भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सगळीं पात्रां सोंशीक, दयाळ, संवेदनशील आनी मोगाळ. दुसऱ्यां विशीं दुबाव आसल्यार पासून शांत काळजान विचार करपी आनी आपलो आधार एकामेकाक दिवंक फुडें आशिल्लीं.
अस्तुरी अस्तुरेची व्हड दुस्मान म्हणटात, म्हणून तीच तिचे विशीं बरे तरेन बरोवंक शकता. तिचेर समाजाचीं कितलींय बंधनां आसून लेगीत तीच तिका वयर काडूंक शकता वो समजूंक शकता. अशेंच कितें तरनाट्या शॅरॉन आर फेर्नांदीस ई सुआरीस हिणें बरयल्ले ‘हँडबॅग’ हे कादंबरींत पळेवंक मेळटा. ही कादंबरी दाल्गादो कोंकणी आकादेमीन उजवाडायल्या आनी साह्याद्री ऑफसेट सिस्टम्स हाणीं छापल्या. हे कादंबरीचें मुखेल चित्र आनी भितरलीं चित्रां मिलन खानोलकार हिणें चित्रायल्यांत. 26 भागांनी वांटिल्ले हे कादंबरीक 136 पानां आसात. राय गांव खंय सुमार पडटा हें दाखोवंक शॅरॉनान ‘गुगल मॅप्स’ हाचो आधार घेवन सुरवातेक संबंधीत नकासो दाखयला आनी ते उपरांत रायचे सांतेमळ चार- रस्ते चित्रावन चारूय रस्त्यां कडें कितें- कितें आसा तांची म्हायती दिल्या. ते शिवाय कथानकांत मुखेल पात्रां वावरतल्या अस्तुऱ्यांचो वाठार खुणायला. पुस्तकाचें मोल शंभर रुपया आसा. फाटल्या पानाचेर बरोवप्याची थोडीशी वळख दिल्या. हे सोबीत अस्तुरी कादंबरी खातीर शॅरॉनाक परबीं आनी शाबासकी.
फाटभूंय
जिविताचे अणभव सदांच गिरेस्त आसतात आनी अशे अणभव जेन्ना एका बरोवप्याक येतात तेन्ना ते श्रेश्ठ जातात. कित्याक तेच चार-चोवगां कडें पावतात. म्हजो एक इश्ट आसा. तो सातत्त्यान चार- पांच तरी दिसाळीं वाचता. ताची जाणवाय खंयच्या बरोवन व्यक्त कर म्हणल्यार तो करीना. आपले विचार घुस्मट्टात तेन्ना तो उलोवन दाखयता. पूण शॅरॉनान आपले अणभव कागदाचेर हाडपाचें धाडस केलें. आपलें कथानक, ज्ञानपीठ पुरस्कार विजेतो दामोदर मावजो हाचे कडें भासाभास केलें आनी ताच्या मार्गदर्शनान आपली कादंबरी उबी केली. आपल्या उतरांत शॅरॉन म्हणटा, “मनांत एक कल्पना आसली, पूण ताची एक बरी कादंबरी जातली वो ना, हो मनांत प्रस्न आसलो. एके भोव मोगाचे इश्टिणीन परदेशांत थावन फोन केलो आनी ती म्हजे कडें सुमार एक वर उलयली. हँडबॅगांतले एके बायलेची रूप- रेखा म्हाका मेळिल्ली. देवाची एक खेरीत खुणा म्हण तेच राती हांवें नेटान बरोवंक सुरू केलें.” अशे तरेन हे कादंबरीन मूळ घेतलें.
गाभो
लिजा, फ्लॉरी आनी वॅरोनिका ह्यो तेग अस्तुऱ्यो रायच्या बेलाविस्ता वाड्यांत जियेतात. तांच्या सहवासांत बँक मेनेजर म्हण हॅलन येता आनी हीं चोवगांय आप-आपल्या सूख-दुख्खाच्यो गजाली करीत-करीत तांच्या कुटुंबीक पार्श्वभुमीचेर ‘हँडबॅग’ कादंबरी रूप घेता. लिजाच्या घरांतल्यान कोंबरी वयर सरता. पयल्या पांच भागांत ह्या चोवगांचीय वळख जाता. मागीर कथानक वाटचाल करता आनी तांच्या जिवितांतल्यो घडामोडी फुडें येतात. लिजाचो बापूय रॉकी कुवेट नोकरी करता. अकस्मात लिजाची आवय देवाधीन जाता. तेन्ना ताची मावशी दिनू मांय, तांचें घर- भाट फारावंक, ऑल्गा आपले विधवा धुवे कडें रॉकीक काजार करुंक सोदता. पूण देवाक बल्तेंच जाय आसता, रॉकी कुवेटाकूच आंजेला नांवाच्या चेडवाक पसंद करता आनी ताचे कडें काजार जाता. दिनू मांयचे प्लान फिसकट्टात आनी ती लिजाच्या जिविता पासून पयस वता. वॅरॉनिकाचो घरकार तारवाचेर आसता. एक दीस वॅरॉनिका सपनांत, आपलो घरकार थंय दूसऱ्या एका चेडवाक भुल्ला अशें पळेता. तें आपल्या घरकाराक दुभावता. पूण त्याच तारवार नोकरी करपी ग्रेयसन गोंयांत येता तेन्ना वॅरॉनिकाचो दुभाव पयस जाता. अश्या वेळार लिजाक दिसता आपली आवय बी पायच्या दुभावानूच देवाधीन जाल्ली काय? फ्लॉरीचो घरकार भरपूर सोरो पियेता. तो ताका मारता, खोंटायता, तरी तें सोंसून ताचे बराबर जियेता. पूण एक दीस ‘लिवर’ इबाडून तो मरता. चौथें हॅलन, आपणें पसंद केल्ल्या चेड्याच्या हट्टी सभावाक लागून काजार जायनासताना रावपाचो निर्णय घेता आनी राय-सांतेमळार बदली जावन ह्या तेगांची इश्टागत जोडटा. एक दीस ताची केनेडा वचपाची व्हिझा येता आनी वतना तें तेगांयकूय एक-एक ‘हँडबॅग’ गिफ्ट म्हण दिता.
