आमी खरेंच गरीब ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

ह्या संवसारांत कोण सासणां खातीर रावूंक येवंक ना, गरीब जल्मला तो घडये गरिबींत मरत, पूण गिरेस्त आसा तो गिरेस्तकाय घेवन वतलो? ना.

पयलो प्रस्न, आमी म्हळ्यार कोण? आमी म्हळ्यार पुराय मनीसकूळ वा मनीसजाती आनी ताची व्याख्या करपी गूण, जशे करुणा, दयाळपण, सहानुभूती, विचार, आनी विभागून गेल्ली मनीस स्थिती, जी एका मनशाक हेर मनशां पासून वेगळो करता. हांतूंत मानवी शास्त्रांचो आस्पाव जाता जशें वरीं कला, तत्वगिन्यान, अभ्यासवृत्ती आनी भास सारकिल्ले आखलनाचीं क्षेत्रां जीं मानवी संस्कृताय आनी अणभवांचो सोद घेतात. हींच मानवी शस्त्रां मनशाच्या सामुहीक सभावाचेर आनी ताच्या विभागून गेल्ल्या सदगुणांतल्या उत्तम गुणांचेर भर दितात. मनशा कडेन इतलें सगलें आसतना गरिबी कसली? हाचेर इल्लेंशें चिंतन करुया.
‘आमी’गरीब आसात काय ना हें पळयतना आमी खंयचो संदर्भ घेतात ताचेर आदारून निश्कर्श मेळटा. संवसारीक पांवड्यार, अत्यंत गरिबी उणी जाल्या अशें म्हणटात, पूण लाखांनी लोक अजूनय असुरक्षीत आसात, जेवणा विणें जियेतात. भारता सारक्या विकसनशील राष्ट्रांनी जंय सरकार गरिबी पयसावंक आदार करता, थंय लेगीत असमानताय तिगून आसा. 2025 वर्साच्या निमाणे मेरेन जीडीपी-पीपीपी प्रमाण दक्षीण सुदान हो संवसारांतलो सगल्यांत गरीब देश अशें मानतात. संवसारांतल्या जायत्या देशांनी अशी गरिबी उरूंक मुखेल कारणां आसात अंर्तगत संघर्श, अस्थिरताय, अविकास. अन्न असुरक्षा आनी मानवतावादी गरजांचो उणाव. बुरुंडी, मध्य आफ्रिकन प्रजासत्ताक, यॅमॅन, मलावी हिंवूय राष्ट्रां संघर्श, नाजूक शासन, अर्थीक पेंच सारकिल्ल्या आव्हानांक पेलत गरिबींत जियेतात.
गरिबीची व्याख्या
गरिबी ही एक अशी अवस्था जंय व्यक्तींक वा समाजांक मुळाव्या जिणे स्तराचेर अर्थीक साधनां आनी गरजेच्यो वस्तू नासतात. तातूंत फक्त उण्या उत्पन्नाचोच न्हय तर भलायकी, शिक्षण, निवळ उदक, हेर नितळसाण आनी सुरक्षेचीय वंचीतताय आसता. हाका लागून तांकां अन्न, आलाशिरो आनी आपलें राहणिमान सुदारपाची संद मेळना. चड करून ताचें उत्पन्न (निरपेक्ष गरिबी – मनीस जीण अस्तित्वा खातीर अन्न, आलाशिरो, कपडे हांचो उणाव) वा समाजीक मानकां प्रमाण (सापेक्ष गरिबी- अर्थीक असमानताय) मेजतात आनी ताचो परिणाम कल्याण, सुरक्षा आनी क्षमतेचेर आसता. गरिबी दुडू नात म्हूण न्हय तर मानसीक अशक्तताय लेगीत विचारांत येता. उपासमारी हें गरिबिचें व्हड लक्षण.
वैयक्तीक रितीन, गरिबी म्हळ्यार मुळाव्यो गरजो (उत्पन्न, भलायकी, शिक्षण) विस्कळीत आसप. दोन वेळांचें जेवण मेळोवंकूच अजूनय जायते जण कश्टवतात, उत्पन्न अस्थिरताये कडेन झगडटात, कोण तरी ताळ्यार कितें घालतलो काय म्हण वाट पळेतात, नोकऱ्यो नात, स्वावलंबन ना. हाका लागून असुरक्षीतताय वाडटा. मनीस हेडूंक पडटा. घर नाशिल्ले कितले मनीस आमचे भोंवतणीच दिसतात. ही गरिबीच न्हय?
गरिबी कित्याक पसरता?
