भांगरभूंय | प्रतिनिधी
पुराय आशिया खंडांतल्या पक्षी आस्वादकांचे सगळ्यांत आवडटें ठिकाण म्हळ्यार गोंय. आमच्या माणकुल्या गोंयांत 480 परस चड सुकण्यांच्यो प्रजाती सांपडप, ही एक अजापाचीच गजाल. हेच खातीर आमी पर्यटनाच्या दिश्टीकोनांतल्यांनूच न्हय तर, अभ्यासक नदरेंतूय जगभर फामाद. हातूंतले थोडे स्थिती विशिश्ट सुकण्यांचे प्रकार तर (शेंकड्यांनी वर्सां सावन) फक्त गोंयां सारक्या सैम -संवेदनशील राज्यांतूच पळोवपाक मेळटा. हो ‘कर्णो’ (Malabar Trogan – Harpactes fasciatus/ malabaricus), तातूंतलोच एक खास पक्षी.
गदड निळी चोंच, काळेंच मुखावरण, गळ्यांत धवो पट्टो, तांबडेंच आंग आनी लक्ष ओडून घेवपी फाटीर आशिल्ली भांगराळी धाल. हो रंगीबेरंगी, अद्वितीय सौंदर्याचें प्रदर्शन करपी ‘कर्णो’ जितलो देखणो दिसता, तितलेंच दुर्मीळ ताचें झळकप. आवाजा वयल्यान रोखडोच वळखूपाक येवपी हें सुकणें एकदां कोणाचे नदरेंत भरलें जाल्यार, तें थेट तांच्या काळजांत आपलें घरटें बांदून रावता. अशें हें आपलेंपणाचें नातें तयार जावन तिगून उरपा खातीर, गोंयच्या कांय विशेश घटकांक जांकां कोंकणी नांवां नात (संबंदीत तज्ञां कडेन मसलत करुन), तांकां आमी नवीन अभ्यासपुर्ण अशी गोंयची वळख दिवपाचो यत्न करतात.
संवर्धनाचें कार्य लक्षांत घेवन, ह्या सगळ्यांचो मुळ हेतू इतलोच की, ते दिसना फुडें, गोंयकारांच्या ओंठार सहज उद्गार येवंचे, ‘आरे..! हो आमचोच मरे’. हरशीं ‘कर्णो’ खंयच्या झाडार बसला तो सोंपेंपणान लक्षांत येना, म्हण्टकच आवाजा वयल्यान ताची सुलूस लागले उपरांत, ताका पळोवपाक जी शर्यत लागता, तो एक अविस्मरणीय अणभव आसता. हांगा पळय- थंय पळय करीत, हातूंत कळत- नकळत जैवविवीधतायेंतलें साबार घटक दोळ्यां सामकार येवन वतात. ‘कर्णो’, हो इतलो दुर्मीळ पक्षी आसून लेगीत, गोंयांत आमी थोडे अशें वाठार पळयल्यात, जंय तो दिसपाकूच जाय.
मोले अभ्यारण्य आनी राष्ट्रीय उद्यानाचे रान परीक्षेत्र अधिकारी डॉ. सिद्धेश श्रीकांत नायक आमकां सांगतात की, गोंयचे रानां वाठार अशाच प्रकारच्या, एका परस एक खेरीत जिवावळींनी समृद्ध आसात आनी ताकाच लागून तांचें संवर्धन करपाची मुळ जबाबदारी ही प्रत्येक गोंयकाराची. मोले वाठारांत तर जायत्या खेरीत प्रजातींच्यो वस्ती (Habitat) आसात, जंय थारावीक अशें त्या- त्या प्रकारचे जीव, वनस्पत सांपडटातच. हें सगळें समजून घेवप सोंपें जावचें म्हूण, मोलें अभयारण्य अधिकारी आतां गोंयकारां खातीर (खास करुन शाळेंतले भुरगे) कोंकणी माहिती- पाटयोय तयार करपाचे आसात, जेणे करुन चडांत चड लोक हांगां भेट दितले आनी गोंयची गिरेस्तकाय जाणून घेवन रानां जीव संवर्धनाच्या कार्यांत वांटो घेतले.
– गौतम जल्मी
9764364269
——————————–
वाचकांक रानां जीव पळोवपाची संद
आपूण जाणा जाल्ली वा स्वता अणभविल्ली गोंयच्या रानांजीवांचें खाशेलेंपण सांगपी रुचीक खबरीचें बरप धाडपाचें. प्रवासाक वा सहलीक गेल्ले कडेन मुखार आयिल्ले थरारक/ ओडलायणें, मोबायलाचेर काडिल्लें खिणचीत्र लेगीत, थोडे म्हायती सयत धाडूं येता.
सरभोंवतणी अशो जायत्यो घडणुको घडत आसतात, ज्यो आमकां सैमाचे नेम समजूपाक मदत करतात. मुळांत, मनीस धर्तरेर आजून मेरेन तिगून उरला तो ह्याच कायद्यांक लागून. वेगान धांवपी आमचे नित्याचे जिवनशैलींत तांची अनुभूती येवप मात्शें कठीण, म्हण्टकच एकामेकांचे विचार वाचून/ समजून, सैम- संवेदनशील जावन, जैवीक संतुळेचो सांबाळ करपाक हो संदेश.
इत्सूकांनी, २ ते ८ ऑक्टोबर मजगतीं रानां जीव सप्तक आसा. आपली काणी वा ओडलायणो असो फोटू, ‘रानांजीव सप्तक विशेश’ अशें बरोवन सकयल दिल्ल्या ई- मेल पत्त्यार धाडचो. हांगां भाशा खंयचीय वापरली तरी, मांडिल्लीं मतां चड मोलाची आसतलीं. [email protected]. थोडे भीतर बरे विचार प्रगट करतल्यांक पुस्तकां – खाशेल्या सैम सहलीच्या रुपांत इनामांय फावो जातलीं.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
