भांगरभूंय | प्रतिनिधी
कांय वर्सां पयलीं कुळागर आनी ताचे संबंदीत शब्दभांडार हाचें संकलन आनी अभ्यास करपाच्या हेतान हांवें गोंयच्या कांय कुळागरांक आनी तांच्या धनयांची भेट घेतली. तांचे कडल्यान मेळिल्ल्या शब्द भांडाराचें संकलन करून मागीर कोंकण टायम्सच्या दिवाळी अंकांत एक लेख बरयलो. आयज हांतलीं कितलींशींच उतरां आतां शेणल्यांत आनी फुडाराकय अशींच उतरां शेणत रावतलीं हातूंत दुबाव ना.
म्हजें आजोळ प्रियोळ आनी घर कुळागरां मदीं. ल्हानपणांत आजोळा गेल्ले कडेन कुळागरांत दिसपट्टी चलपी वावराची संवकळ आशिल्ली. हांतलें एक मुखेल काम म्हळ्यार शिंपणें. कुळागरांतल्या झाडांक आनी चड करून माड, माडयांक केळम्यांक कुळागरा मदल्यान व्हांवपी उदकाच्या पाटांतल्यान लाकडाचें कल्लें घेवन शिंपप. केन्ना दिसाक एक फावट तर केन्ना दिसाक दोन फावटी. शिंपप हो कुळागरांतलो एक मुखेल वावर. म्हजो आमीग प्रा. सुभाष जाण हांचें ‘शिंपण’ हें मराठी निबंद आनी लेखांचें पुस्तक हातांत पडलें आनी सगळ्यो यादी दोळ्यां मुखार आयल्यो म्हण सगळ्यांत पयलीं सुभाषबाबांचे उपकार.
प्रा. सुभाष जाण म्हळ्यार अश्टतासांचें व्यक्तीमत्व. राज्य पुरस्कार जैतीवंत शिक्षक, फामाद सुत्रसंचालक, नाट्यकलाकार, संघटक अशा साबार मळांचेर ते वावुरतात. आकाशवाणी, दुरदर्शन निवेदक. तेच बराबर ते एक उत्कृश्ट निबंद लेखक. मराठी आनी कोंकणी ह्या दोनूय भासांचेर तांची फिशालकाय आसा.
शिंपण ह्या पुस्तकांत गोंयची कुळागर संस्कृती, गोंयची गांवगिरी जीण, कांय व्यक्तीचित्रणां, विंगड विंगड शिक्षणाचीं आंगां, विद्यार्थी – शिक्षक संबंद, सादरीकरण, नाटक हांचेर 25 निबंद आनी लेख आसपावतात. आदल्या यादींचो वळेसर गुंथतना हे लेख फुडाराचो थाव घेवपी आसात. ह्या पुस्तकांत लेखकान कांय सुंदर जागे म्हळ्यार स्पेसीस सोडल्यात ते वाचकांच्या विचारांक चालना दिवपी आसात. लेखकाचे प्रतिभेचे आंकूर हांगा ठळकपणान नदरेंत भरतात. लेखकाचें भुरगेपण ग्रामीण संस्कृताय आनी श्रम संस्कृतायेंत गेल्लें आशिल्ल्यान त्या ग्रामीण संस्कृती आनी श्रमसंस्कृतीचें दर्शन पुस्तकांतल्या कांय लेखांनी नकसूदपणान जाता. लेखकाचो शिक्षणीक प्रवास, सांस्कृतीक प्रवास हांची गुंफण करून एकांकी ते महानाट्य असो मोटो कॅनवासरुपी लेख ह्या पुस्तकांत आयला.
लेखकाचें भुरगेपण केरी गांवांत गेलां. भुरगेपण ते शिक्षकी वेवसाय मेरेन एक संस्कारक्षम मनीस म्हूण लेखकाक आयिल्ले अणभव ताणें सुंदर शैलींत मांडल्यात. मदीं मदीं सदच्या उलोवपांत येवपी भटी भास जशाक तशी दवरून पुस्तकाचें वेगळपण लेखकान राखलां. ते पद्ये भाशेच्या शब्दसंपदेक आनी संगिताक एक वेगळीच गोडसाण आसा.
