कळटा पूण वळना

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

किण्ण मोनेळ रातीक रातकिड्यांचो सांगात आनी कावेरीक हुसक्याचो. कुशी बदलीत कावेरीन रात सारयली. ताचो दोळ्याक दोळो लागना जालो. निमणें तें उठून खाटीर बसलें. मोबायल हातांत घेवन टायम पळयलो. पळयत तर फांतोडेवयलीं चार जाल्लीं. कावेरी जांभोळ्यो काडीत ओसरेर आयलें. कोणाचीच जाग नासली. तें तांबयो, बालदी घेवन दूद काडपाक गोठ्यांत वचून बसलें. गायक पोशेत ताणें दूद काडपाक सुरवात केली. दूद काडून कावेरी घरांत भितर सरलें तरीय कोणाचोच पत्तो ना. रांदचेकुडींत पळयत तर च्या – नाश्तो कांयच तयार नासले. रातीय सगळीं उपाशीच न्हिदल्या म्हणत कावेरीन सगळ्यांक खावपाक बटाट फोव आनी च्या करून सगळें मेजार मांडलें. चायेक कोणाचोच पत्तो ना. वाट पळयत कावेरी बसला थंयच झेमपाक लागलें. साडेआठ जाता म्हणल्यार एक – एकठो कुडींतल्यान उठून भायर सरपाक लागलो. सगळीं उठल्यात तें पळोवन कावेरीन परत फोव गरम करपाक दवरलें पूण सगळें व्यर्थ. कोण न्हालीं, कोण न्हेसून एक – एक करून शालीबायक सांगून भायर सरलीं. शालीबाय कावेरीली आवय. शालीबाय बरोच वेळ कुडींतल्यान भायरूच सरली ना. कावेरीन हुसक्यान ताका उलो मारलो, “आई खूब कळाव जालो मगे चायेक भायर येना?” शालीबायन एक जाप काडली ना. ती मुखाट्यांनी उठली आनी स्वता वेगळी च्या करून पिली. हें सगळें पळोवन कावेरीच्या दोळ्यांत दुकां दाटलीं. घरच्यांची ही वागणूक पळोवन तें सामकें खचून गेल्लें.
आयजूय उपास काडीत कावेरी कुळागरांतल्या झरीर वचून एकटेंच बसलें. करप किदें? ह्या प्रस्नाच्या सोदांत तें झरी उदकान फातर शेवटीत रावलें. झरीर कपडे धुवपाक आयिल्ल्या कुंदान कावेरीक पळयलें आनी कपड्यांची बालदी फातरार दवरून ताच्या सरीं येवन बसलें. कुंदा आनी कावेरी दोगांय एकाच ताटांत जेवपी इश्टिणी. एकामेकांगेर शिजयल्ले दोगांकूय चुकनासले. कावेरीक पळोवन कुंदाक अंदाज आयिल्लो तरीय ताणें कावेरीक दुखयनासतना विचारपाचो यत्न केलो. कावेरीन कुंदाक घट्ट पागडी मारली आनी तें मोठ – मोठ्यान रडपाक लागलें. “घरांत कोण समजपाक तयार ना, तांचें एकूच म्हणणे, वर्सां जालीं लोक किदें म्हणटलो? अशींच सगळीं स्थळां नाकारीत रावल्यार कशे जातले?” दोन दिसा पयलीं एक स्थळ आयिल्लें. बेताळा देवळा कडेन आमी एकामेकांक पळोवन आयलीं. म्हाका तें स्थळ मानवले ना. तसो न्हयकार हांवें घरातल्यांक कळयताच लागलीं सगळीं म्हाका हिणसावपाक. “घराक आंकवार चली उरप बरें न्हय. दोन तांदूळ कपलाक लावन मरता ते बरें, न्हय आंकवारपण. कितलो तेंप तुका आमी अशेच दवरतलीं. लोक किदें म्हणटलो? म्हज्या मनाचो विचार करपा सोडून सगळीं समाजाचो विचार करपाक लागल्यात. आयुश्य म्हजें, फुडें म्हाका संवसार करपाक जाय. हांव लग्नाक ना म्हणना. फकत हांव म्हजें मत मांडटा आनी तोच वादाचो विशय जाता.” कुंदान कावेरीक समजावपाचो यत्न केलो. अगो हें तुमचें सदचेंच जालां मगो. तांचे किदें घेवन बसता. तांचे मनाक लावन घेवनाका. थोड्या दिसांनी जातले सगळें वेवस्थीत. हें सगळें आयकून कावेरीन व्हड स्वास घेतलो. “तुजे कडेन मन मेकळें करताच म्हज्या जिवाक सू जाले.” म्हणत कावेरीन कुंदाले कपडे उमळपाक मदत केली.
