आस

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

तुमकां काणयांचो खूब घोस्त न्हय? हांव जाणा तें. तुमकां सांगतां, हांव तुमचे येदो आशिल्लों तेन्ना काणयो आयकुपाक केन्ना-केन्नाय पिरवळांतल्या नगरांत रावपी नामनेचे साहित्यीक, ज्ञानपीठ पुरस्कार जैतिवंत बरोवपी रवींद्रबाब केळेकार म्हळ्यारच ‘तातो’ हांच्या घरा वतालों. हांव वतालों अशें म्हणचे परस म्हजे आदरणीय शिक्षक नरू सर ( नरेंद्र केळेकार) म्हाका घेवन वताले. एका दिसा तातोन म्हाका जपानांतली एक काणी सांगली. ती म्हाका आजूनय घट्ट याद जाता. हांव ती विसरूंक ना कारण त्या वेळार म्हाका ती खूब म्हळ्यार खुबूच मानवल्ली. हांव ती तुमकां सांगतां हां. ती खंयीय बरयिल्ली तुमकां मेळचिना. देखून सांगतां. आयकात.
जपानांतलो एक मनीस… खूब गरीब आनी सादो बाबडो सो… सदांच आपल्या कुटुंबांतल्या मनशांचें आनी आपलें पोट भरचे खातीर सदांच रानांत वतालो. थंय झाडा-रुखांपोदां पडिल्ल्यो सुक्यो बडयो, ताळे पुंजावन हाडटालो आनी गांवांत वा भोंवतणच्या बाजारांत व्हरून विकतालो. जे कितें पयशे मेळटाले, त्या पयशांचेर आपलें घर, म्हळ्यार घरच्यांचें पोट भरतालो. विकपाक जळोव जाय म्हण तो केन्नाच झाडां मारून सुकय नाशिल्लो. जिवे झाडाक ताणें केन्नाच कोयती लायली ना वा कापलें ना. जिवीं झाडां कातरतकूच तांच्यांतल्यान दीख व्हांवता हें ताणें पळयल्लें. तो दीख म्हळ्यार मनशाच्या रगता भशेन झाडांचें रगत आसा अशें तो मानतालो. मनशाक घाय जातकच ताका दुखता तशेंच झाडा-झोंपांक, रुखाकय दुखता अशें तो म्हणटालो. देखूनच तो केन्नाच जिव्या झाडांक दुखय नाशिल्लो… रानांतलीं जितीं लाकडां हाडून दिल्यार चड पयशे दितां, अशें सांगल्यार लेगीत तो जितीं झाडां मारी नाशिल्ल्यो.

