सुशिक्षीत जातनाच सुसंस्कृतूय जावया

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

दर एक श्वास हो मनीसपणाचो ध्यास जावचो. सैमा कडेन भेदभाव आसना. मनिसूच भेदभाव करता आनी तोवूय मनशा कडेनूच.

मनशान मनीसपणाचीं नैतीक मुल्यां आनी तत्वां आपणावन जीण जगपाक जाय. दरेक व्यक्ती तत्वनिश्ठ आनी सत्यनिश्ठ आसची, तसो सगल्यांनीच जगपाचो यत्न करचो. जेणेकरून समाज मनशाळो आनी समृध्द जावंक पावतलो. आमी जर सुखी आनी समाधानी जीण जगूंक सोदतात आसत जाल्यार आमी सुवार्था विरयत आनी दुस्वासा बगर जीण जगपाचो खर यत्न करपाक जाय. संत नामदेवाच्या हांतातलीं सुकी चपाती घेवन सुणो धांवलो तेन्ना नामदेवूय ताचे फाटल्यान तुपाची वाटी घेवन धांवलो. आरे बाबा सुकी चपाती खावं नाका, हें तूप लावन खा. हें प्रेम, माया, दया, ही करुणा, मोनजाती बाबतींत. पूण आयचो मनीस स्वताच्या मनशाक वळखना, प्रेम आनी खंयचें? कपलाचें. कोणाची कोणाक लक्तुबाय ना.
आयज सगल्याक अराजकता पातळ्ळ्या. भुरगीं जाण्ट्यां आवय-बापायक उबंतर उडोवन आपल्या संवसारा फाटल्यान चल्लीं. कोण कोणाक लुबाडून खाता, कोण कोणाक तोपयो घालता, बारीक सारीक किजिलां कोर्ट कचेऱ्यांनी पावता, कारण एकूच मनशाच्या मनीसपणाचो धूप जाल्लो आसा. आनी संवेदना बोथट जाल्ल्यो आसात.
मनशान दोन तोंडाचें माळूण जावंक जायना. फटींग, नालायक, ब्रूत, सामको मनीसघाणो असली बिरुदां घेवन जगपाक फावना. ताचे परस कट्टेंत नाक बुडोवन जीव दिल्लो बरो.
जीण जगतना कोणाच कडल्यान कोणेंच शीं, थूं करून घेवंक जायना. दरेकाची जीण ही समाजाक प्रेरणादायी आसची. दरेएकल्यान जगतना आपली जीण तेजोमय जगपाक जाय. स्वंयम प्रकाशीत जावन आमी उजवाडाचे दिवे जावन, काळखांत आशिल्ल्या मनशाचो आधार जावंक जाय. पयसो आनी झेत म्हणल्यार सगलें न्हय. ताचे परसूय मनशाचें चारित्र्य म्हत्वाचें. कोणा दुबळ्या मनशाचो गैरफायदो घेवन आपली भर करूंक जायना. आमी चडशे जाण एकामेकां कडेन भायल्यान बरें वागतात, पूण भितरल्यान आमच्या मनांत वेगळेंच शिजता, आमी तोंडार दाखोवन दिना. कांय जाण सामकें कुचित्री सभावाचे आसतात. तर कांय जाण कायलोळ्यो करून लोकांक पिशे करतात. भायल्यान सभ्यतायेचो आव हाडटले पूण भितरल्यान सामकें सुवार्थी लोक. संवसारांत मनशा इतलो सुवार्थी कोणूच आसचो ना. हांगासर ‘कश्ट्याक पेज आनी कामचुकाराक शीत’. मनशाचें तोंड चलपाक जाय. ‘नडणी खंयूय पावूं कडणो बरो जाय’. सरकारी नोकरदारांनी तर आपलो पेपर वर्क सारको दवरूंक जाय. तूं बरो प्रामाणीकपणान काम करता आनी तुजो पेपर वर्क सारको ना, तर तूं काम करून फेल. आनी जो धड कामूच करिना, सरकारी जांवय कसो वागता पूण पेपर वर्क अपटुडेट, तो पास. आतां उलय. हो नेम जाला समाजाचो आनी शासनाचो. मनीस रडयांनी खेळटा, नियती प्रत्येकाची योग्य वेळार दखल घेताच घेता.
कितें आसता म्हजें कडेन पावर आसा म्हणजे म्हाका जाय तसो वागूंक मेळना. हांवें मनीसपणान वागपाक जाय. लोकांच्या नाड्यार आपलो सुवार्थ सादोवंक जायना. आपणें काम करपाक जाय. मेहनत घेवंक जाय, कश्ट काडपाक जाय. ओगीच आयतें सोदलें म्हूण जायना. आपले बरोबरचो कोणूय आपले परस मात्सो जरी वयर सरलो जाल्यार आमकां ताची नसाय जाता, हें समा न्हय. खरें म्हणल्यार आमकां ताचो अभिमान दिसूंक फावो. पूण घडटा वेगळेंच, आमच्यांतलेंच ताच्या यशाचेर जळपाक लागतात. हो आमचो सुवार्थ. म्हणून म्हणटां आमचे दाखोवपाचे दांत वेगळे आनी खावपाचे दांत वेगळे. मनशान सामको ट्रान्सपरण्ट आसूंक जाय.
