उपदेशात्मक मुल्यांनी भरिल्लो सुरभूस कवितां झेलोकाळजांतले उमाळे

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आयच्या काळार समाजाक उपदेशाची गरज आसा. मनीस कितलोय हुशार वो गिरेस्त जावं, तो चुकता आनी कांय फावटीं जाणा जावन चुकी करता, ताका ताच्यो चुकी दाखोवप हें एका साहित्यिकाचें कर्तव्य आसा.

कविता हो साहित्याचो एक अप्रुप प्रकार, जो एखादऱ्या प्रसंगाचें
वर्णन करता वा उतरांची केंद्रीत वा गितात्मक वेवस्थेंत कथा सांगता. एक कवी ती रचता आनी रचतना तिच्यो छंदबद्द ओळी आनी मिटर धरून अक्षरी बिट्सांचेर आदारिल्ल्या ओळिंच्या तालाचेर भर दिवन सुंदर कवन वा गीत जातलें हाचें भान दवरता. कविता मुक्तरुपीय आसूंयेता. तिका कसलेंय बंधन आसुंकूच जाय म्हण ना. खंयंचेय भाशेंतली कविता आसूं, दिसान-दीस तिची प्रगती जायत आसता आनी नवे-नवे प्रयोग भितर सरत आसतात. आदीं, यमक आसल्यार कविता सुंदर जाल्या अशें म्हणटाले पूण आयज यमक नासतनाय बऱ्यांतली बरी कविता गाजल्या. अशेच धरतेचेर ‘काळजांतले उमाळे’ हो सीबल एन डी सौझा ह्या नव्याच कवीचो कवितां झेलो हातांत पडलो तेन्ना पर्थून एक फावट कवी मन उफाळून आयलें. ह्या झेल्यांत 56 कविता आसात. हें पुस्तक एरियेल प्रिंट्स हाणीं छापलां जाल्यार इस्तीव्स प्रकाशनान उजवाडायलां. ताचें भायलें कव्हर पियो इस्तीव्स हाणें चित्रायलां आनी ताचें मोल फकत 150 रुपया आसा. कव्हराच्या फाटल्या पानार बरोवप्याची थोडिशी वळख दिल्या. ह्या पुस्तका खातीर सीबलाक परबीं आनी शाबासकी.
फाटभूंय
सीबल खूब उसरां कविता बरोवंक लागलें. समाजीक थळांचेर कविता बरयले उपरांत ताका लोका कडल्यान बरो प्रतिसाद मेळ्ळो. हे खातीर ताणें आपलें पुस्तक येवंचें असो आवंडो बाळगिलो. आवंडो बाळगप आनी प्रत्यक्ष पुस्तक निर्माण जावप हातूंत खूब अंतर आसा. पुण सीबलान आपल्या बऱ्या मागप्यांचो आधार घेवन पुस्तक छापपाचें धाडस केलें. 2021 वर्सा तावक्ते ह्या तुफान-मोडाचे फाटभुंयेर ताका पयली कविता सुचली. हरशीं ताका आपल्या तियात्रिस्त बापाय उदेशीं भुरगेपणीं थावन कोंकणीचो मोग आशिल्लोच. आपली पिराये प्रमाणें ताणें 56 कविता रचून हें पुस्तक फाटल्या वर्सा लोकार्पण केलें. ताचे उत्फर्के आनी बरोवपाची तळमळ वळखून ताचे धुवेनूच ताका काळजांतले उमाळे भायर काडूंक सांगले, म्हण हें नांव ‘काळजांतले उमाळे’.
पुस्तकांतली भास
कविता थोड्यो लांब जाल्यार थड्यो मोटव्यो आसात आनी तांची भास सादी आसा. कविता वाचतल्याक आपणा कडें ओडून दवरचे खातीर सोंप्या उतरांनी त्यो बरयल्यात. वाचप्याक त्यो रुचिच्यो लागच्यो म्हण कवीन आपले भशेन मिटर सांभाळपाचो यत्न केला. पुस्तकांतली दर एक कविता विवीध विशयांचेर चार ओळींची आसा. भास शैली बरे तरेन हाताळपाचो सीबलान यत्न केला.
पुस्तकाचो गाभो
पुस्तकांत विवीध विशयांच्यो कविता आसात. दर एक कविता संदेशांतल्यान सोंपता, म्हणजे विचारांचें वेगळेपळ झळकता. पयलीच कविता घेवंया, दारवंटो. दारवंट्याचें म्हत्व सांगले उपरांत कवी जिविताच्या दारवंट्याची गजाल करता. घराचो दारवंटो दुसऱ्याक आडावंक पूण जिविताचो दारवंटो सर्गिंच्या सुखाक पावूंक, तो विंचून काडूंक देवाची जाणवाय मागपाचो संदेश पसरायता. अशीच आनीक एक कविता ‘बाटली’. सुरवातेक बाटलेचो उपयोग आनी उपरांत ताचो गैरवापर केलो जाल्यार परिणाम सांगता. सगळ्यो