गरिबी पसरपाचें मुखेल कारण जावन आसा मनशाचें अस्थीर राहणिमान. ह्या राहणिमानांत पोशक अन्न, सुरक्षीत आसरो, भलायकेची जतनाय, शिक्षण ह्या सारक्या मुळाव्या गरजांच्या उणावाचो आस्पाव जाता. गरिबी पसरपाचें अर्थीक कारण आसा, सन्मानान जियेवपा खातीर गरजेचे वस्तू आनी फावो त्या प्रमाणांत सेवा नासप. हेच बराबर पयशां पलीकडे वचून संदेचो अभाव, अभिव्यक्ती, निवळ उदक, हेर नितळसाण आनी सुरक्षा हांचोय उणाव.
जिणेची वायट परिस्थिती आनी काळजी नाशिल्ल्यान दुयेंस, अपंगत्व आनी कुपोशणाचो हाच्या धोक्याक लागून गरिबी पसरता. मनशाक इल्लो सुकून जाय आसता. तो मेळना जातकच समाजीक आनी मानसीक गरिबी पसरता जशे वरीं, चिंता, निराशा, पर्याय निर्मिती, आडखळिल्ली वैयक्तीक आनी समाजीक प्रगती.
गरिबीचीं कारणां आनी परिणाम
गरिबिचीं मुखेल कारणां बेकारी, कामधंदो नासप वा उण्या पगाराची नोकरी, कमी शिक्षण वा कुशळटायेचो उणाव, घरांत कुटुंब व्हड आनी येणावळ कमी, समाजाक फुडो करुंक वैयक्तीक क्षमतेचो उणाव, हांवपण फुडें येवन कोणाचे पांय धरचो ना अशी वृत्ती, समुदाया कडेन आशिल्लीं आडमेळीं. हीच गत एका राज्याची आनी एका देशाची जावंक शकता. इल्लें पसून खालतीपण घेवंक शकनाशिल्ले मनीस वा देश स्पर्धेंत मार खातात. कोण लागीं करिना.
गरिबीचेर उपाय
गरिबी पयस करूंक खासगी पांवड्याचेर आनी भौशीक पांवड्याचेर उपाय घेवं येतात. शिक्षण, भलायकी सेवा आनी नोकरी (रोजगार निर्मिती) हांचेर लक्ष केंद्रीत करून भोव आयामी दिश्टिकोण बाळगिल्यार गरिबीचेर उपाय काडूंक जाता. गरीब लोकाक दुडवांचो आदार दिवन, बायलांक सशक्त करून, शेतवडींत सुदारप हाडून, निवळ उदकाची पुरवण करून आनी नितळसाण सारकिल्ल्यो मुळाव्यो गरजो सगल्यांक मेळटल्यो हाची खात्री करून गरिबी नाकरूंक जाता. हें जावंक पयलीं जाग्यार आसूंक जाय तें प्रशासन, प्रशासकी अधिकारी आनी पंचायत पांवड्यार सावन खासदारा मेरेन निवडून आयिल्ले लोकप्रतिनिधी. कित्याक ह्या लोका मदीं जो भ्रश्टाचार चलता, तो थांबलो जाल्यार भारता सारको देश संवसारीक फुडारी जावंक शकता. आयज ती परिस्थिती ना जावपाचें हें मुखेल कारण.
सोंपयतना…
ह्या संवसारांत गरीब कोण नात पूण आमी स्वता गरीब जातात, आमची परिस्थिती आनी विचार आमकां गरीब करतात. तांचेर मात करूंक शिकूंक जाय. कोणूय दुडवांक लागून गरीब आसूं, तो काळजान गिरेस्त आसूंक जाय. ताचे भितर मत्सर आनी हांवपण आसूंक फावना, दुसऱ्याक उकत्या मनान स्विकारपाची वृत्ती आसूंक जाय. कोण फुडें वता ताका आडायनासतना प्रेरणा दिवपाचें काळीज आसूंक जाय. कितें बरें करूंक सोदता ताका फुडें वचूंक उत्तेजन दिवंक जाय. ह्यो गजाली मनशाक तश्यो एका देशाक पसून लागू जातात. ह्या संवसारांत कोण सासणां खातीर रावूंक येवंक ना, गरीब जल्मला तो घडये गरिबींत मरत, पूण गिरेस्त आसा तो गिरेस्तकाय घेवन वतलो? ना. म्हूण गरिबी काबार करपाची भावना बाळगुया आनी स्वताक आनंद मेळोवन घेवया.

विन्सी क्वाद्रूस
9822587498