मनीस हुशार आनी बुदवंतूच आसलो म्हणून जायना. तो सुसंस्कृत आसपाक जाय. ताका मनीसपणान वागपाक येवपाक जाय. पयसो, बळ आसलें म्हूण कोताक येना, चारित्र्य म्हत्वाचें. एका मनशान दुसऱ्या मनशा कडेन वागतना मनीसपणानूच वागूंक जाय. म्हाका जशी म्हजी जीण प्रीय आसा, म्हाका जशें सूख समाधान जाय. तेच परी दुसऱ्या मनशाची तीच अपेक्षा आसता. हें दुसऱ्या मनशाचेर अन्याय, अत्याचार करतल्या हरामी मनशाच्या लक्षांत कित्याक येना? तर संस्काराचो उणाव.
कांय मनशाचे विचारूच माती खावपाचे आसतात. ते आपले बराबर दुसऱ्यांकय फोंडांत घालतात. म्हणून सदांच सत्य आपणावंक जाय. फटिंगपणा करपी लोकांक सांगात दिवंक फावना. सत्य परिस्थिती जाणा जावन घेवपाची आसता. ओगीच चुकीच्या मनशाक सांगात दिवंक जायना, आपलीच लुकसाणी जाता. घमेंडी, दुश्ट मनशाचे संगतीक लागून कांय जाण आपल्याच पांयार कुराड मारून घेतात, आनी मागीर पश्चाताप करतात. मनशान जबाबदारेन वागूंक जाय. कसलोय निर्णय घेतना सात फावटी विचार करूंक जाय. सत्य हें सत्य आसता, तें एक ना एक दीस उजवाडा येताच येता. कारण तें एकूच शाश्वत आसा. अखेर मेरेन उरपाचें. म्हणून ‘सत्य मेव जयते.’ सत्य आपणायात, सत्यान जगात, सत्यान वागात, आमच्यो सगल्यांच्यो वाटो जरी वेगळ्यो वेगळ्यो आसल्यो तरी निमाणी सगल्यांक एकूच वाट. हें आमी जाणां जावंक जाय. ओगीच कित्याक लोकांक छळप, त्रास दिवप, मनशा कडेन मनीसपणान वागल्यार आंगाचे कुडके झडटा? म्होंवाळ, गोड मनीस जावपाक पयशे मोडनात. मनीसपण आत्मसात करून आमी मनीसपणान कित्याक वागचें न्हय? कित्याक म्हूण आमी दुश्ट बुध्दीन वागून आमचीं पापां वाडयतात? आमी आमचीं जीण सुदारूंक जाय. जायत व्हय आमचे कडेन.
आतां, ऊस गोड लागता म्हूण काऱ्यान ऊसाक कित्याक खेपपाक जाय? खंयचो मनीस केन्ना, कोणाक, कसो फोंडात घालीत सागूंक येना. वेळ काळ सांगून येना. खंयच्याय खिणाक कितेंय घडूंक शकता. जिणेंतलो दर एक खीण तुजें जिवीत आसता. तें सुखान जगपाचें आसता, आनी हेरांकूय सुखान जगूंक दिवचें आसता. हाचें भान दरेकल्यान दवरूंक जाय. दर एक श्वास हो मनीसपणाचो ध्यास जावचो. सैमा कडेन भेदभाव आसना. मनिसूच भेदभाव करता आनी तोवूय मनशा कडेनूच. कांय मनीस हेवेदावे घेवन बसतात वर्सांचीं वर्सां. कसलें सूख मेळटा कोण जाणां? पूण मनीस सूड बुध्दीन वागता खरें, हें कोणूच न्हयकारचो ना. एका काळार फुटी च्या घेवप म्हणजे गरिबी. आयज तीच फुटी च्या गिरेस्तकायेचें लक्षण जालां. गांवच्या मनशाक शाराचें पिशें आनी शारांतल्या मनशाक गावची ओड. मनशाचें मनीसपण काबार करपी उदरगत कोणाक जाय?
दिसानदीस लुप्त जायत वचपी मनीसपण तिगयतलो जाल्यार सुशिक्षीत जावन उपकाराचे ना. सुसंस्कृत जावपाची गरज आसा. दर एकल्यान तसो यत्न करचो. तुजे कडेन मनीसपण मात लेगीत ना जाल्यार तुजो पयसो आनी तुजी बुध्दीमत्ता घाल व्हरून खळाक. मनीस आनी मनशाचें मनीसपण म्हणजेंच जिवन. मनशाचो मद, मस्ती, मीपण, जेन्ना जिरता आनी पराधीन जावन दुसऱ्याच्या हातांत पडटा, तेन्ना सगलें येवजता आनी गांवक लागता. ‘पराधीन आहे जगतीं पुत्र मानवाचा….’

काशिनाथ नायक
9158345844