‘ओपन बूक एग्झामीक’ लागून ‘क्रिएटीव्ह थिंकिंग’ वाडटलें व्हय?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

‘ओबीई’ भुरग्यांचे मदीं ‘ क्रिएटीव्ह थिंकिंग’ आनी ‘प्रॉब्लॅम सॉल्विंग स्किल’ हे खंयच्याच सिस्टिमांचेर आदारिल्लें नासता. खंयचेय नवे वेवस्थेक लागून भुरग्यांची कुशळटाय वाडटली हाची शाश्वती ना. आमचें ‘अॅकडेमिक एनवायरमेन्ट’ कशें आसा? आमचें ‘फॅकल्टी’ कशे आसात? विद्यार्थ्यांक कितलें ‘मोटिवेशन’ आनी ‘ नॉलेज’ मेळटा व्हय? हांचेर हीं कुशळटाय आदारिल्लीं आसता.

विद्यार्थ्यांचे आकलन आनी स्मरणा परस आकलनाचेर आदारीत उपयोजन करपाची संद म्हणून एक वेगळ्याच प्रकाराची परिक्षा इतलेंच ’ओपन बूक एग्झामीक’ (ओबीर्इ) म्हत्व आसा. हे निमतान एक वेगळोच प्रकार राष्ट्रीय पांवड्यार वापरतले. पूण आयचे परिक्षेचे पद्दतीक पर्याय आनी कॉपीमुक्तीचें साधन म्हणून पळोवप मात्शे भोळेपणाचें जातलें. जरीय अजून मेरेन केंद्रीय बोर्डान ह्या संबंदींत नेमके तपशील जाहिर केल्लो ना. तरीय सध्याच्या शिक्षणीक वातारणांक लागून हो विशय म्हत्वाचो दिसता.
‘ओबीई’ ही संकल्पना खरेंच सोंपी आसा व्हय?
‘ओबीई’’ ही दिसता, तितली सोंपी संकल्पना न्हय. ह्यो परिक्षा चड करून ब-योच कठीण आसतात. ही तशी तोंड पाठ करपाची (रट्टो) परिक्षा न्हय. तर त्या विशयाचेर विद्यार्थ्यांची समजणी आनी वेव्हारीक गिन्यान तपासपा खातीर घेतात. पाठान्तरांक हांगा सुवात ना. पूण ती समजून घेवन, ताचें ‘अनालिसिस’ करून, वेगळे तरेन विचार करून जाप बरोवपाक म्हत्व आसा. विद्यार्थी जाप पुस्तकांतल्यान कॉपी करूंक शकनात. कारण पुस्तकांतल्यान कॉपी केल्ल्यार परिक्षेक गूण दिनात. विद्यार्थ्यांनी पुस्तकांतल्यान विचार घेतले. तो विचार आपले भाशेंत बरे तरेन बरयल्यार गूण मेळटात. समजा, एका विद्यार्थ्यान शिक्षकान बरयिल्लो परिच्छेद जसो आसा, तसोच कॉपी केलो जाल्यार ताका गूण मेळचे नात. पूण तो परिच्छेद समजून घेवन आपले भाशेंत विस्काटावन नवे पध्दतीन बरयल्यार ताका पुराय मार्क्स मेळटले.
‘ओबीई’ ही संकल्पना कितली पोरणी?
ही संकल्पना तशी भारतांत नवीं. पूण संवसाराक खूब पोरणी. सगळ्यांत पयली 1800 च्या दसकांत युरोपांत लॉ कॉलेजींत सुरू जाली. ताचे उपरांत हेर म्हाविद्यालयांनी आनी विद्यापिठांनीय 20 व्या शेंकड्यांत हो कॉन्सेप्ट आपणायलो. यू.केंत ‘ए लेव्हल’ जाल्यार नॅदरलँडांतल्या चडश्या विद्यापिठांनी ‘ओबीई’’ आसा. तशेंच अमेरिका, कॅनडा, सिंगापूर देसांत कांय राज्यांतल्या वेंचीक म्हाविद्यालयां आनी विद्यापिठांनी ‘ओबीई’’ संकल्पना आपणायल्या.
‘ओबीई’ क लागून पाठांतरा पसून सुटका?
