कोंकणी कोणाची?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

जें त्या म्हालगड्यान एका भौशीक माध्यमांतल्यान उक्तायलां तें तांकां खासगी रितीन सांगप चड सोंपें नाशिल्लें? एक मार्गदर्शक म्हूण, एक जाणकार म्हूण. घडये ही टिका न्हय तर एक….

हांव हरशी तसो कोंकणी वाचक न्हय. पूण काल रातीं आमची पोरणी आल्मार निवळ करतना म्हाका रवींद्रबाब केळेकाराचें ‘सर्जकाची आंतरकथा’ सांपडलें. कोंकणीचेर म्हजें प्रभुत्व नाशिल्ल्यान हांवें हळू हळू वाचपाक सुरवात केली. पयल्याच भागाच्या दुसऱ्या परिच्छेदांत रवीन्द्रबाब थोरोचें उदाहरण घेवन सांगता, ‘कितेंय उलयतलो बरयतलो जाल्यार आपल्याच संबंदान उलय वा बरय, तुवें कितें पळयलां वा आणभवलां तेंच सांग. तुजें निजाचें आनी मुळावें जें आसा तें तुवें पळयलां वा आणभवलां तेंच’. हांगा रवीन्द्रबाब आमकां स्वताचे विचार बरोवंक प्रेरीत करतात. जरी आपूण कबीर, सुरदास, तुलसीदास, मीरा आनी हेर साहित्यीकांवरी बरोवंक शकलोंना तरी आपणें बरोवचें न्हय असो भ्रम आपणें केन्नाच बाळगिलोना अशें ते म्हणटात.

पयलोच भाग वाचतना म्हजे मतींत एक प्रस्न सेगीत घोळटालो. फाटल्या दिसांनी एका नामनेच्या दिसाळ्यांत ज्येश्ठ कोंकणी साहित्यीकान साहीत्य मळाचेर पावल दवरपी एका तरणाट्या कवीक किकोंत करीत ताचेर केल्ली टिका वाचली. वाचतना तांचें बरप म्हाका सामकें तिरसुवादीक दिसलें. जेन्ना एक म्हालगडो लेखक एका नव्या लेखकाचेर टिका करतना ‘मानसिक विकृती’ सारकिले शेरे मारता आनी ताच्या लिखाणांत विकृत अशें आपल्याक कितें दिसता तें वाचकाक सांगपाची तांक दवरना तेन्ना तांच्यांतलो तिरसुवादी आनी दुसऱ्यांक सकयल ओडपी भिजूड म्हजे नदरे सामकार येता.

म्हजो आजो सुमंत केळेकार हांणी कोंकणीचो वावर फुडें व्हरपाक जाग प्रकाशनाची थापणूक केल्ली. 2006 वर्सा तो संवसाराक अंतरलो तेन्ना हांव बारावेक आशिल्लों. दुसऱ्या दिसा, पेपरांत तांचे विशीं जें बरयिल्लें तें वाचून हांवें म्हजे आवयक म्हणिल्लें, बारावी सोंपतकच हांवूय बरयतलों. पूण आयज मेरेन, चार- पांच इंग्लीश आनी एक कोंकणी लेख सोडल्यार हांवें तशें चड कांय बरयलेंना. 

वयर उल्लेख केल्ल्या कविता संग्रहाच्या उजवाडावणेक हांव सभाघरांत आशिल्लों. त्या तरणाट्या कवीन आपली एक प्रकाशीत जावंक नाशिल्ली कविता, ‘कर्मयोग पेटला’, आमचे मुखार सादर केली आनी ती म्हाका भोव मानवली. ताच्या पुस्तकांत स्वताच्यो कविता आनी म्हान कवींच्या कवितांचो अणकार आसा. देखीक रवीन्द्रनाथ टागोर आनी अटलबिहारी वाजपेयी. ही बरपावळ साहित्याच्या मळार मोलादीक आसा काय ना वा छापूंक योग्य आसा काय ना हाचो निवाडो दिवपा इतली म्हजी पात्रताय ना हें हांव जाणां. 

रवीन्द्रबाब, पुंडलीक नायक आनी हेर लेखकांचीं पुस्तकां घरांत आसतना लेगीत कोंकणी वाचनाची म्हाका केन्नाच ओड लागलीना. संवसारांत व्हडले- व्हडले साहित्यीक जावन गेले, पूण तांच्या उपरांत तांच्या पुस्तकांचें वाचन लागीं-लागीं बंदूच जाता अशें रवीन्द्रबाब आपल्या सर्जकाचे आंतरकथेंत बरयतात. जर एका वाचप्यान म्हजें पुस्तक हाडून वाचलें जाल्यार ‘हांव म्हाका व्हडांतलो व्हड भाग्यवंत लेखतलों’ अशें ते म्हणटात. पयर रवीन्द्रबाबाचें पुस्तक वाचपाची एक कूय कशी आयली म्हाका. हो त्या पुस्तकाचे उजवाडावणेचोच प्रभाव आसुंये. 

