भांगरभूंय | प्रतिनिधी
आयज 26 नोव्हेंबर. ह्याच दिसा म्हळ्यार 26 नोव्हेंबर 1949 दिसा भारतान आपलें संविधान आपणायल्लें. देखून
26 नोव्हेंबर हो दीस संविधान दीस मनयतात. भारतीय संविधानाक अंदूं 72 वर्सां पुराय जातात. फाटलीं 72 वर्सां संविधानान देश एकवटीत दवरपाचो वावर केला. संवसारांतली सगळ्यांत व्हडली लोकशाय फकत ताच्या संविधानाक लागून तिगून उरल्या. संविधान हो देशाचो राष्ट्रीय ग्रंथ. फकत संविधानाक लागून देशाची एकात्मता तिगून उरता. भारताची विविधताय, जायत्यो भासो, संस्कृताय, धर्म, जाती, पंथ, वंश, वेगवेगळ्यो चालीरिती, रुढी आनी परंपरा एकाच सूत्रांत बांदून दवरपी गुरूमंत्र म्हळ्यार संविधान.
‘आमी भारतांतले लोक, भारताचो एक सार्वभौम समाजवादी, धर्मनिरपेक्ष लोकशाय घडोवपाचो आनी ताचो सगल्या नागरिकांक; समाजीक, आर्थीक आनी राजनैतिक न्याय; विचार, अभिव्यक्ती, श्रद्धा आनी उपासनेचें स्वातंत्र्य, संद मेळपाची समानताय; व्यक्तीचो स्वाभिमान आनी राष्ट्राचो एकचार आनी प्रामाणीकपणाची खात्री दिवपी भावपण तांच्या सगळ्यां मदीं वाडोवपाचो निर्धार करून; आमच्या संविधान सभेंत आज 26 नोव्हेंबर 1949 दिसा आमी हाचे वरवीं हें संविधान आपणायतात आनी चालीक लायतात आनी स्वताक अर्पण करतात…..’
ही भारतीय संविधानाची प्रस्तावना. संविधानाची उद्देशिका होच संविधानाचो आत्मो. पुराय संविधान ह्याच हेताचेर आदारिल्लें आसा. संविधानांत नागरिकांच्या मुळाव्या हक्कांक आनी कर्तव्यांक व्हड म्हत्व दिलां. स्वातंत्र्याचो- समतायेचो- शिक्षणाचो- संस्कृतीचो- धर्मीक स्वातंत्र्याचो- शोशणा आड हक्क हे संविधानान नागरिकांक दिल्ले मुळावे हक्क. तेच बरोबर राष्ट्रीय प्रतीकांक आदर दिवप, संविधानान थारायिल्ले नेम पाळप, देशाचें सार्वभौमत्व तिगोवन दवरप, देशाची एकात्मता तिगोवन दवरप, भौशीक मालमत्तेची जतनाय घेवप आनी सदांच देशा खातीर तत्पर रावप हीं दरेका नागरिकाचीं मुळावीं कर्तव्यां. प्रत्येक भारतीयान ती पाळपाक जाय.
संवसारांत सगळ्यांत व्हडलें आनी आमच्या हक्का वांगडाच आमच्या कर्तव्यांची जाणविकाय करपी भारतीय संविधान तयार करपाचो इतिहास जाणून घेवपाक जाय.
26 जानेवारी 1930 दिसा पं. जवाहरलाल नेहरू हाचे अध्यक्षते खाला लाहोरांत नॅशनल काँग्रेसीचें अधिवेशन जालें. तातूंत पं. नेहरून तिरंगो हुबोवन पुराय स्वराजाची घोशणा केली. त्या म्हत्वाच्या दिसाचो उगडास करून संविधान चालीक लावपा खातीर 26 जानेवारीची निवड जाली. 9 डिसेंबर 1946 दिसा संविधान समितीचो वावर सुरू जालो. 11 डिसेंबर 1946 दिसा डाॅ. राजेंद्र प्रसाद हांची संविधान समितीचे अध्यक्ष म्हूण निवड जाली. डॉ. बी. एन. राव हे समितीचे सल्लागार आशिल्ले. पं. जवाहरलाल नेहरू, वल्लभभाई पटेल, गोविंद वल्लभ पंत, मौलाना आझाद, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर, एस. आर. जयकर, सरोजिनी नायडू, हंसबेन मेहता, राजकुमारी कौर हांकां मानादीक वांगडी म्हूण घेतले.
संविधान समितीच्यो 114 बसका जाल्यो. संविधान समितीन 11 उपसमितीय नेमणूक केल्ली. 29 ऑगस्ट 1947 दिसा डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हाच्या फुडारपणाखाला मसुदो समितीची थापणूक जाली. मसुदो समितीन सादर केल्लो निमाणो मसुदो 26 नोव्हेंबर 1947 दिसा मान्य जालो. आमी तोच 26 नोव्हेंबर संविधान दीस मनयतात. 4 नोव्हेंबर 1947 दिसा भारताचे संविधान समितीचे मसुदो तयार करपी समितीन संविधानाचो अदमास मसुदो तयार करून तो सभाघरांत चर्चा करपाक दवरलो. 2 वर्सां 11 म्हयने 18 दीस ताचेर चर्चा जाली आनी उपरांत 26 नोव्हेंबर 1949 दिसा मसुद्याचो स्वीकार जालो.
संविधान समितीन मसुदो समितींत सात वांगड्यांची नेमणूक केल्ली. तातूंतले एक मसुदो समितीचे अध्यक्ष डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर. ताचे उपरांत अलादी कृष्ण स्वामी अय्यर, के. एम मुंशी, गोपाळ अयेंगर, एम. माधव राव, मोहम्मद सदुल्ला, म. सी. खैतान हे हेर वांगडी आशिल्लो. पूण तातूंतलो एकलो संवसाराक अंतरलो, एकलो अमेरिकेक गेलो, एकल्यान राजिनामो दिलो आनी एक वांगडी पूर्णवेळ राजकारणांत घुस्पल्लो. देखून संविधान तयार करपाची पुराय जापसालदारकी डॉ बाबासाहेब आंबेडकर हांचेर पडली आनी तांणी ती जापसालदारकेन, निश्ठेन आनी समर्पणान हातांत घेतली. एकल्यानच पुराय संविधान मसुदो तयार करून संविधान समितीचे अध्यक्ष डॉ. राजेंद्र प्रसाद हांचे कडेन 26 जानेवारी 1949 दिसा दिलो. निमाणी बसका 24 जानेवारी 1950 दिसा जाली आनी दोन दिसांनी 26 जानेवारीच्यान संविधानाची अंमलबजावणी सुरू जाली. भारत सार्वभौम प्रजासत्ताक जालें म्हणून आमी 26 जानेवारी हो प्रजासत्ताक दीस म्हूण मनयतात.
संविधान तयार करपाक डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हांचें योगदान वेगळें आसा. तांणी संवसारांतल्या वेगवेगळ्या देशांच्या संविधानांचो अभ्यास करून भारता खातीर एक व्यापक संविधान तयार केलें, देखूनच तांकां ‘भारतीय राज्यघटनेचे शिल्पकार’ म्हणटात.
श्याम ठाणेदार
9922546295
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