‘ओबीई’’-क लागून तोंड पाठ वा वाको कथन (रेसिटेशन) करपाचे कृती पसून विद्यार्थ्यांची सुटका जातली असो दावो सुरू आसा. कांय विद्यार्थी परिक्षेंत ‘टॉपिक’ समजून घेवचे परस विशयाचो रट्टो मारतात. हे विद्यार्थी फकत परिक्षेंत बरे गूण मेळोवपाचेर ‘फोकस’ करतात. ‘टॉपिक’ समजून घेवपाचेर न्हय. फुडारांत ‘ओबीई’’क लागून विद्यार्थी विशय समजून घेवपाचेर चड भर दितले. तांची विचार शक्ती वाडटली. पूण भुरगीं त्या ‘सब्जेक्टा’ची आदींच तयारी करतलीं, तेन्नाच हें शक्य जातलें.
‘ओबीई’ पद्दत भारतांत आदीं केन्ना चालीक लायल्या?
भारतांत ही पद्दत अजून मेरेन तरी सुरवेच्या पांवड्यार आसा. कोरोना संकटाक लागून 2020 वर्सा दिल्ली विद्यापीठ आनी जामिया विद्यापीठान ‘ऑनलायन ओबीर्इ’ दिवपाचो प्रस्ताव मांडिल्लो. ते खातीर आदीं ‘मॉक टेस्ट’ घेतिल्ली. उपरांत ‘सिस्टमांत’ खूब त्रुटी आशिल्ल्यान विद्यार्थ्यांक अडी-अडचणीक तोंड दिवचें पडलें. परिक्षेचे वेळार ‘पोर्टल क्रैश’ जालें. हाचे उपरांत अडचणीं आशिल्ल्या विद्यार्थ्यांनीय ‘ऑनलायन ओबीर्इ’ पद्दतीक विरोध प्रदर्शन लेगीत केलें. विद्यार्थ्यां वांगडा प्राध्यापकूय त्या आंदोलनांत वांटेकार जाल्ले.
‘ओबीई’त कितें अडचणी आसात?
हे परिक्षेचे पेपर तपासतना. भुरग्यांनी स्वताच्या उतरांनी पेपर बरयला काय पुस्तकांतल्या कॉपी केल्या? हें शिक्षकांक कशें कळटलें ? ताची पडताळणी कशी जातली? ह्या प्रस्नांच्यो जापो मेळनात. हे वेवस्थे खातीर दरेक शिक्षकान परिक्षेच्या वेळार दरेका विद्यार्थ्याचेर नदर दवरची पडटली. वर्सभर शिक्षकाच्या व्याख्यानाची गरज आसची ना. तरीय भुरगो भायल्यान पुस्तकां विकत घेतलो. भुरग्यां मदलो शिक्षकांचो भंय आनी आदर दोनूय सोंपतले.
‘ओबीई’चो भुरग्यांचेर कसो परिणाम जातलो?
‘ओबीई’क लागून शाळेची ‘रेडिमेड सिस्टम’ सोंपतली. सध्याक भुरग्यांक शाळेंत वच्चें पडटा. परिक्षा दिवंची पडटा. हीय वेवस्था सोंपतली. शिक्षकांचो अभाव जाणवतलो. भुरग्यांक दिसतलें, परिक्षेंत पुस्तकांचो वापर करूंक मेळटा. देखून वर्ग बंक चड जातले. तशेंच भुरगीं कांय प्रमाणांत अहंकारी जातलीं. अभ्यासाचेर लक्ष उणें दिवप जातलें. मज्जा करपांत भुरगीं रमतलीं.
‘सर्जनशील विचार आनी समस्या सोडोवपाच्या कुशळतायेचें’ गुपीत कितें?
‘शाळेंत भुरगीं अश्या पांवड्यार आसतात. जंय तांची मानसीक शक्त आनी तांक खूब बरी आसता. जेन्ना शिक्षक प्रश्नावळी सोडोवपाक सांगतात. तेन्ना भुरगो त्या कार्यांत रस घेता. जेन्ना हांगा भुरग्यांक सगळेंच आयतें मेळटलें. तेन्ना तो येत्न करचो ना. पुस्तकांतल्या खंयच्या पान क्रमांकांचेर, खंयच्या प्रस्नांची जाप मेळटा. तें तो फकत नियाळटलो. ही ‘कॉपीलेस’ परिक्षा जावंची ना. जेन्ना भुरग्याक समस्या उरता. तेन्ना तो आपल्या सर्जनशील मनाचो उपेग करता. ताची सर्जनशीलताय वाडटा. पूण हे संकल्पनेक लागून भुरग्याची सर्जनशीलताय उणी जातली आनी समस्या सोडोवपाची कुशळटाय वाडची ना.
