न्यूझिलंड

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

दोन मुखेल जुंवे आनी हेर ल्हान ल्हान जुंव्यांक मेळून न्यू झिलंड देश घडला. संवसारांतल्या हेर देशां पसून पयस राविल्लो असो हो देश. दक्षिणे कडल्या पॅसिफीक वाठारांत हो देश आसा. गीम, पावस आनी शीं हें तिनूय हवामान न्यू झिलंडांत आसा. न्यू झिलंडचे चडशे लोक उत्तरे वटेंतल्या जुंव्याचेर रावतात. हो वाठार मातसो गरम आनी हांगा दोंगरूय कमी. नितळ आनी नेमांचें पालन करपी देश म्हणून न्यू झिलंडाक वळखतात. न्यू झिलंडाची राजधानी वॅलिंटन. हाचे आदीं, ओकियाटो तशेंच उपरांत ऑकलॅण्ड ही राजधानी आशिल्ली. ‘न्यू झिलंड डॉलर’ हें हांगासरलें अधिकृत चलन.
माओरी संस्कृताय – न्यू झिलंडाच्या उत्तर जुंव्याचेर सुमार 14 टक्के लोकसंख्या माओरी लोकांची आसा. माओरी हे न्यू झिलंडांत सुमार 14व्या शेंकड्यांत स्थायीक जाल्ले देशी पॉलिनेशियन लोक. हजारांनी वर्सां उपरांतूय माओरी संस्कृतायेचें, कला आनी परंपरेचें मोटें दायज आसा. आयज कितलेशेच पर्यटक मुद्दाम ही संस्कृताय पळोवंक न्यू झिलंडाक भेट दितात. न्यू झिलंडांतले चडशे लोक इंग्लीश भास उलयतात पूण माओरी लोकांची स्वताची वेगळी भास आसा. ताका ‘ते रियो माओरी’ अशें म्हणटात.
बायलांक मतदान – न्यू झिलंड हो देश बायलांक मतदानाचो हक्क दिवपी पयलो देश. 19 सप्टेंबर 1893 ह्या दिसा, नवो वेंचणूक कायदो अंमलांत आयलो. ह्या म्हत्वाच्या कायद्याक लागून संसदीय वेंचणुकेंत बायलांक मतदानाचो हक्क दिवपी न्यू झिलंड हो पयलो स्वशासीत देश थारलो.
हरीत उर्जा – ह्या देशांतली चडशी वीज निर्मिती हायड्रोइलॅक्ट्रीक पावरांतल्यान जाता. धरणांचेर बांदिल्ल्या उर्जा स्टेशनांचेर नेटान व्हांवपी उदकां वरवीं ही उर्जा तयार करतात. न्यू झिलंडांत जियोथर्मल उर्जाय आसा. पृथ्वीचे भितरली गरमी वापरून ही उर्जा तयार करतात.
शेती प्रधान देश – न्यू झिलंडांत शेती वेवसायाक खूब म्हत्व दिलां. सफरचंद, किवी सारकेलीं फळां तशेंच कड्डणांचें पीक मोट्या प्रमाणांत जाता. वेगवेगळ्या फुलांच्यो बागायती ह्या वाठारांत आसात. ताका लागून देशाचे निर्यातीचे येणावळींत ह्या वेवसायाचो मोटो वांटो आसा.
रानजीव – न्यू झिलंडांत आगळीं वेगळीं आनी सोंपपाच्या धोक्यांत आशिल्लीं जनावरां आनी सवणीं मेळटात. किवी हें न्यू झिलंडाचें राष्ट्रीय सवणें. उडपाक न येवपी अशें हें म्होंवाळ सवणें. ताची तुलना न्यू झिलंडाच्या लोकां कडेन करतात. जनावरांच्या आनी सवण्यांच्या वेगवेगळ्या प्रजातींचें राखण करूंक नॉर्थलॅण्ड, ऑकलॅण्ड आनी वायकटो ह्या वाठारांनी मुक्त वातावरणांतलीं अभयारण्यां बांदल्यांत.
दर्या खेळ – न्यू झिलंड हो जुंव्यांचो देश आशिल्ल्यान चारूय दिकेंत दर्या मेळटा. ताका लागून दर्यांतले वेगवेगळे खेळ ह्या वाठारांत आसात. रिवर राफ्टींग, स्कुबा डायविंग, शार्क केज डायविंग, सर्फींग, जॅट बोटींग हे खेळ पर्यटकांक आकर्शीत करतात. तशेंच उंच दोंगर आशिल्ल्यान दोंगराचेर चडपा संबंदीचे खेळ जातात. बंजी जम्पींग हो ह्या देशांतलो एक लोकप्रिय खेळ. ऑकलॅण्ड ह्या शाराक तर “सिटी ऑफ सेल्स” म्हणल्यार जलसफराचें शार म्हणून वळखतात. बोटींतल्यान दर्यांत प्रवास करून डॉल्फीन, पँग्वीन आनी केन्ना केन्ना देवमासो पळोवंक मेळटा.
सैमीक आपत्ती – दोन म्हत्वाचे विवर्तनीक प्लेटी (टॅकटॉनीक प्लेट) मेळटात अशा वाठारांत न्यू झिलंड देश आसा. ताका लागून भूकंप, ज्वालामुखी फुटपाच्यो घडणुको उत्तर आनी दक्षीण जुंव्यांचेर घडटात.

स्नेहा सबनीस
9923633789