भांगरभूंय | प्रतिनिधी
देशाची राजधानी आशिल्ली दिल्ली आतां प्रदुशणाची राजधानी जाल्या. दिल्ली हें संवसारांतलें सगल्यांत चड प्रदुशीत शार आशिल्ल्याचो एक अहवाल मदेकांत आयिल्लो. आतां दिल्लीची विखारी हवा लोकांचो जीव घेत आशिल्ल्याचो घातक अहवाल मुखार आयला. दिल्लीतले सुमार 15 टक्के रहिवाशी प्रदुशणाक लागून मरत आसात. एका अभ्यासांतल्यान उक्तें जाल्लो हो अहवाल घातक आसा. हे आंकडे 2023 वर्सा अपेक्षीत मरणांचेर आदारीत आसात. इन्स्टिट्यूट फॉर हेल्थ मेट्रिक्स अॅण्ड इव्हाल्युएशनान 1 नोव्हेंबर दिसा जाहीर केल्ले आंकडेवारी प्रमाण 2023 वर्सा जाल्ल्या वट्ट मरणां मदीं 17 हजार 188 रहिवाश्यांक प्रदुशणाक लागून मरण आयलां. हाचोच अर्थ राजधानींत दरेक सात पैकीं एक मरण हें प्रदुशणाक लागून जाता. हो अहवाल घातकच आसा. जर वर्साक प्रदुशणाक लागून 15 टक्के मरण फक्त दिल्लीत जायत आसत जाल्यार देशांत कितल्या लोकांक प्रदुशणाक लागून मरण येता आसतलें हाची कल्पनाच न केल्ली बरी. ब्लड प्रेशर आनी गोडेंमुता परसूय प्रदुशणान चड मरण जायत आसात हाका भौशीक भलायकी संकश्ट म्हणूंक जाय.
दिल्लीतल्या प्रदुशणान घाताची पातळी केन्नाच हुपल्या. म्हणूनच दिल्ली शार संवसारांतलें सगल्यांत प्रदुशीत जालां. अर्थांत ही अभिमानाची गजाल न्हय उरफाटें हाका लागून मान बागवल्या. अर्थांत हातूंत अजाप दिसपा सारकें कांय ना दिल्लीतल्या प्रदुशणाचेर नियंत्रण हाडपा खातीर खर उपाय करात अशी शिटकावणी खुबश्या समाजीक आनी सेवाभावी संघटणेन सरकाराक दिल्ली. पूण सरकारान ताचे कडेन आडनदर केली.
फक्त दिल्लीतच न्हय जाल्यार दिल्ली सयत देशांतल्या मुखेल शारांनीय प्रदुशणाच्या घाताचो पांवडो हुपला. दिल्ली प्रमाणूच मुंबय शारांतल्या हवेची गुणवत्ता लेगीत खालावल्या. दिल्ली, मुंबय, कोलकाता, हैदराबाद, चेन्नय, बंगळुरू ह्या सारक्या व्हड आनी म्हत्वाच्या शारांक प्रदुशणाचो विळखो पडला. ह्या शारांनी वातावरणांतली प्रदुशणकारी घटक म्हूण वळखतल्या पीएम-2.5 कणांचे प्रमाण 53.3. मायक्रोग्राम क्युबीक मिटर ह्या पांवड्यार आयलां आनी तें भलायकी संघटणेन निर्धारीत केल्ल्या सुरक्षेच्या पांवड्या परस धा पाटीन चड आशिल्ल्याचें दिसून आयलां.
