‘मनशाच्या सोदांत’ वचपी कवितांचो नियाळ

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

हांगां कवीच्या अंतर्मनाची खोलाय कळटा. तांच्या निरिक्षणशक्तीची गवाय मेळटा. आयच्या आधुनीक जगांत असत्याच्या मार्गार वचपी मनशाची वृत्ती आनी सत्याचो मार्ग चलतल्या मनशाची अवतिकाय प्रस्तूत कविता वाचका मुखार घेवन येता.

बाकीबाब बोरकार, डॉ. मनोहरराय सरदेसाय, र. वि. पंडित, चा. फ्रा. दे कोस्ता अश्या जायते कवीं कडल्यान स्फूर्त घेवन नवे आनी प्रतिभावंत कवी कोंकणी कवितेच्या आंगणांत आयले. असोच एक कवी म्हणल्यार उदय नरसिंह म्हांबरो. ‘हय सायबा’, ‘मनशाच्या सोदांत’, ‘इंद्रधोणू उदेवं!’ अशे तांचे तीन कविता संग्रह प्रकाशीत जाल्यात. उदय म्हांबरो हांच्यो कविता मन भुलोवपी आनी आकर्शीत आसताच पूण तांच्या कवितांनीं एक सखोल विचार आनी चिंतनशील स्वर नदरेक पडटा. तांच्यो कविता मनशा भोंवतणी घुंवता. आधुनीक मनशाची जिवनशैली आनी ताची विचारसरणी हांचो सोद त्यो घेतात. हाचीच एक गवाय म्हणल्यार तांचो ‘मनशाच्या सोदांत’ हो कविता संग्रह.
‘मनशाच्या सोदांत’ हो संग्रह 2017 वर्सा नविश्री क्रिएशन्स हांणी प्रकाशीत केला. ह्या संग्रहांत 62 कवितांचो आसपाव आसा. ह्या संग्रहांतल्यो कांय कविता एकूच सूर घेवन मुखार वतना दिसता. पूण विशयाची विस्कटावणी कवीन वेगळे तरेन केल्या. ह्या संग्रहांत कोंकणींतले नामनेचे कवी संजीव वेरेंकार हांणी प्रस्तावना बरयल्यांत.
संग्रहाचो शिर्शकूच मुळांत सर्जनशील आसा. ‘मनशाच्या सोदांत’ ह्या शिर्शका कडेन पळयतनाच जायते प्रस्न मनांत निर्माण जाता. पूण जेन्ना संग्रहांतल्यो कविता वाचता तेन्ना दर कडव्या फाटल्यान एका एका प्रस्नाची गांठ सुट्टा. आयच्या सामाजाचें खरें समाजदर्शन आमकां उदय म्हांबरो हांच्यो कविता वाचतकच जाणवता. तांच्या कवितांनी आधुनिकीकरण आनी विद्रोही स्वरांचें दर्शन घडटा. जसो अधुनिकीकरणाक लागून आयज भोवतेक समाजांत बदल घडला तेच तरेन मनशाच्या मनांत लेगीत बदल घडला कांय असो प्रस्न कवीक पडटा. आनी ह्याच प्रस्नाची जाप सोदत तांची ‘असत्यधर्म’ ही कविता कागदार देंवता. कवी बरयता:-

“श्रापाविणें जिणें म्हजें
हून दुदा घोंट
सत्यान हांव वागलों जाल्यार
भरना म्हजें पोट”

हांगां कवीच्या अंतर्मनाची खोलाय कळटा. तांच्या निरिक्षणशक्तीची गवाय मेळटा. आयच्या आधुनीक जगांत असत्याच्या मार्गार वचपी मनशाची वृत्ती आनी सत्याचो मार्ग चलतल्या मनशाची अवतिकाय प्रस्तूत कविता वाचका मुखार घेवन येता.
दर मनशाचे विचार वेगळे आसता, भावनां वेगळीं आसता. हीच संकल्पना कवीन आपल्या ‘काळजांचो बाजार’ ह्या कवितेंत स्पश्ट केल्या. कवी म्हणटा:-

“काळजाच्या बाजारांत
एकदां तरी येवन वचचें
जांचें आसत काळीज म्हेळें
तांणी काळीज बदलचें
पोन्ने काळीज कावलाक काडून
नवेंताल्ल काळीज व्हरचें.”

हांगां कवीन काळजाचें प्रतीक वापरून खूब कितें सुचयलां. काळाप्रमाणे मनशान आपली मनस्थिती बदलून नवे विचारांचो आपणाव करपाक जाय असो सुचक अर्थ कवितेंतल्यान व्यक्त जाता. तशेंच ‘प्रतिबिंब’ ही कविता आधुनीक मनशाच्या काळजाचें प्रतिबिंब दाखयता. ह्या कवितेंत कवीन नरकासूराचें प्रतीक वापरून मनशाच्या वायट वृत्तीचेर बडी मारल्या.
‘मनशाच्या सोदांत’ ही ह्या संग्रहांतली आकर्शीत कविता. शिर्शक कविता आशिल्ले कारणान ही कविता वाचपाक एक वेगळीच उमळशीक लागता. कवीन वयर मांडिल्ल्या साबार सुत्रांची ओलसाण ह्या कवितेंत व्यक्त केल्या. आयज समाजांत वेगवेगळे तेरेचे मनीस मेळटात. समाजांत मनशांची गर्दी पडल्या. अशे गर्देंत लेगीत कवी एक निवळ काळीज आनी सत्याच्या मार्गार चलपी मनशाचो सोद घेता. पूण ताका तो मेळना. अश्या वेळार कवी निर्शेना. तो म्हणटा:-

“हांव निर्शेवंक ना
सोद अखंड चालूच उरतलो
मनीस मेळसर”

ही कविता ह्या संग्रहांतली निमाणी कविता जावन आसा. शेवटाक लेगीत कवी वाचप्यांक मनशाच्या सोदांत ह्या विशयाक धरूंन आशिल्लें गुपीत व्यक्त करना. तो मनीस आपणाक मेळ्ळो कांय ना हाचीय जाप तो दिना. पूण त्या मनशाचो सोद घेवपाविशी वाचप्यांक प्रेरीत करून सोडटा.
‘मनशाच्या सोदांत’ ह्या कविता संग्रहांत कवी उदय म्हांबरो हांची सर्जनशिलताय आनी प्रयोगीक नदर दिश्टी पडटा. कवीन भोवतेक समाजाची पारखणी करून आपल्या कवितेंतल्यान ती अभिव्यक्त केल्या. एकाद्रो विशय एक वेगळे पद्द्तीन मांडपाची तांची शैली ओडलायणी आसा. तांच्या कवितेंत आशावाद आसा. म्होंवाळ उतरावळ आसा. मनांतल्या संवेदनांक जाग हाडटनाच तांच्यो कविता जिविता कडेन पळोवपाची एक आगळी- वेगळी नदर दिता हातूंत मात लेगीत दुबाव ना.

रजत अ. हेगडे
7378829909