आज पेन हातांत घेतना खूब विचार आयले म्हज्या मनांत. बरोवं काय नाका? बरयल्यार म्हालगडे कोंकणी लेखक म्हजेरय अशेंच उतरांचें टिकास्त्र सोडटले काय? हांव सुबेज म्हूण हो समाज म्हाकाय उणाक लेखतलो काय? अशें कितें तरी. आज बरयतना हेच विचार मनांत घोळटाले. आतांय घोळटात. पूण हांव बरयतलों.

रवीन्द्र बाबानच घडये म्हाका हें बळगें दिलां आसुंये. ‘हांव रायटर न्हय, हांव फायटर. म्हाका जें- जें दिसता तें -तें हांव बरयतां आनी बरयत आयलां’ अशें ते म्हणटात. कोणाक संतुश्ट करपा खातीर ताणीं केन्नाच बरयलेंना. 

कोंकणी सोंपूंक लागल्या, तरणाट्यांनी कोंकणींतल्यान उलोवंक जाय, बरोवंक जाय, सरकार चलोवंक जाय ही भिरांत आजमेरेन जायत्या कोंकणी कार्यावळींनी जाल्ल्या भाशणांतल्यान कानार पडल्या. हांव स्वता हाचे फुडें बरयतलों काय ना तें म्हाका खबर ना. पूण जर आमच्यांतलेच कांय जाण्टेले, बरोवपाचें धाडस करपी आमच्याच तरणाट्यांक अशे सकयल ओडूंक लागले जाल्यार कशें जातलें आवयभास कोंकणीचें? 

होवूय एके तरेचो जातीवादच म्हणीन हांव. म्हज्या कोंतान, कसलेंच उत्तरदायित्व वा बंदन नासतना भौशीकपणान अश्यो कृती करप हो जातीवादाचे प्रथेचोच एक सभावधर्म. 

ह्या म्हालगड्यान हीं बेजबाबदार उतरां म्हजेविशीं जरी बरयलीं नात, पूण हें बरप म्हळ्यार म्हजेरच केल्ल्या व्यक्तिगत हल्ल्यावरी तोंपलें म्हाका. स्पश्टीकरणाविणें  “मानसिक विकृती” सारकें विशेशण वापरप आनी ताचो तर्क करपाचो वावर वाचप्याचे कल्पनेचेर सहज सोडून दिवप ही कसली नीत वा रीत? म्हालगड्यांचो छाप नासतना कोंकणीचेर मोग करपूय एक गुन्यांव?

“म्हजी फाटलीं पुस्तकां परतून छापून काडचीं जाल्यार…. म्हाका धीर जावचोना” अशें रवीन्द्रबाबा भशेन लेखक जाणटे पिरायेचेर आपल्या आदल्या वावरां विशी सर्जकाच्या आंतरकथेंत बरयतात. पूण दरेकलो लेखक जल्माक येतनाच लेखक जावन येता काय? वा “is it always work in progress”? 

जें त्या म्हालगड्यान एका भौशीक माध्यमांतल्यान उक्तायलां तें तांकां खासगी रितीन सांगप चड सोंपें नाशिल्लें? एक मार्गदर्शक म्हूण, एक जाणकार म्हूण. घडये ही टिका न्हय तर एक व्यक्तिगत हल्ल्याचो प्रकार आसुंये असो दुबाव येता.

आयच्या काळांत आमी मानसीक भलायके खातीर झडटात, आपल्या मानसीक दुयेंसां विशीं आनी अडचणीं विशीं तज्ञां कडल्यान आदार वा उपचार घेवचो आनी ते त्रास आपल्यां मुखार उक्तावचे हें लोकांक कळचें म्हूण धडपडटात. आज जर आमी हे बेजबाबदार वागणुकेचो खर विरोध केलोना जाल्यार प्रत्येक नवो तरणाटो कोंकणी बरोवपी पेन हातांत घेवंक कांचवेंतलो. 

कोणाकोणाची परवानगी घेवची पडटली काय आमच्यांतल्या दरेका ‘विकृत’ लेखकाक? कोंकणी म्हजी? तुजी? आमची? कोणाचे मालकेची काय ही कोंकणी?

सिद्धराज मोपकार

88067 24342