्टी पडले. तिणें उमळशिकेन, हुस्क्यान आपले पुताविशीं चवकशी केली. तातूंतल्या एकल्यान, तिचो पूत दुस्मानाक भिवन झुंजामळावेल्यान पळून गेला सो दिसता अशी खबर तिका दिली.
असल्या भिवकुऱ्या पुताक जल्म दिवपी म्हजे सारकिल्ली आवय आसचीना. कितली पापी थारली हांव. एका वीर मनशाच्या पुताक हें सोबना. झुजामळार दुस्मानाक भिवन पळून वचप म्हळ्यार…? ताच्या बापायच्या आत्म्याक कितें दिसतलें ? पळूनच वचपाचो आशिल्लो जाल्यार झुजांत वता म्हणपाचो तरी हाका कसलो अधिकार आशिल्लो ? ताणें तशें कित्याकच म्हणचें ? झुंजा मळावयल्यान पळून वचपी म्हज्या पुतासारको पूत आनीक कोणागेर केन्नाय जल्माक येवं नाका.
तोंडांत येता तीं उतरां बडबडत ती झुजामळार केन्ना पावली हें तिका कळ्ळेंच ना. झुजामळार जळामळार मड्याच्यो राशी पडिल्ल्यो. त्यो नदरेंत पडना फुडें ती थंय वचपाक धांवली. तेच वेळार पांयां कडेन आशिल्ल्या मड्याक ती आडखळून पडली. तेच वेळार तिची नदर त्या मड्याचेर पडली. पुताची कूड तिणें वळखली. तिणे थंयच बसकण मारली. पुताचे कुडीक घट्ट् वेंग मारली… तिणें पळयलें रक्तान माखिल्ली तलवार ताच्या मुठींत घट्ट आशिल्ली. ताच्या हड्ड्यांत आनी पोटांत कितले तरी बाण घुशिल्ले.. तेच अवस्थेच तिणें ताका घट्ट वेंगेंत घेतलो. वाटेर आयकल्ली उतरां तिका फटीची दिसलीं. आनी झुजा मळार दुस्मानाच्या घायांनी छिन्न-विछिन्न जाल्ले ते कुडीक घट्ट वेंगेत पोशेंत ती कितलो तरी वेळ घसघशांनी दुकां गळयत रावली.