भांगरभूंय | प्रतिनिधी
आयसीएआरचे वैज्ञानीक डॉ. मनोहर के केंचें संशोधन
पणजी : खाजन जमनींत उदक भरपाची शक्यताय खूब आसता. उदकाक लागून परंपरीक भाताच्या बियाण्यांचो तिगाव लागप अशक्य जाता. खाजन जमनी खातीर भारतीय कृशी विज्ञान केंद्रातले संशोधक डॉ. मनोहर के के हांणी चार जातींची बियाणीं विकसीत केल्यांत. ह्या बियाण्यांच्या वापरान खाजन शेतीत हेर बियाण्यां परस व्हड प्रमाणांत भाताचें उत्पादन मेळप शक्य आसा असो तांचो दावो आसा.
साश्ट, तिसवाडी, बार्देस म्हालांत खाजन शेतीचें प्रमाण व्हड आसा. चड पावस पडलो वा बांध फुटून खाजन शेतांनी उदक गेलें जाल्यार खाजन शेतीक फटको बसता. कांय वेळार उत्पादन उणें जाता. कांय वेळार रोंपाचें मूळ कुसून रोंपां मरतात. अंदूंच्या वर्सांनी गोंयांत पावसाचें प्रमाण खूब मोटे आसा. तशेंच पावस पडलो जाल्यार चार दीस तो दडकांनी पडटा. उपरांत कांय दीस तो दडी मारता. तशेंच खूबशे खेपे गरज आसता तेन्ना पावस पडना. नाका तेन्ना पडटा. हाचो शेतकारांक बरोच फटको बसता.
हाचेर उपाय म्हूण पोरणें गोंयच्या भारतीय कृशी संशोधन मंडळात वैझानीक पदार काम करपी डॉ. मनोहर के के हांणी संशोधन करून चार जाती विकसीत केल्यात. दोन बियाण्यांच्यो जाती कलम करून वा बियाण्यांच्या घटकांत फेरफार करून चार जातींची बियाणी विकसीत केल्यांत. गोवर्धन, कोर्गुट (सुदारीत), फिलिपिन्स आनी ज्योती, कोर्गुटची मिश्रीत जात, हांचो आस्पाव आसा. ह्या चारूय जातीच्या बियांण्यांचेर म्हजें संशोधन सुरूच आसा. चारूय जातीचीं बियाणीं कृशी संशोधन केंद्रांत उपलब्ध आसात. हेर बियाण्यां परस हीं बियाणीं खाजन जमनींत वा उदक आशिल्ले जमनींत चड उत्पादन दिता. गोवर्धन जातीचें बियाणें खाजन जमनींत एक हॅक्टर जमनींत 30 ते 35 क्विंटल उत्पादन दिता. हेर तीन जातीं मदीं लेगीत 30 क्विंटला परस चड उत्पादन दिवपाची तांक आसा. गोवर्धन आनी फिलिपिन्स बियाण्यांक लागून धव्या रंगाचें भात जाता. कोर्गुट (सुदारीत) तशेंच ज्योती आनी कोर्गुट बियाण्यांच्या मिश्रण जातीचें भात तांबडें आसता, अशें डॉ. मनोहर के के हांणी सांगलें.
गोंयांतल्या 17 परंपरीक भाताच्या जातींची जतनाय
भाताच्यो नव्यो जाती विकसीत करपा सयत परंपरीक जातींची जतनाय करपाचो वावर डॉ. मनोहर के के करतात. कृशी संशोधन केंद्राच्या वाठारांत ह्या बियाण्यांची लागवड तांणी केल्या.
डॅम्गो, मुडगो, बेलो, काळो बेलो, वालयो, केंदळ, कोचरी, कोर्गुट, सालसी, कोलयो, पाणयो, शिड्डे, शितो, बाबरी, पटनी, दोडगी आनी गिरेसळ ह्या जातींची जतनाय तांणी केल्या. शेतीची लागवड करून ते बियाणीं तयार करतात. परंपरीक जातीच्या लागवडीचें प्रमाण उणें जायत आशिल्ल्या कारणान बियाणें नश्ट जावपाची भिरांत आसा.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
