भांगरभूंय | प्रतिनिधी
साहित्य समाजाक स्वस्थ, कलात्मक, ज्ञानवर्धक मनरिजवण प्रदान करता. जातूंत समाजीक संस्कारांचो परिश्कार जाता. तेच फाटभूंयेचेर लेखक पाद्री जुजे डायस हांणी `गोंय सुदारता काय बिगडटा’, हे वेंचीक निबंदांचो झेलो 2019 वर्सा डिकेएचे वतीन उजवाडायलां. जुझे बाबाचे हें पयलेंच पुस्तक. 1984 सावन जुझेबाब कोंकणी मळार वावरुतात. एक पाद्री आशिल्ल्यान तांचीं बरोवपां समाजांत खूबच फायद्यांची थारतात. आपली लेखणी आनी पाद्रीपणाचो मोलादीक वावर देवाच्या मळ्यांत रावन ते अखंडपणान करतात. देखून खेरीतपणान तांची तोखणाय दिसता.
फाटल्या कांय दसकांत कोंकणीच्या मळ्यांत, पाद्रींच्या कोंकणी लेखनाक आकांताचो चंवर आयिल्लो दिसता. ह्या साहित्यीक पाद्रींचीं नांवां आसात- पाद्री लुकास रोड्रिगीस, मान्युएल पी गोम्स, मोरेन डिसौजा, मायरन जेसन बार्रेटो, युसेबियो गोम्स, सुकूर रिबेलो, जुजे सिल्वेरा, नेवील ग्रेसियस, आवे मारीया आफोन्सो, मिल्टन रोड्रिगीस, सायमन रिको फेर्नाडिस, वास्को दे रेगो, युसेबियो व्ही मिरांडा आनी हेर पाद्री. तातूंतलोच कडवट विचारसरणीचो निबंदकार म्हळ्यार पाद्री जुझे डायस. तांचें पुस्तक वाचले उपरांत म्हाका संस्कृतांतल्या एका श्लोकाचो उगडास जाता. सत्य ब्रूयात प्रियं ब्रूयात न ब्रूयात सत्यं प्रितम, प्रियं च नानृतं ब्रूयात एष धर्म:सनातान: अर्थांत सत्य उलय, प्रिय उलय, पूण प्रिय लागपी सत्य उलोवचें न्हय. तशेंच प्रिय लागपी असत्य लेगीत उलोवंक जायना. ह्या श्लोका वरवीं जुझेबाब सत्य सांगीत आसात. सत्य सांगतना कडवटपणाची शैली आपणायल्यार नवल कसलें? तांणी गोंयच्या फुडाराचो हुस्को परगटायला. तांचे चडशे निबंद मर्मभेदी आनी उपहासात्मक विचारसरणीचे. सदांच गोंयचे बरें जावचें आनी त्या बरेंपणांतल्यान गोंयची भरभराट जावची, होच तांचो आंवडो. 2010 ते 2016 ह्या सात वर्सांतल्यो गोंयच्यो घडामोडींचे यथार्थ चित्रण ह्या पुस्तकांत आसा.
गुलाब मासिकाचे संपादक फाऊस्तोबाब प्रस्तावनेंत म्हणटात- ह्यो बरयल्यांत त्यो काणयो न्हय, पूण अस्सल घडणुको. जुझे डायस फकत वायटाचेर नदर मारतात अशेंय ना. तरीय पूण हें पुस्तक फुडारांत वाचप्यांक रेफरन्स पुस्तक जावं येता.
जुझेबाब अश्टतासी आनी भोवमुखी जाणकार. तांची बरोवपां फकत राजकारण्यांचेरुच आदारिल्लीं नात. तांणी साबार जळटें विशय हाताळ्यांत. समाजीक, संस्कृतीक आनी समाजीक प्रस्नांक वाचा फोडल्या. देखी- नीज गोंयकार मुंबयचे आदीं. समाजीक विशयांवेले आमची जमीन, आमची अस्मिताय, परकी गोंयांत आनी गोंयकार परदेशांत, देशी आनी परदेशी भाशांक लागून चळवळ, गोंयची अस्मिताय आजून उरल्या काय? गोंयकारांचे बिराड सदींच परदेशांतूय काय? हे संस्कृतायेचे आदारिल्ले लेख, तेच वरवीं मर्मभेदी लेख म्हळ्यार पिडेवंतांक आलशिरो, भोंवडेकार वाडटात पूण पर्यटन देंवता, बुडटेच्या गांवांनी उदकांची तूट, कोळशाक दर घराक उजो, बिजलेंतलो काळोख-काळखांतलीं बिजली आदीं. हे आकर्शक माथाळ्यांनी मन ओडटनाच शिटूकसाणीन अळंग चिमटे काडून आपली तिडक उक्तायतात.
गोंयच्या शेतकामतीची गंभीर परिस्थीती, उतराखंडांतली जरी घडणूक आसली तरीय गोंयकारंक ते सादूर करतात. रस्ते जाय पूण केदे आनी कितलें ? हे म्हारगायेंत कशें म्हूण जियेवचें? गोंयच्या मिनाचो आनी पर्यटनाचो फुडार? गोंयच्या शेतकामत्यांचो सत्यानास? सी आर झेड आमच्या फायद्याचे काय ना? आदीं. अशें म्हणटात- उलयलें उतर तुज्या मुखारूच उरता. पूण उतर संवसारभर गाजता. हें म्हणी भशेन मनांत विचार गाजतात.
खूब वर्सां पुर्विल्ले लेटीन भाशेंतले एके म्हणीचो उगडास जाता- इगनोती नुला कुपीडो. अर्थांत- वळख नाशिल्ल्या वस्तूंचें पडला कोणाक. हे म्हणी वरीं आमची गोंयची गत आनी दशा जाल्या. तरीय कांय पर्यावरण शास्त्री, कांय धर्मीक पंडित, कांय राजकारणी तशेंच बाब जुझे (जोस) डायसा सारके लेखक उरिल्लें, माणकुलें गोंय सांबाळपाक माथें मारतात.
पुराय पुस्तक वाचल्या उपरांत जनसामान्यांचो आवाज शब्दबद्ध जाला अशें जाणवता. भास सादी सोपी, आसली तरीय लेखक गरजे नुसार आडखळे घेता. उपहासात्मक, तिरकस, मर्मवेदी लेखन करपी जुझे बाब समाजीक घडणुकांचेर आपल्या शैलीदार भाशेंत भाश्य करता. सुचकतायेन आनी केन्नाय स्पश्टपणान टीप-टिप्पणी करता. केन्ना-केन्नाय उतरांचे शस्त्र करून घणाघात करपा परस तिरकस भाशेंत, कोपोर मारीत, एकाद्या मनशाची, घटणेची फकांडां उडयल्यार, शिटूक वाचकांक अदीक भावता. अशी टीका संबंदीत वाचप्याक अदीक आत्ममग्न करूंक शकता. निमाणें पाद्री जुझेबाबाल्या बरपावळीक खूब यश आंवडेतां. तशेंच ताची बरपां फुडारांत जिवितांत आमकां, बळगें, स्फुर्त, उत्तेजन आनी मार्गदर्शन दितले अशीं आस्त बाळगितां….
विशाल सिनाय खांडेपारकर
8080622370
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
