भांगरभूंय | प्रतिनिधी
जशे जशे मिर्गाच्या पावसाचे दीस लागीं पावतात तशें तशें आमचे केळशी गांवातल्या झरीक पाजर फुटूंक लागतात तशेंच सुरवातेक जून म्हयन्यांत इल्लो इल्लो झरीच्या थेंब्यांचो वास येवपाक लागता. आमच्या घरांतली तर तेच झरीच्या वासाचो उमळशिकेन वाट पळयतात. कारण आमच्या घराच्या कामाक आनी हेर कामां म्हणल्यार आयदनां घासप, कपडे धुवप, खाणां-जेवणांत तर हेच झरीचें उदक वापरप जाता. अजून तरीय तें चालूच आसा. आमचे झरी बद्दल सांगपाक खूब कितें आसा. सुरवातेक म्हजी आई सांगताली, तेच झरीक लागून आमच्या घराब्यांक झरी कडेन अशें नांव पडिल्लें, वाड्यार रावपी दर एकलो आमकां आमच्या नांवान न्हय तर ‘ओ झरीकार’ अशी खबर घेतात. आमचीं पयसुल्ल्लीं सोयरीं-धायरीं तर आमकां झरीकारा ह्याच नांवान वळखतात. त्याच नांवान आमकां पाचारतात आनी हीच तर झरीकारांची खरेली उमेद.
पयलीं तेंपार तर वाड्यावेलीं सगळीं आमचे झरीर दर दिसा न चुकता उदक व्हरपाक येतालींच आनी तेंच उदक दर एकल्याच्या घरांनी वापरप जातालें. ल्हान ल्हान पोरां झरी पोंदा न्हावपाक सुद्दा आमगेर येताली. आमगेर सामकी गर्दी पडटाली. जून म्हयनो सोंपतां सोंपतां वाड्यार दर एकलो झरी कडले झरीक उदक आयलें काय? अशें एकामेकांक विचारून खबर काडून आमचे झरी पोंदा एक सारकी गर्दी करताले. झरीच्या उदकात न्हावपाच्या निमतान लोक आमच्या घरा कडेन पासय मारले. लोकांक मेळप जाताले. गांव म्हणटकच कोण कोणाक परको ना. सर्रास एकामेकांच्या घरांत वचपाक आमी मेकळीं.
आमची आई सांगताली, वाड्यार कोणाकूय दोळे आयले वा कोणाक आंगाचेर पुळ्यो फुटल्यो जाल्यार झरीच्या उदका पोंदा उदक मारपाक धांवत येताले आनी दोन दिसांनी पळयल्यार कितें अजाप, आंगावेले पुळेर गायब आनी दोळे गायब, ह्याच कारणाक लागून तर आमची झर फामाद आसली. हीच झर तर आमच्या झरीकारांचें अस्तित्व आसलें. हांव ल्हानपणांत दोंगराची पासय मारपाक गेल्लें तेन्ना पळयलें, हे झरीचें उदक खंयच्या खडपा पोंदसून न्हय तर एका व्हड रुखांच्या मुळांतल्यान येतालें आनी थंय निवळ करून आमी तें पायप लावन सकयल हाडिल्लें आनी तेंच उदक दर वर्सा वापरप जातालें. तशेंच हे झरीच्या उदकाची चव तर सामकी वेगळीच आनी एका घोटांत तान भागोवपी अशी आमची झर. दर वर्सा दोंगरार वचून झरीचें उदक न चुकता निवळ करून तें सकयल हाडप आनी ते मागीर आमी वापरतालीं. सुरवातेक तर झरीचें उदक सामकेंच घसघशांनी नेट धरतालें आनी मागीर मार्च म्हयन्यांत झरीचें उदक सामकें बारीक जातालें. त्या दिसांनी उदकाक लागून आमची सामकीच धांदळ जाताली. तेन्ना आमकां नळाच्या उदकाचो वापर करचो पडटालो. नळाच्या उदकाक झरीच्या उदकाची चव खंय?
दर एका सण – परबांक हेच झरीच्या उदकाचेर आमी पातयेवन रावतालीं. आमगेर चवथीक आयिल्लो दर एकलो, भितर सरताच पयली झरीच्या उदकाचेर नदर मारताले आनी मागीर तें उदक खंयसून आयलां हाची विचारपूस करताले. मागीर आयिल्ले जेवण करून हात धुवप, तेच झरीच्या उदकान जातालें. मागीर तेच झरीच्या उदकाची चव घेवन ते आपआपल्या घरा परतताले.
आतां आतां तर सगळें सामकेंच बदललां. घरांघरांनी नळाची वेवस्था आशिल्ल्यान सगळ्यांनीच झरीच्या उदका कडेन आडनदर केल्ली दिसता. उदका निमतान लोकांची पासय मारप जाताली तीय सामकीच कमी जायत गेल्या. जरी कोणागेरूय 4 ते 5 दीस घरांत नळाक उदक नासल्यार आमगेर झरीर येवप जाताले आनी आजुनूय येतात पूण खूब कमी प्रमाणांत येतना दिसतात. जशें जशें नळ आयलें लोक झरीच्या उदकाची चव विसरपाक लागले आनी लोकांनी झरीच्या उदका कडेन सामकीच फाट केल्ली दिसता. पूण आमी झरीकारां हेच झरीचें उदक आजून वापरतात आनी अशीच सदांकाळ वापरीत रावतलीं. कारण जे झरीक लागून आमच्या घराब्याक नांव पडलें आनी जे झरीचें उदक आमची थाकाय बागयता, ते झरीक कोणूच विसरपाक शकना.
खरें म्हणल्यार आमच्या झरीकारांचे झरीचें अस्तित्व वाचकां मरेन पावचें म्हण हो लेख बरोवपाचो यत्न केला.
अनुजा नायक
7887424485
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