पात्रां
हे कादंबरींत चार मुखेल पात्रां आसात – लिजा, फ्लॉरी, वॅरॉनिका आनी हॅलन. हीं पात्रां म्हळ्यार चार साद्यो अस्तुऱ्यो, तरी तांच्या जिविताक मोल आसा. पयलीं तेग रायचीं जाल्यार हॅलन मंगळूरचें. पुराय कादंबरी तांचेच भोंवतणी घुंवता. सगळीं पात्रां सोंशीक, दयाळ, संवेदनशील आनी मोगाळ. दुसऱ्यां विशीं दुबाव आसल्यार पासून शांत काळजान विचार करपी आनी आपलो आधार एकामेकाक दिवंक फुडें आशिल्लीं.
खाशेलेपण
बरोवप्याचो मूळ गांव राय जाल्ल्यान ताणें अणभविल्ल्या वाठाराचें बेस-बरें चित्रण कादंबरिंत वाचूंक मेळटा. आपल्या भुरगेपणांतले उगडास आनी कल्पनेंतलीं पात्रां केळयल्यांत. आपली कुवेत सांगूंक सुरवातेक ताणें पवीत्र पुस्तकांतल्या उतरांचो आधार घेतला आनी म्हणलां, “म्हजे लागीं आसा तितल्यानूच सदां धादशीं आसूंक शिकलां. गरजेच्यो वस्तू नासतना वो गरज ते परस अदीक आसून जियेवंचो म्हाका अणभव आसा. खुयंसरूय आनी कसलेय परिस्थितींत जियेवंचो गूट हांव शिकलां. उपाशीं रावूंक वो पटभर जेवूंक-खावंक सुभांपणांत वो लाचारपणांत जियेवंक, कित्याकूय हांव तयार…” ह्या उतरांत खोलाय आसा. बरोवप्याचो सभावगूण हांगा जळखता. ताणें जें भोगलें आनी लाचारी अणभवली, ती ठळकपणान फुडें घाल्या. सांतेमळा वेलो तिंटो, स्थानीक बशिंची वेवस्था, सामान्या लोकजीण वाचूंक मेळटा. एक- एक दुकान कित्या खातीर फामाद ताचीय म्हायती दिल्या. कादंबरींत 1990 वर्सा जाल्ल्या गल्फ-वॉर हाची थोडिशी म्हायती मेळटा आनी रायतुरचे सिमिनारीची भोंवडी जाता. ‘बॅगर्स केनॉट बी चुजर्स’, घर की मुर्गी दाल बराबर’, देवचाराचें उलय आनी देवचार हाजीर’, हे सारक्या ऑपारीं बराबर पवीत्र पुस्तकांतल्यो कांय ओळी वाचूंक मेळटात.
एक वेगळेपण
कादंबरीच्या भागांक माथाळे आसात ते फकत पात्रांच्या नांवांचे. ताचे वेल्यान कथानकाचो कायंच सुमार मेळना. पूण कादंबरी प्रथमपुरुशी आसा आनी जो माथाळो आसा तोच त्या भागांतल्या कथानकाचो निवेदक आसा. माथाळ्याचें नांव लिजा आसा जाल्यार त्या भागांत लिजा निवेदक थारता.
सोंपयतना…
‘हँडबॅग’ ही कादंबरी ल्हान आसली जाल्यार पासून तातूंत वजनादीक संदेश आसात. पयलो, तारवार वो परदेशांत आशिल्ले दादले सगळेच दुसऱ्या बायलांच्या मोगान पडनात, तांकां आपली जबाबदारी खबर आसता. दुसरो, हँडबॅग एके बायलेची खेरीत आनी खासगी वस्त जातूंत गरजेभायल्यो वस्तू दवरच्यो न्हय. हे दोन म्हत्वाचे संदेश वाचप्यांक दिवनय शॅरॉन, साहित्यीक मळार गायब जाल्ले सारकें आसा. ताणें आसा थंयच्यान लिखणी हातांत घेवंची आनी नवे- नवे विचार वाचप्यांक दियत रावचे हीच विनवणी.
—
– विन्सी क्वाद्रूस,
9822587498
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