आयज देशांतलीं सगलींच म्हत्वाचीं शारां प्रदुशणान घुस्मटत आसात. त्या शारांनी रावपी नागरिकांची जीण प्रदुशणाक लागून घाताक आयल्या. एके वटेन 21 व्या शेंकड्यातलें सुखासीन जिणेचें मनोहरी चित्र उबे करतात. स्मार्ट सिटीचें सपन दाखयतात जाल्यार दुसरे वटेन ह्याच शारांची फुफुसां प्रदुशणान निकामी जायत आसात. प्रदुशणाक लागून ह्या शारांतल्या नागरिकांची भलायकी घाताक आयल्या. प्रदुशणाक लागून ह्या शारांतल्या नागरिकांक फुफुसाचें, काळजाचें, रक्ताभिसरणाचीं दुयेंसां व्हड प्रमाणांत जायत आसात. न्युमोनिया, पक्षघात, काळजाचो आताक, फुफुसाचो कांक्र हे सारकीं व्हड दुयेंसां प्रदुशीत हवेक लागूनच जायत आसात. प्रदुशणाक लागून दिल्ली सारक्या देशाचे राजधानीची कितली वायट अवस्था जाल्या हें आमी पळयत आसात. फाटल्या वर्सा प्रदुशणाक लागून दिल्लीतल्या शाळा, कॉलेजींक सुटी दिवपाचो प्रसंग प्रशासनाचेर आयिल्लो.
देशाची अर्थीक राजधानी आशिल्ली मुंबय प्रदुशणा विशीं देशाचे राजधानीची बराबरी करूंक लागल्या. मुंबयचें प्रदुशणूय उंचेल्या पांवड्यार पावलां. प्रदुशणाक लागून लोकांक शुद्ध हवा मेळप कठीण जालां. शुद्ध हवे खातीर लोकांक पयशे मेजचे पडटात. मुंबय, दिल्ली सारक्या व्हड लोकसंख्येच्या शारांनी ऑक्सिजन बार सुरू केल्यात. एका वराक 200 ते 500 रुपया मेजून नागरीक ऑक्सिजन विकते घेतात. इतलें जावन लेगीत आमी तातूंतल्यान कांयच शिकूंक पावनात.
ह्या व्हड शारांनी वाहनांची संख्या व्हड प्रमाणांत वाडत आसा. मुंबय, पुणें, नागपूर ह्या सारक्या व्हड शारांनी लोकसंख्ये परस वाहनांची संख्या चड आसा. वाडट्या वाहनांक लागून प्रदुशणांत भर पडत आसा. वाहनांतल्यान भायर सरिल्ल्या धुंवरांत प्रदुशणाचें प्रमाण खूब आसता. धुल्ल, कारखान्यांतल्यान येवपी धुंवर, बांदकामांतल्यान पातळपी कण, झाडां मारप, पृथ्वीचें वाडटें तापमान, प्लास्टिकाचो भस्मासूर अशा खुबश्या कारणांक लागून प्रदुशणाचो आलेख वाडत आसा.
वर्साक 15 टक्के मरण प्रदुशणाक लागून जाता हो अहवाल घाताची शिटकावणी दिवपी आसा. हाचेर वेळारूच उपाय केले नात जाल्यार ही आंकडेवारी वाडपाची शक्यताय आसा. ताका लागूनच वाडटें प्रदुशण उणें करपा खातीर वेळारूच ठोस उपाय घेवंक जाय. कारखान्यांतल्यान भायर सरपी धुंवरांतल्यान प्रदुशणाचे घटक उणें करपा खातीर अत्याधुनीक तंत्रज्ञानाचो वापर करूंक जाय. फातर, खणींचेर नियंत्रण आसूंक जाय. वाहनांची संख्याय उणी करूंक जाय. प्रसंगी सम-विशम सारके खर निर्णय घेवंक जाय. अस्तंत्या देशांनी प्रदुशण उणें करपा खातीर कसली उपाय येवजण करतात हाचो अभ्यास करूंक जाय. नागरिकांनी भौशीक येरादारी वेवस्थेचो चडांत चड वापर करूंक जाय. तशेंच कचेऱ्यांचें योग्य वर्गीकरण आनी विलो तशेंच सौरउर्जेच्या वापराचेर भर दिवंक जाय. झाडां लावंक जाय. झाडां लायलींच म्हूण जायना ती जगोवपा खातीर खर यत्न करूंक जाय. शासन, प्रशासन आनी नागरिकांच्या एकवटाच्या यत्नांतल्यानूच प्रदुशणाचो हो भस्मासूर आडावंक येतलो आनी प्रदुशणाक लागून जावपी मरणां उणीं करूंक मेळटलीं.
श्याम ठाणेदार
9922546295
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