कपडे उमळटां उमळटां फाटले तळये कडेन कोणाची किळांच कानार पडली. कावेरी आनी कुंदा दोगांनी तळये कडेन धांव मारली. पळयत तर कोण तरी उदकांत भुचकळटना दिसली. कावेरीन वेळ काडलो ना. ताणें तळयेंत बूड मारली. हेवटेन कुंदान धुवपाक हाडिल्ल्यो साडयो लोळग्याक बांदून तळयेंत सोडल्यो आनी ताचोच आदार घेवन कावेरीन ते बायलेक तळयेंतल्यान भायर काडली. आकांताळो खीण कसो – बसो निभावलो. सकाळच्या वेळार सगळीं वावराच्या बोवाळांत आशिल्ल्यान खबर सगळ्याक पसवली ना.
कावेरीन आनी कुंदान ते बायलेक लागींच्या आमलेमुळांत बसयली आनी तिच्या तोंडावयले केंस कुशीक काडले, पळयत जाल्यार तांच्याच गांवची सून मीनू. दोगांनी अजाप जावन मीनूक म्हळें, “अगो किदें जाला तुजी दशा? आनी तळयेंत किद्याक उडी मारली? किदें जाला तें सांग आमकां?” कडकडट्या अवस्थेंत मीनूलें रडप आवरना जालें. रडकुऱ्या आवाजान तें म्हणपाक लागलें, “लग्न जालें आनी त्रासांत पडलें. लग्न जायना जायना म्हण ह्या देवाक, त्या देवाक गाराणीं घातलीं आनी निमणे ह्या फोंडांत हाडून म्हाका घातले. हांचें स्थळ पळयताच हांवें नकार दिल्लो. भुरगो भांगर, बरें घराणें आनी कसलो राजकुंवर मेळटलो तुका? ह्या थोमण्यांनी म्हाका ह्या नरकान घातले. घरच्यांक पटोवपाक हांव अपेशी थरलें. सदांच घरांत म्हज्या खातीर वाद – विवाद नाका म्हण ह्या लग्नाक माथें मारलें आनी त्रासांत पडलें. लग्न जायसर सगळीं फाटीं फुडें नाचलीं. आतां कोण कोणाक विचारता? दिला थंय मेलें म्हण हांवें कुळारा एका शब्दान कागाळ केली ना. दीस – रात घोवाचो मार, अवेळा जबरदस्ती, पिडापीड. भुरगें पदरांत नाशिल्ल्यान उठ्ठा बसता मांयच्यो गाळी. वांझुडटे हाडून आमच्या घराक सोडला, असो छळ. ही विकृती आनीक पळोवं नजो जाला. भुरग्याक लागून दोतोरा कडेन उपचार लेगीत घेतले. घोवाक दोश आसा अशें दोतोरान सांगलें तरी मांय आनी घोव दोगांय म्हज्यांत दोश आसा म्हणत म्हाका खेपतात. सोरो पिवपाक लोकालीं रिणां बुड्डून खाला आनी तीं फारीक करूंक कुळारचे पयशे हाड म्हण म्हजो बरोच झोड काडपाक लागला.
