सुरंगाचो वळेसार

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

फाटली बारा वर्सा जाली सुरंगा वचान फातोडेर हाडटय पूण आजून मेरेन सोरोप खंयचो, खंयचा एक जिवाणा सुध्दा दिसांक ना. भिया नासताना सुशेगाद सुरंगा काडलीत.

बायल म्हटली काय तिचो सगळ्यांत आवडिचो अलंकार म्हणजे फुलां. वासाचा कसलाय फूल खंयचीय बायल खूब आवडीन आपलें तकलेंत खोयता. थोडी अशी आसत तेंका तकलेंत फुलां घातलें शिवाय दीस वचाना. पूण आताची चेडवा आनी नवीन बायलां तेंका तकलेन फूला घातली काय तेंची तकली रोखडीच जड जाता. जाणटी बायलां ना जाल्यार खरीच आवड आसलली बायल सकाळी सगळो कयर – व्हारो आटपून केसांचो भांग काडटा आणी केसांचो आंबाडो घालून माथाभर फुलां माळून दीस भर मिरयता.
पयलीच्या बायलांका आयची बाजारातली बरी उंची फुलां नाका. तेंका सदीना तेंच्या आड्याक, शेतां – भाटांत, पोरसांत जातत ती फुला गावल्यार तेंका व्हडला समाधान. थोडी बायलां खंयचाच फूल ना जाल्यार निदान दसवंदीचा तरी एक फूल माळटां आणी आपल्या कामा धंद्याक वयता. त्या फुलांनीच तेंचा भावविश्व आसता. मी ल्हान आसताना पासून फुलांक सामको पिसो. खंयचाय बरां फूल दिसला काय ता तोडून आवयक हाडून माळपाक दीय. ती सवय आजून सुध्दा तशीच आसा.
पयली पासून आवयक सोनिया, डालया, चटकचांदणी, जाई-जुई, शेवती, मोगरी, धवे, तांबडे, गुलाबी गुलाब, सोनटक्को, कवट चाफो, नागचाफो, सोनचाफो, भूंयचाफो, पिवळो चाफो हे चाफ्यांचे प्रकार मेळत. ते भायर हातो ना जाल्यार केगाद, कणेरा, कुंदा, रतन आबोली, सादी आबोली, वोवळा, बुत्यांव, बटण शेवती, कुंती, कोपा ही सुध्दा फुलां गावतत आणी उमेदीन माळटात. गांवातली आमची बायलां ती गोटलांची सुद्धा बरी उमेदीन फाती घालून माळटत.
आबोल्यांचो वळेसार सहसा कोण माळपाक वचा नसली. कारण वळेसारान बेश्टाच माथा भरान वचा. बरी गोणी रोजा आसात तर खंयचीय बाबडी बायल दोन तीन काडून माळी. गुलछडी, कांदळा सारकी फुलां जाल्यार आयज बगपाकच मेळानत. केसरांक बरो घमघमीत वास. कायजाणा तेका माली म्हणटात. ती माली मायळी काय तेचो घमघमीत वास. कुसरीचे कळें हाडून ते बरें बानून बायलां ते सुध्दा पयली उमेदीन माळीत. आयज कुसरिची फुलां खबरच नसतली.
अनंताच्या कळ्यांच्यो पातयो आयज प्रत्येक बायलेक जायो. कारण त्यो सामक्यो हलक्यो आणी माळपाकय एकदम नाजूक. तरेतरेच्या शब्दुलांची लांब इणी कशी घालून काय बायला आपल्या आमाड्याक गुठलायता. केगाद जाल्यार सगळ्या फुलांक फाटी उडयता. केगदाचा एक पान माळ्ळ्यार सुध्दा तेचो घमघमीत वास पान बावासर येता.
आबोल्याच्यो पातयो बायलांक आवाडटत. तेंका वास येयना पूण बऱ्यो नाजूक दिसतत. माळपाकय बऱ्यो ल्हव. कायय आसात जाल्यार आबोल्यांचे बरें घट सट घालून बायला आयज माळटत. खंयचेच पातयेंत मदी – मदी बोकड्यो, वायच झिगी आणी कसलाय वेगळ्या रंगाचा फूल जर मदी मदी घालीत जाल्यार त्या पातयेक वायच बरी सोबा येता. वोवळा, सोनीया, चटक चांदणी, तरे तरेचे चाफे, मोगरी, जाई – जुई ही बरी वासांची फुलां. काय काय ठरावीक म्हयन्यानीच जातत. तेवाच ती माळपाचो आनंद आणी उमेद प्रत्येक बायलेच्या तोणार दिसता.