‘ओबीई’’ क सरकारान कितें बदल करपाची गरज?
जामिया मिल्लिया इस्लामिया विद्यापिठांतले प्राध्यापक दिलीप शाक्यान परिक्षेच्या चांचणेक येवकारतना म्हळां,- ‘ही एक बरी प्रथा आसा. तशेंच हे वेवस्थेंत कांय सुचोवण्यो केल्यात. विद्यार्थ्यां मदलो ताण उणो जातलो. विद्यार्थी रट्टे मारचे नात. ही परिक्षा ‘कंट्रोल्ड एनवायरमेन्टात’ जावप गरजेचें. बोर्डाचे वतीन हे परिक्षेंत फकत कांय खाशेल्या पुस्तकांक परवानगी दिवची. 2020 वर्सा कोवीड काळांत केल्ली. तशी ‘ऑनलायन होम परिक्षा’ घेवंची न्हय. ही परिक्षा शाळेंतूच जावंक जाय. ताचें मुखेल कारण म्हणल्यार परिक्षेंत ‘मार्किंग सिस्टिम’ ना करता, ‘ग्रेडिंग सिस्टिम’ आसूंक फावो. ते भायर परिक्षेचो एक भाग ‘ओपन बूक’ आनी दुसरो ‘असाइनमेंट बेस’ आसूंक जाय. ‘प्रॅक्टिकल असाइनमेन्ट’ भुरग्यां पासत बरी कल्पना आसतली. देखून गिज्ञान वाडटलें तशेंच ‘प्रेक्टिकल’ करपाक मेळटलें.
‘क्रिएटीव्ह थिंकिंग’ आनी ‘प्राॅब्लम साॅल्विंग स्किल’ वाडटली व्हय?
भुरग्यांचे मदीं ‘ क्रिएटीव्ह थिंकिंग’ आनी ‘प्रॉब्लॅम सॉल्विंग स्किल’ हे खंयच्याच सिस्टिमांचेर आदारिल्लें नासता. खंयचेय नवे वेवस्थेक लागून भुरग्यांची कुशळटाय वाडटली हाची शाश्वती ना. आमचें ‘ऐकडेमिक एनवायरमेन्ट’ कशें आसा? आमचें ‘फॅकल्टी’ कशे आसात? विद्यार्थ्यांक कितलें ‘मोटिवेशन’ आनी ‘ नॉलेज’ मेळटा? हांचेर हीं कुशळटाय आदारिल्लीं आसता. ‘एज्यूकेशन सिस्टम’ तेन्नाच बरें जावंक शकता. जेन्ना शाळेंतले ‘शिक्षक काबिल’ आनी ‘लायब्रेरी रिसोर्सेज’ उत्कृश्ट आसतले.
सोंपयतना..
आमी पळयलां, कोव्हीड काळांत भारतांत ‘ओबीई’ जाल्ली. तेन्ना तातूंत खूब उणाव आशिल्ले. खरें म्हणल्यार आमी शिक्षणाच्या मळार दरेका पावलाक येवकार दिवंकच जाय. पूण ताचे वांगडा आमची तयारीय पुराय जावंक जाय. ल्हान गांवांतल्या शाळांनी फावो त्या प्रमाणांत साधन-सुविधा नात. त्यो सुविधा सरकाराचे वतीन घटमूट केल्यार ही वेवस्था बरी जातली. आमी हे पद्दतीक एक ‘ट्रायल’ म्हूण येवकार दितात पूण साधन सुविधां विकसीत जायना जाल्यार विरोध जातलो.
भारतांत शिक्षणांचो पांवडो सगळे कडेन सारको ना. ज्या विद्यार्थ्यां कडेन साधन सुविधा उण्यो आसात. तांचेरुय ‘ओबीई’’ ही अन्यायकारक थारूं येता. सगल्या विद्यार्थ्यां लागीं पुस्तकां उपलब्ध ना जाल्यार, अशे परिस्थितींत विद्यार्थीं रस्त्यार देंवून ह्या ‘सिस्टमा’क विरोध केले बगर रावतले काय?

विशाल सिनाय खांडेपारकार
808622370