भांगरभूंय | प्रतिनिधी
खूब वर्सां फाटीं राजे लोकांच्या काळांत गौतमपूर राज्यांत, सुकडो नावांचो एक म्हालो रावतालो.
हो सुकडो म्हालो, असो तसो न्ही. ताका जाऽयते तरेन केंसांची सोबीतकाय वाडोवपाची कला येताली. तरणाट्यां खातीर तश्यो तश्यो स्टायली ताका कळटाल्यो; तर जाणट्यांक जाय तश्योय येताल्यो. कोणाक बाऽरीक जाय. तर कोणांक ‘शेंडी’ दवरपाची आसता तर कोणाक भींस दवरपाक जाय आसता. तर कोणा राजकुंवराक मानेर लांब केंस दवरपाक जाय आसतात, कोणाक गले दवरपाक जाय, तर कोणाक नाका. ताका सगळें ज्युस्त खबर आशिल्ले. सगळ्यांगेर भुरग्याचें जावळ काडपाक तोच जाय आसतालो.
कोणागेर लग्न, कोणागेर मुंज, तर कांय कडेन चमन गोटा करूंक जाय ताकाच आपयताले. ताका लागून ताका फुरसत म्हण नाशिल्ली. बारीक लोकां खातीर तो मेळप म्हणल्यार व्हडलें मिलाग्र कशें. ताचीं गिरायकां मोठे मोठे सरदार, वतनदार. तांचे खजीनदार बी आशिल्ले. कोणाक माथ्याक टक्कल आसा, कोणाच्या खाडाक रोवळूक जाल्या, हें ताकाच खबर आशिल्लें. आनी ताचे वेलीं वखदां, उपाय जाणा आसतालो. तो ‘गुर्जरसिंह’ राजाचे केंस कापपाक, आनी खाड करपाक वतालो. ताका लागून ताका खबर आशिल्लें, गुर्जरसिंहाक, डुकरा भशेन कान आसात म्हण. पूण हें गुपीत ताणें
कोऽऽण्णाक सांगूक ना. कित्याक? हें कोणाकय कळ्ळें, तर तुका जिवें मारतलों, अशी सुकड्याक गुर्जरसिंह राजान धमकी दिल्ली.
गुर्जरसिंहाचें हें गुपीत सुकड्या शिवाय भायर कोणाक खबर नाशिल्लें. कित्याक तर त्या काळांत फेटो बांदताले. हो गुर्जरसींह बी सारखो फेटो बांदून आपले कान लिपयतालो.
एक दीस सुकड्याक हागवण लागली. तो गुर्जरसिंहागेर वचूंक पावलोना. हे वटेन राजान दोन सरदारांक तागेर धाडले, आनी “उर्जेंत यो” म्हण रकाद धाडलो. कित्याक तर तांगेर अवंती नगराची सुकुमार राजकन्या ‘प्रमिला ‘तांगेर येवपाची आशिल्ली. ताका लागून खाड करूंक जाय आशिल्लें. बिचारो सुकडो कितें करतलो. हागवणीक लागून तो जाम जाल्लो. ताणें त्या दिसा आपल्या पुताक सुरेशाक राजागेर धाडलो.
आतां गुर्जरसिंहाचें गुपीत भायर आयलें. ते डुकरा सारके कान सुरेशान पळयले. ताणें सुरेशाक धमकायलो, “हें पळय, तूं तुजें तोंड बंद दवरतलो. आनी हें जर कोणाकय
कळ्ळें; तर तुजी खैर ना. तूं मेलोच म्हण समज.”
सुरेश साऽमको भिलो. आनी ते कान पळयत पासून ताचें पोट फुगूंक लागलें. कित्याक “एदी व्हडली गजाल, लिपोवं कशी?” ताका कांय सुचना जालें. ती गजाल उठ्ठा बसतना ताका सतावपाक लागली. जेवण नाका. खाण नाका. न्हीद येना. सूख लागना. “कितें करूं? कितें करूं नाका.” आनी हें पोटांत उरिल्ल्यान पोट तर फुलत आसा. कोणाकय सांगलें तर जीव वगडावचो पडटलो.” अशें मनांत येवजीत तो एका अठंग रानांत गेलो. आनी एका मोठ्या झाडाक मिठी मारून ताणें त्या झाडाक सांगले. “तूं जाणा? गुर्जरसिंह राजाक, डुकराचे कान आसात.”
झाडाक हें सांगतगीर पोटांत फुगिल्ली गजाल, भुस्सकन भायर आयली. आनी फुगिल्लें ताचें पोट भस्सकन देंवलें. “झाड हें कोणाक सांगूंक शकना. हें काय कोणाक कळपाकच ना. सुटलों हांव.” ताणें मनांत म्हळें.
पूण घडपाचें कांय चुकना.
एक ‘थवय’ त्या रानांत लाकूड सोदपाक आयिल्लो. ताका तबलीं, ढोल, मृदंग करपाक बरे ‘मुडे’ जाय आशिल्ले. ह्या झाडाचेर ताची नदर पडली. ताणें तें कापून व्हेलें. ताचें बऽरें ढोलकें केलें. एका ढोलके वाजोवप्यान तें व्हेलें. आनी सहज वाजोवपाक लागलो. आनी कितें विचारता? ढोलक्यांतल्यान एके वटेन आवाज येवपाक लागलो.
राजा डुक्करीचे कान॥
राजा डुक्करीचे कान॥
तर दुसरे वटेन आवाज आयलो,
कोणें सांगिल्लें सांग॥
कोणें सांगिल्लें सांग॥
परत
सुकड्या म्हाला पोरान॥
सुकड्या म्हाल्या पोरान॥
जाऽऽलें. ही गजाल गांवभर राज्यभर जावपाक वेळ लागनाशिल्लो.
राजाक तोंड दाखोवपाक जागोच उरचो नाशिल्लो. “कितें करूं? हें ढोलके राजाकच दिता. राजाची इभ्रत प्रजेनच सांबाळूंक जाय. हांव हें राजाकच व्हरून दितां, ताणें तें राजाक व्हरून दिलें. राज्यान सुरेशाक धरलो आनी काळखे कुडींत मरसर बंदखणींत दवरलो.
म्हूण जाणटी सांगतात आपणें कोणाचे दोश काडप नात. कोणाक कुड्डो, कोणाक लंगडो कोणाक, भेड्डो कोणाक मोनो, वा थोटो म्हणप ना. कोणाचोय बकच्छायो करूंक फावना. तो गरीब हांव पयशेकार. तो अडाणी आमी सुदारक अशें म्हणप ना. दुसऱ्यांक तुच्छ मानप ना. कित्याक? कोण पूण वरिश्ठ तांकां शिक्षा करताच करत.
तेजश्री प्रभु गांवकर
98221 39309
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
