भांगरभूंय | प्रतिनिधी
जाण्ट्यांनी मुद्दाम तकालस घेवन ह्यो भाजयो, फळभाजयो, खाणां, नाश्तो घरांत केल्यार….
संस्कृतायेंत फक्त साहित्य, कलेचोच आस्पाव आसना. खाणां- जेवणांय आमचे संस्कृताय, वळखीचो एक वांटो. तातूंत रानभाजयोय येतात. काणकोणां पयरुच रानभाजी महोत्सव जालो. हालीं लोकांक मातयेचे लागीं व्हरपी कार्यावळी खूब जातात, पूण असले महोत्सव आगळे. ते लोकांक तांच्या निजाच्या दायजाची वळख करून दितात. आमच्या पूर्वजांची गिरेस्तकाय दाखयतात. जिवितांत सगल्यांत म्हत्वाची गजाल आशिल्ले भलायके विशीं जागृत करतात. कारण जगपाक, तगपाक योग्य, पुश्टीक खाण- जेवण गरजेचें. हे खाद्य संस्कृतायेच्या चडांत चड लागीं दरेकल्यान वचपाक जाय. ती फुडल्या पिळग्यांक शिकोवन सासणा खातीर तिगोवन दवपाक जाय. हेर कडेन नात, तसलीं उदेंत आनी अस्तंतेचें मिश्रण आशिल्लीं खाणां- जेवणां आमकां मेळ्ळ्यांत. तीं आमी गोंयकार सांबाळून दवरीनात, जाल्यार कोण दवरतलो?
रानभाजयो ह्यो भलायकेचे नदरेन पुश्टीक. शारांनी फक्त सणां- परबांक त्यो खावप जाता. नव्या पिळग्यांक तांचीं वळख, नांवां खबर नात. तांचे जिनस कशे तयार करप हेंय ते नकळो. दुर्दैवाची गजाल म्हणल्यार भोवतेकांक त्यो भाजयो वळखूंक पसून येनात…. चडश्यांक त्यो खावप हें गांवढळपणाचें लक्षण दिसता. तायखिळो, कुड्डूक, तेरें, मुंडली, म्हशींग, गोळची, सुरण, माडी… अश्यो जायत्यो भाजयो, कंदमुळां आसात. काणकोण महोत्सवांत 175 वयर गटांनी 40 परस चड भाजयांचे जिनस केल्ले. ते केन्ना खावप, कित्या बरोवर खावप हाचेंय मार्गदर्शन तांणी केलें. शारांनी जीण गेल्ल्या तरणाट्यांक, भुरग्यांक गोंयच्या दायजाची वळख जावची, भाजीपालो खावपाची तांकां रुच लागची हो ह्या रानभाजी महोत्सवाचो हेत आशिल्लो.
रांदपाच्यो सर्ती खूब जातात. पूण, रांदप शिकोवपाक कोण मुखार येनात. चडशे गोंयकार केन्नाय करतात, तें खतखतें, उड्डमेथी, मणगणें सारके जिनस शिजोवपी हात आतां उणें जाल्यात. तांची पुरवण कॅटरिंग करप्यां कडल्यान जाता. नेवऱ्यो, मोदक पसून आतां विकत घेवपी आसात. फास्ट फूड, माॅल, आधुनिकीकरण अश्या कांय कारणांक लागून पारपंरीक भाजयो आनी हेर जिनस काळाच्या पड्ड्या आड गेल्यात. जाणकारांनी निदान सोशल मिडियाचेर तांच्यो रेसिपी दिवच्यो. शेतां, पोरसां लावपीय उणें जाल्यात. बाजारांत आयल्यारुय गांवठी भाजयो, फळांचें मोल चड आसता. ताका लागून तीं खावपी वा शिजोवपाक कळपी विकत घेवपाक अनमनतात. जांची ऐपत आसा, ते तीं फळां, भाजयो खायनात. गांवठी भाजयांनी सगले तरेचीं जीवनसत्वां, फायबर्स आसतात. आमच्या जाण्टेल्यांनी ओगीच तांचो आहारांत आस्पाव करूंक ना.
रानभाजयो रानांनी वा आडवाटेक जातात. थंय आतां घरां, प्रकल्प उबे जाल्यात. जैवविवीधताय ना जाल्या. रानां कापप चालूच आसा. रानवटी भाजयांचें सहसा कोण पोरसूं लायनात. खरें म्हणल्यार तें लावंक जाय. शेतकी खातें व्हडलें योगदान दिवंक शकता. रानभाजयांचें, फळांचें बीं तांणी सांबाळून शेत, भाट, पोरसाची आवड आशिल्ल्या लोकांक वांटूंक जाय. ताची संकरीत जात मात तयार करची न्हय. संशोधनाच्या नांवा खाला तयार केल्लें बियाणें चड पीक दिता, पूण आदल्या फळाची रुच तातूंत ना. देखीक मको, तवशें, मोसंबी, संत्रें…!! चाळीस वर्सां पयलीं मेळटाल्यो त्यो बऱ्योच फळभाजयो उण्यो जाल्यात. तायखिळो लागीं – लागीं सोंपला. सरकारान सेंद्रीय साऱ्याक उर्बा दिवची. आपमजत गट खाणां करताच, तांणी भाजी उत्पादनाकूय तेंको दिवचो. शाळांतल्या भुरग्यांक भाजयांची वळख करून दिवंक जाय. जाण्ट्यांनी मुद्दाम तकालस घेवन ह्यो भाजयो, फळभाजयो, खाणां, नाश्तो घरांत केल्यार भुरग्यांक तो आपशीच खावंक मेळटलो. रेडिमेडी जिनस बंद करचे. प्रत्येक पोरसांत ह्यो भाजयो किल्लतल्यो हे खातीर शेतकी खात्यान फुडाकार घेवचो.
बरे भलायकेचें रामबाण वखद आशिल्ल्यो रानभाजयो, फळां, तांचे पसून तयार केल्ले जिनस तिगोवप ही आमची लागणूक.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