ह्या पुस्तकांतले ‘पयरो’, ‘गोव्याच्या बागायत संस्कृतीतले बेडे’, ‘निरफणस’, ‘दुधाची लावणी’, ‘मोगरु आणि माणिक’, ‘देवीची दशमी’ हे लेख म्हाका चडूच भावले. हांतली शब्दकळा आयचे तरणाटे पिळगेक खबर लेगीत नासतली. हे लेख म्हळ्यार गोंयच्या कुळागर संस्कृतायेचें येरांस, दायज आनी संचीत भांडार म्हळ्यार अतीताय जावची ना.
ह्या पुस्तकाचें आनीक एक खाशेलेपण म्हळ्यार ह्या पुस्तकांतलीं व्यक्तीचित्रणां. आपल्याक घडोवपांत जें व्यक्तींचें हात बोट लागलें तांचे विशीं आदरान आनी कृतज्ञतायेन लेखक बरयता. दादा, माझे बाबा, मुकेशभाई, कुंदा मावशी हीं व्यक्तीचित्रणां खूब बरीं जमल्यांत. मुकेश भाई (मुकेश थळी) ह्या आपल्या ह्या इश्टा विशीं तो भरभरून बरयता. प्राणाचार्य दादा वैद्य हांचे विशींची नव्यान म्हायती आमकां मेळटा.
एक विद्यार्थी मोगी आनी प्रयोगशील शिक्षक म्हणून सुभाषाची वळख सगळ्याक फांकल्या. शिक्षणाच्या मळार आपल्याक आयिल्ले अणभव ‘गुरुकूल ते गुगल’, ‘खुले पुस्तक परिक्षा – एक पर्याय’, ‘संगणक साक्षरता: असाही एक अनुभव’, ‘यात्रा शिक्षणाच्या’, ‘पालक नीती’ ह्या लेखांनी तो सांगता. विद्यार्थी आनी पालकांनी वाचुंकूच जाय अशे हे मोलादीक लेख. आपले वरी हेरांचेरय बरे संस्कार जावचे ही लेखकाची तळमळ दर एका लेखांत जाणवता.
सुभाषबाबांच्या आंगांत अभिनय आसा आनी ताची एक बरी देख म्हळ्यार ‘एकांकीका ते महानाट्य’ हो लेख. तशेंच ‘संवादशास्त्र’, ‘सा.. सादरीकरणाचा’ हे लेख तांच्या निवेदन मळावेले अणभव सांगतात. सुत्रसंचालक, नाट्यकलाकार हांकांय ह्या लेखां वरवीं योग्य मार्गदर्शनपर सुचोवण्यो केल्यात. नामनेच्यो समिक्षक डॉ. विद्या प्रभुदेसाई पुस्तकांतल्या संपादकीयांत जशें संत रामदास स्वामीचो श्लोक सभेमाजार दवरून ‘जे जे आपणासी ठावे ते ते दुसऱ्यासी सांगावेI शहाणे करुनी सोडावे सकल जन II” ती उक्ती सुभाषबाबांक ज्युस्त लागता.
हांगा म्हजे आमीग आनी गोंयचे एक नामनेचे आर्किटॅक्ट, रेखाकलाकार श्री. योगेश प्रभुगांवकर हांकां खास परबीं दिवंक जाय. मुखपृश्टाक आनी भितरल्या लेखांक सोबीत रेखाचित्रां काडून ह्या पुस्तकाक ‘चार चांद’ लायल्यात. सुभाषबाबान आपले जिणेचे रंग आनिकूय शिंपून आपलें साहित्यीक कुळागर समृद्ध करचें आनी ताचो ओलो ओलो आनंद आमकां वाचकांक दिवन काळजां पाचवींचार ओलीं करचीं हें मागणें.
पुस्तक: शिंपण
लेखक: सुभाष जाण
पानां: 128
मोल: 250 रुपया
सखाराम गोविंद शेणवी बोरकार
9923306751
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