एक दीस, तो सदच्या भशेन रानांत जळोव पुंजावपाक गेलो. जळोव पुंजायतासतना अचकीत एका वेगळ्याच तरेच्या आवाजाची सुलूस लागली. ताणें बारकायेन आयकलें. हय, कोणाची तरी उतरां ताच्या कानार पडलीं.
“म्हजें आंग चिकट जालां. म्हजें आंग कोणें कातरलां?”
त्या अटंग्या रानांत ती कोणाचीं उतरां आपणाक आयकूंक येता म्हण ताणें हेवटेन तेवटेन पळयलें. कोणाचें आंग चिकट जालां? कोणें कोणाक कातरलां? ताणें उमळशिकेन भोंवतणी पळयलें. फुडल्यान पळयलें, फांटल्यान पळयलें उजवे वटेन, दावे वटेन पळयलें. खंयचे वटेन कोणूच मनीस काय दिश्टी पडना. कोण तरी त्रासांत पडला हें ताणें पारखिलें.
तो लक्ष दिवन आयकूंक लागलो…. पळयत जाल्यार मुखावयलें झाड हाललें. ताणें परतून एकदां त्या बोडक्या झाडावटेन पळयलें आनी कितें अजाप ताणें पळोवचें? तेंच झाड ताचे लागीं मनशा भशेन उलयतालें. ताच्यो खांद्यो कोणें तरी कातरिल्ल्यो. ताच्या घायांतल्यान एक सारको दीख व्हांवतालो…
..तें पळोवन त्या मनशाचें काळीज कळवळ्ळें. ताणें कळाव केलो ना. रोखड्या रोखडें आपल्या आंगावयलें खोमीस पिंजलें आनी त्या कुडक्यान ताणें एकेक करून झाडाचे सगळे घाय बांदून, धांपून घेतले. झाडाच्या सकयल्या भागाचे घाये ताणें बांदले पुणून माथ्या वयल्या घायां खातीर ताचे कडेन खोमसाच्यो तिसत्यो उरल्यो नात. ताच्या दोळ्यांतल्यान दुकां आयलीं. त्याच वेळार झाडाच्या माथ्या वयल्या घायांतल्यान व्हांवपी दिखाचे थेंबे खाला पडूंक लागलें.. ताच्या पांया कडेन. ताणें ते पळयले आनी दुखान जड मनान ते हातांत घेवन पोशेवपाक लागलो. ते पोशेतना, पुसतना अचकीत अजाप घडलें. दिखाचे थेंब त्या मनशाच्या हातांत पावनाफुडें तांच्यो भांगराच्यो म्होरो जाल्यो.. इतल्यो म्होरो जाल्यो की त्या मनशाचे पांय त्या म्होरानी मुंगरलो. खोश्येन तांणे “पुरो.. पुरो” म्हळे तेन्ना दीख व्हांवपाचो बंद जालो. ताचे भोंवतणी भांगराचीं पोंवनाच पोंवना जालीं. ताका त्या झाडाची करामत कळ्ळी. ताणें त्या झाडाचे काळजा सावन उपकार मानले आनी त्यो म्होरो, पवनां आपल्या कलसांवाच्या बोल्सांनी, तशेंच चुंबळीच्या वाल्यांत भरून घेवन आपल्या घरा आयलो.
..त्या भांगराच्या पोवनांनी तो गिरेस्त जालो. ताचे आनी घरच्यांचे दीस खुशालकायेंत, धादोसकायेत वचपाक लागलें. “घर भरून दार ओतता” म्हणी प्रमाण ताचे कडेन दुडू जालो.
एक दीस ताका ताच्या जनेलांतल्यान लिपचोरयां भितर पळयतना एक मनीस दिश्टी पडलो. तो लाकडां मारपीच आशिल्लो. तो रानांत वचून जिवीं झाडां मारी आनी ती सुकोवन बाजारांत व्हरून विकी, हें तो जाणां आशिल्लो. खरें सांगपाचें म्हळ्यार ताणेंच त्या झाडाच्यो खांद्यो मारिल्ल्यो आनी ताका बोडको केल्लो.
“एदे बेगीन तूं गिरेस्त कसो जालो?”, ह्या मनशान ताका प्रस्न केलो
तेवेळार हाणे ताका सगळी गजाल सांगली. तें आयकून तो मनीस गेलो. मात तो वतना येवजूंक लागलो, आपणें जाच्यो खांद्यो मारिल्ल्यो त्या खांद्यातल्यान तो दीख व्हांवलो. त्या दिखाचीं पोवनां जालीं. चिंतनानी घुस्पनासतना, ताणें आनीक कळाव केलो ना. रानांत धांवलो आनी त्या झाडाच्यो उरिल्ल्योय खांद्यो कातरल्यो.
ताका दिशिल्लें, आपणाकय आतां भांगरा पोवनां मेळटलीं. आपूणय ताचे परसूय कितलेशेच पटीन गिरेस्त जातलो… तो खोशयेनूच येवजूंक लागलो. पुणून घडलें भलतेंच.
ताणें कातरिल्ल्या खांदयांतल्यान हुंवाराभशेन चिकट चिकट दीख व्हावंक लागलो. तातूंत तो मनीस उखललो आनी दिखांत आडवो पडलो…व्हावंक लागलो.. नकळटां तकली सोडून तो पुराय रितीन त्या दिखांत बुडलो, दिखान ताचे हात भरले, पांय बुडले, दीख नाकांत गेलो, दोळ्यांत भरलो. ताका हालूंक येना, धोलून येना. बोब, हुयेल्यो मारतलो जाल्यार तोंड उकतें जायना. तीन दीस तो तसोच दिखांत उरलो.. तकली वयर धरून.
गांवांतल्यान रानांत गेल्लो मनीस तीन दीस घरा पावलो ना. म्हण कांय गांवकार ताचे सोदीक रानांत पावले. तांच्या आदलो मनीसूय आशिल्लो. तो त्या रुखा कडेन पावतकच ताणें ह्या आशेच्या मनशाचे तकली पळयली. तो ताच्या म्हऱ्यांत गेलो आनी ताची तकली दिखांतल्यान भायर काडपाक ताणें दिखांत हात बुडयलो. तेच वेळार परतून अजाप घडलें. त्या बाबड्या निसुवार्थी मनशाच्या हाताच्या तेंक्यान दीक पातळ जायत गेलो. आनी ह्या आपसुवार्थी मनशाची कूड दिखा विरयत मेकळी जाली. त्याच वेळार ताणे कानाक पिळ घालून सोपूत घेतलो.
“हाचेफुडें हांव जिवें झाड केन्नाच मारचोना. “
आनी भावंडांनो, तेन्ना सावन खंय जपानांत
झाडां कोणें मारली नात. जो मनीस झाडांचो मोग करता तोच मनीस गिरेस्त जाता अशें खंय जपानांतले लोक मानतात. उल्हासभाई