भांगरभूंय | प्रतिनिधी
रस्ताद सुण्यांची समस्या सगळ्याक आसा. खास करून शारांनी आनी जंय कोयराचीं बल्लां भायर उडयिल्ल्या जिनसांनी भरून व्हांवतात थंय. ह्या सुण्यांचो उपद्रव सामान्य मनशांक जाता. ल्हान भुरग्यांचेर हल्ले पसून केल्यात ह्या सुण्यांनी. त्या वेळार व्हडलो बोवाळ जाता. सरकारी प्रशासन, न्यायालयां, बिगर सरकारी संघटना, प्राणीमोगी सगले जागे जातात. 3- 4 दिसांनी परत सगलें शांत जाता. मागीर सुण्यांचो त्रास, मनस्ताप परतून सुरू. आमच्या गोंयांतूय ही समस्या आसा. सरकारी म्हायती प्रमाण, फाटल्या साडेआठ वर्सांच्या काळांत रस्ताद सुण्यांचो आंकडो लोकसंख्येचे तुळेन 6 टक्क्यांनी वाडला. 2014 त लोकसंख्येचे तुळेन तो 3 टक्के आशिल्लो. आतां 9 टक्क्यांचेर पावला. गोंयची सध्याची लोकसंख्या 15 ते 16 लाखांच्या आसपास आसा. तर रस्त्याद सुण्यांचो आंकडो देड लाखांक तेंकला. ताका लागून सरकारान चालीक लायिल्ल्या निर्बिजीकरण मोहिमे विशीं कोणे दुबाव उक्तायल्यार सरकार समर्थकांक वायट दिसचें न्हय.
सुण्यांचो उपद्रव कितें जाता, हें कोणाक वेगळें सांगपाक नाका. सुण्यांक लागून जीव वगडावपाचीं प्रकरणां गोंयांत घडूंक नात. मात हेर कडेन घडल्यांत. ह्या हल्ल्यांक लागून ल्हान भुरगीं, तरणाटे जखमी जावपाचेय प्रकार घडल्यात. सुण्यांक लागून जावपी अपघाता विशीं तर ना उलयिल्लें बरें. सुणो आडवो आयिल्ल्यान गोंयांत दर म्हयन्याक एक तरी अपघात जाताच. सुणीं आनी गोरवांक लागून दुचाकी चालक मरपाच्योय घडणुको हांगां घडल्यांत. सुणीं रातच्या वेळार आंगार धांवन येतात, ती सगल्यांत गंभीर समस्या. खास करून दुचाकी चलोवप्यांच्या फाटल्यान तीं लागतात. त्या वेळारुय अपघात जाल्यात. मात ह्यो सगल्योच खबरो भौसा मेरेन पावतातूच अशें ना. कांय प्राणीमोगी सुण्यांक खावपाक घालतात. (पालिका आनी एनजीओंक पशुसंवर्धन खात्यान मार्गदर्शक तत्वां जारी केल्यांत, तातूंत ही सुचोवणी आसा.) मात हें खाण जंय मेळटा, थंय त्या सुण्यांचो आंकडो वाडटा. तातूंतलीं कांय सुणीं मागीर रातभर धुमाकूळ घालतात, तो सोंसपाचो न्हय. रस्ताद सुण्यांक लागून झेम पिड्ड्यार जावन भलायकेच्यो समस्या निर्माण जाल्यात, ताचोय विचार सरकारी यंत्रणांनी करपाक जाय. प्राणीमोगींक, तांच्या संस्थांक सरकार, पालिकेन जागो दिल्यार तीं ह्या रस्ताद सुण्यांक थंय दवरपाक शकतलीं. म्हणटकच लोकांक तसो त्रास जावचो ना. कांय पालिकांचे कोंडवाडे आसात. मात हेर पालिका, पंचायतींचें कितें? न्यायालयांनी कान पिळून पसून तांणी रस्ताद सुणीं आनी गोरवांचो प्रस्न हातात घेवंक ना. हो न्यायालयाचो अपमान न्हय?
ह्या सुण्यांक आदल्या तेंपार पंचायती वतीन जिवेंशी मारताले. अर्थांत तीं चुकीची पद्दत. खरें म्हणल्यार त्या वेळा सावनूच कोंडवाडे सुरू करून ह्या सुण्यांचो सांबाळ करपाक जाय आशिल्लो. मागीर मेनका गांधी सारके कांय प्राणीमोगी न्यायालयांत गेले आनी फारान सुण्यांक मारपाचे प्रकार बंद जाले. तांचो आंकडो नियंत्रणांत दवरपाक तांचें निर्बिजीकरण मोहीम सुरू जाली. कांय बिगर सरकारी संस्था आनी खुद्द सरकार ही मोहीम चालीक लायताली. पूण, गोंयांत सुण्यांचो आंकडो वाडिल्ल्यान ती अपेशी थारल्या, हें मानून घेवचेंच पडटलें. रस्त्याद सुण्यांक प्रशिक्षीत करून तांचो सुरक्षे खातीर वापरूय करपाचो मुद्दोय मार्गदर्शक तत्वांत आसा. पुलीस यंत्रणेन ताचेर भर दिवं येता. विदेशी प्रजातीचे सुणे पोसपी लोकांनी हे गांवठी सुणेय पोसूं येतात. मात सहसा ताका कोण तयार जायनात. कारण हायब्रीड, विदेशी म्हणल्यार बरें आनी गांवठी तितलें वायट, बुरशें, सकयल्या दर्जाचें अशी आमची पाडी मानसिकताय. पावला पावलार असले मनीस मेळटले. आतां तेय सुण्यांक रस्त्यार सोडपाक लागल्यात, अशें आयकूंक येता.
सरकारान सुण्यांचो वाडिल्लो आंकडो मतींत घेवन पालिका, पंचायतींक बेगोबेग पावलां उखलूंक लावचीं. दरेके पंचायतीन सुण्यांक दवरपाची, पोसपाची वेवस्था करची. तशेंच निर्बिजीकरण मोहीम चालीक लावन आपापल्या गांवांतलो रस्ताद सुण्यांचो आंकडो आनीक वाडचो ना, हाचीय खबरदारी घेवची. एनजीओंक ह्या कामा खातीर फावो तितलो निधी मेळपाक जाय. तो तांकां मेळटा काय मेळना तेंय बारीकसाणेन पळोवचें.
घरांतल्या सुण्यांची जितली अपुरबाय जाता, तितली रस्त्या वयल्या सुण्यांची जायना. तांकांय जीव आसा, हें आमी विसरतात. तांचो छळ जावपाक जायना, तांचीय कुयदाद जावंक जाय. मात हें करतना ह्या सुण्यांचो सामान्य नागरिकांक मात्तूय त्रास जावपाक जायना. ते नदरेन सरकार आनी संबंदीतांनी विचार करचो.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