सगळ्या फुलांचो राजा किंवा राणी म्हणान खंयचा फूल जाल्यार ता सुरंगाचा. खंयच्याय बायलेक सुरंगाचो सोस कितकोय दिलो तरी तो कमीच. सुरंगाचो वळेसार सुकान काळो जाय मेरेन माळटलीत. कारण ती कितकीय सुखली तरी तेचो वास मातर कसोच वचाना. पयली पासून सुरंगाचो खूब सोस. आमच्या आवाठान तीन चार बऱ्यो अकांत सुरंगी आसत. एका झाडार फावटीक पाच पाच लोक चडले जाल्यार दर एकट्याचे निदान सात आठ बरें लांब वळेसार जातले इतली सुरंगा काडून व्हरता.
मी आजून मेरेन वयतय तो गार्फोनी एक सुरंग आसा तिचेर. ल्हान आसताना बापाय बरोबर वचय आणी सुरंगा हाडी. बापूय वयर चडा. मी मातर सकयलच उबो रवान हाती देगेची काडी. सकाळी भिनभिनांक साडेसंक बरोबर सुरंगीचेर चडय. मूस येय मेरेन पोतीभर बरें वाटाणे कशें बोंगे काडून घरा हाडी. येद्या व्हडल्या रानांत इतक्या सकाळचो थंय मी एकटोच भंय धरी नसतना सुरंगा काडी.
एक दोन फावटी जाल्यार सानचे वचान कळे हाडून गुंथले. पूण त्या कळ्यांचो वावर खूब रे बाबा…. कळें हाड, ते फडकाय, गूथ, ते दवाक दवर, तेंका जतनाय फुलय. त्या पेकशा सकाळचे कळे राती सुध्दा गुथपाक खूब बरें आयज मेरेन कितक्याशाच लोकांक सुरंगाचे वळेसार दिले. बाजारांत त्याच वळेसाराची किंमत शंभर दिडशे रुपया आसा. पूण मी उमेदीन सगळ्यांक वळेसाराचें वळेसार फुकटच दितय.
सुरंगीच्या झाडाचेर सोरोप आसता, थंय एकटो वचपाक जायना ह्यो गजाली कितपत खऱ्यो तो देव जाणा. फाटली बारा वर्सा जाली सुरंगा वचान फातोडेर हाडटय पूण आजून मेरेन सोरोप खंयचो, खंयचा एक जिवाणा सुध्दा दिसांक ना. भिया नासताना सुशेगाद सुरंगा काडलीत. सुरंगीचा झाड आसा तेच्या वायच आयल्यान एक लोकांक जळोवपाची जागा आसा. थंयच आमच्या बेबल्याक जळयल्ला. पयली दर दिसा येदोसो कुडको तरी बेबी आत्याक माळपाक न चुकता दीय.
एक दिसा सुरंगा काडून देवय आणी तेवाच पोती हातितसून सुटली. सगळी सुरंगा सकयल वतली. सकयल देवान ती फुलाच्या पयली बेगीन बेगीन परत पोतयेंत भरली आणी घरां इलय. घरा येवन आवयक सांगला काय जाला ता. जाल्यार ती सांगता बेबल्याची आशा आसतली. कारण बेबला त्याच वर्सा मेल्लां. दुसरें फावट तसा जाल्यार ती परत लागी करू नका म्हणानय तिणी सांगला. पूण असल्या गजालीचेर कोण विश्वास दवरता?
आयज मेरेन आवयक बरी माथा भर सुरंगा माळपाक दितय. घरांतलीय सगळी माळटत. कितक्याशाच देवाक व्हरांन सुध्दा घातली. ह्या इतक्या केल्या उपरांत खरा समादान गावता. पयशांक खातीर करीनसताना मनाच्या समाधानाक आणी आवडीक लागान आयज मेरेन करतय. केवा केवा बापूय बडबडपाक लागता. पूण एका कानान आयकाप आणी दुसऱ्या कानान सोडून दिवाप. पूण वर्सातल्यान एकदा मेळपी गजाल मातर केवाच सोडपाक जायना.

अद्वैत साळगांवकार
7262095902