बाटल्यो सांभाळून पियेवंक जाय. आशेन पियेशी जाल्यार पिडा सरता भितर, शीम सांभाळून पिवणाचो बरो उपयोग करपाचो कवी सल्लो दिता. अशेंच ‘विस्तीद’ हे कवितेंत कवी सांगता, बरे भशेन न्हेसून मर्याद सांभाळुंया आनी नमुने जावंया. सुरवातेक कवी कसले- सले विस्तीद आसात तें सांगता आनी मागीर चारित्र्याचेर हावळ हाडपी फेशनां पासून साधुरताय बाळगूंक कवी उलो करता. स्वार्थ, पोल्केपण, आशा, गर्व, राग, दुस्मानकाय सोडून दिवंक, दुसऱ्याची टिका आनी आपली सोडून दुसऱ्याची नीत करपा पासून पयस रावूंक कवी उलो मारता. तशेंच दुसऱ्याक उत्तेजन दिवंक आपयता.
आमचो गांव ही एक बरी कविता. हांव जायते पावटीं म्हणटां, दर एकल्यान आपल्या गांवचेर कविता वो बरप करचें कित्याक आयचो गांव फाल्यां पळेवंक मेळतूच म्हण खात्री ना. 50 वर्सां फाटलो गांव आयज पळेवंक मेळटा? शाराक तेंकून आशिल्ले गांव विर्गळत आसात. म्हणून आपल्या गांवचें वर्णन साहित्यांतल्यान तरी फुडले पिळगेक वाचूंक उरूंक जाय.
शेजारी ही आनीक एक देखीवंत कविता. आवयचें जिवीत, वेळ, पावस, मरण, अस्तुरी, इश्टागत, कांकणां, माड, सोरो ह्यो हेर कविता ज्यो चिंतूंक लायतात आनी तांतूंतल्या संदेशाचो गूण आपणावंक उलो करतात. नातालां, उजवाड, पवित्र पुस्तक, जो आसा तो हांव, पाद्र पियो, पाद्री, विव्हा सां जुआंव, मिसाची भेट, खुरीस ह्यो क्रिस्ती धर्माचेर आदारीत कविता. तातूंतल्यान कवी धर्मीक संदेश दिता. ते जरी धर्मीक आसले जाल्यार पासून तांतूंत समाजीक मुल्यां वाचूंक मेळटात. तावक्ते, सुनामी, कोरोना, पीक पाडो, हे सारक्यो निसर्गीक उचांबळायांचेरूय कवीन आपले कांय विचार मांडल्यात. पुस्तकांतली ३४वी ‘गुरू’ ही कविता कवीन आपल्या बापायक भेटयल्या कित्याक तोच ताचो खरो गुरू अशें तें आजुनूय मांदता. समाजांत आवय-बापायचो जागो खंय आसा तें आमकां खबर आसा, तातूंत असल्यो कविता समाज-सुधार जावंक फायदेशीर आसात. पाद्री आनी मिसाची भेट ह्यो सगळ्यां परस लांब दोन कविता. तांकां चार ओळींचे 14 परिच्छेद आसात.
खाशेलेपण
पुस्तक क्रावन आकाराचें आसा. भोवतेक कवितांनी कितें नां कितें संदेश आसा. कवीन वायटाचेर बडी मारून बरेपणाचो उखल केल्लो जाणवता. कवी इगर्जेच्या वावरांत चड आशिल्ल्यान क्रिस्ती मुल्यांचो बरो वापर केला आनी आपल्या अणभवांतल्यान वायटाचेर जैत व्हरूंक उपदेशतंत्र वापरलां. मनीस जीण आनी सैम कशीं हातांत हात धरून वतात हाचीय जाणविकाय करून दिल्या. कांय विशयांचें बारिकसाणेन विश्लेशण केलां जाल्यार चडश्या कवितांनी निमाणे कडें जिवीत-उपयोगी सल्लो दिला.
सोंपयतना…
सीबलान कविता बरयतना वाचप्यांक कितें भोगतलें हाचेर भान दवरलां. ते खातीर अशें दिसता, कवी म्हळ्यार सगळ्यां पयलीं भौस आनी भाशेचो मोगी. ताच्यो भावना, उत्फर्के, उमाळे आनी मोग तांतूंतल्यान व्हांवता. आयच्या काळार समाजाक उपदेशाची गरज आसा. मनीस कितलोय हुशार वो गिरेस्त जावं, तो चुकता आनी कांय फावटीं जाणा जावन चुकी करता, ताका ताच्यो चुकी दाखोवप हें एका साहित्यिकाचें कर्तव्य आसा. सीबलान हेंच केलां. ते खातीर परत एक फावट ताका शाबासकी. ताच्यो कविता कवी संमेलनांनी आयकूंक मेळटात. त्यो आनी नव्यो घडोवन आनिकूय साहित्य निर्मिणी करची अशी विनंती करतां आनी एक दीस आस्थापीत कवी जावंक अपेक्षा बाळगितां.

विन्सी क्वाद्रुश
9822587498