बोट दिल्यार हात धरतली म्हण हांवें कुळारा पयशे मागले ना. आतां आनीक सोंसूंक जायना म्हण, स्वताक सोंपोवपाचो निशेव करून हांवें तळयेंत उडी मारिल्ली पूण म्हजें नशीब इतलें वायट की तुमी दोगांनी म्हाका मरपाक लेगीत दिले ना.” ही गजाल आयकून कावेरीचो पारो चडलो. तें सामकें चवतळ्ळें. रागाच्या भारान ताणें मीनूक म्हळें, “आगो जग पावलां खंय? आनी तू्ं खंयच्या जगान वावुरता? दुसर्‍याक लागून तूं आपलो जीव किद्याक वगडायता. शिक्षीत चली जावन सुद्दा तूं ह्या सगळ्याक किद्याक बळी पडटा? आदले दीस गेले. आतां उठ स्वताक जागय आनी ह्या सगळ्याक निशेद करपाची तयारी कर”. मीनूच्या मनांत जागृतायेचें जोत पेटोवन कुंदा आनी कावेरी मीनूक घरा पावपाक गेलीं. मीनूली मांय मीनूक सगळ्याक सोदताली. नकळत तिची नदर आड्या कडेन पडली. मीनूचो अवतार पळोवन मीनूची मांय आंगणांत रावन मीनूक गाळी घालपाक लागली. मीनू बरोबर कावेरीक आनी कुंदाक पळोवन मीनूली मांय थोमणे मारीत म्हणपाक लागली, “खंय गेल्ली ही अवदसा? घरच्यो खबऱ्याे गांवार घालपाक. तुजे दोके मोडून तुका घरांत बसयता.”
कुशीक आशिल्ली वंयची बडी ओडून मायन मीनूचेर उखल्ली, तितल्यान मिनून तिच्या हाताक धरीत ती बडी शेवटून उडयली. मांयक आनी ओसरेर बशिल्ल्या घोवाक दोगांकुय धपकायत सांगलें. हाच्या फुडें जर तुमी म्हजेर हात उखल्लो जाल्यार तुमकां दोगांकुय खडी फोडपाक धाडल्या बगर रावपा ना. मीनूलीं हीं उतरां सगळ्याक गाजलीं आनी तांगेर आख्खो गांव जमलो. मुखार मीनून म्हणलें, “म्हज्या असल्या कितल्याश्याच जाणांचो बळी गेला जांकां उघडपणान स्वास लेगीत घेवपाची संद मेळना. आमकां कळटा पूण वळना अशी गत जाल्या. किदेंय जाले तरी आमी सुदरपाचें नांव घेना. आतां तरी सुनांचे हाल करपाचे बंद करात.” ताचो अवतार पळोवन गांवचीं सगळीं थक्क जालीं. घोवाली सगळीं बरीं – बरीं म्हणपी, सूनच घराक उजो लायता म्हणपी ह्या समाजाक आज मीनून तांची सगळी करामत दाखोवन तशी पटोवन दिली. हो लाजेक घालपी प्रकार पळोवन सगळ्यांनी मान सकयल घाली. हो सगळो प्रसंग कावेरीच्या कुटुंबा मुखार घडलो. तांणी सगळ्यांनी कावेरी कडेन अपराधी भावनेन पळयले. पूण वाचा कोणाचीच फुटली ना. कांय वेळान सगळीं आप – आपल्या घरा परतलीं. कुंदा आनी कावेरी दोगांय कुळागरांतल्यान झरीची वाट धरली तेन्ना कुंदान कावेरीक म्हळे, “तूं धीर सोडनाका. जशें मीनू खातीर खंभीरपणान उबें रावलें तशेंच थीर रावन तुजी लडाय लडत राव.” निरशेल्ल्या कावेरीन आस्त सोडली ना. खबर्‍यो मारीत दोगांय झरीर गेलीं आनी उरिल्ले कपडे धुवपाक लागलीं.

अतिशा सुर्लीकार
7262849923