जाण्टेल्यांचें मार्गदर्शन

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

म्हज्या भुरगेणांत आतां भशेन पालक भुरग्यांक सकाळीं शाळेच्या दारा मेरेन सोडपाक वचनाशिल्ले. म्हज्या बापायन सद्दां फांतोडेर उठून अभ्यासाचें पाठांतर करप हो नेम म्हज्या भुरगेपणा सावन घालून दिल्लो, तो म्हाका फुडारांत खूब उपेगी थारलो. कारण सकाळच्या शांत वातावरणांत केल्लो अभ्यास लक्षांत बेस बरो उरता. देखून आयज लेगीत म्हजी स्मरणशक्त बरी आसा. त्या तेंपार शाळेंत शिकपा खातीर दोन तीन किलोमिटर चलून वच्चें पडटालें. गुरुजी सायकल घेवन येतालो. मदले सुटयेंत तो पिराय लक्षांत दवरून चवथेचे विध्यार्थ्यांक सायकल चलोवपाक शिकयतालो आनी सायकल चलोवपाचे फायदे सांगतालो. आमगेर सायकल आशिल्ली, पूण बापायले सायकलीक हात लावपाचें सोडाच तिची कांपीण लेगीत वाजोवंक मनाय आशिल्ली.
आतांच्या भुरग्यांक मुळावें शिक्षण घेतना सगल्यो सुविधा मेळटात. आदल्या तेंपा वयलें शिक्षण आनी सद्याचें शिक्षण हातूंत जमीन मळब हांचे मदल्या अंतरा इतलो फरक आसा. आतां विद्यार्थ्यां परस शिक्षकांक चड भंय दिसता. कारण ‘छडी लागे छम छम विद्या येई घम घम’ म्हणपाचे दीस फाटीं पडल्यात. आसूं जें कितें घडटा तें बऱ्या खातीर अशें म्हणून चलत्या युगाक नमस्कार करप हेंच शाणेपण थारतलें. तर हांव म्हज्या भुरगेपणांत शाळा सुट्टकूच कडकडीत वतांतल्यान पांय धोपटीत घरा पावतना घामाघूम जातालों. पूण घरा पावतकूच रोखडेंच उदक पियेवपाक जायना, हो म्हज्या बापायलो आनीक एक नेम आशिल्लो. एक दीस हांव वतांतल्यान सामकों खरशेत घरा पाविल्लों. आदल्या तेंपार शाळेंत कोणूच उदकाच्यो बाटल्यो व्हरनाशिल्ले. हरशीं शाळेंत बालदीभर उदक आसतालें, पूण मदले सुटयेंत शाळेंत चार ग्लुकोज बिस्कुती मेळटाल्यो त्यो घेवन आमी शाळे लागसरा आशिल्ल्या झरीचें थंड उदक पियेपाक धांव मारताले. बिस्कूत खायत इल्ल्या हाताचो पोसो करून उदक पियेवपांत जो आनंद मेळटालो तो आयज माध्यान्ह आहार खातना मेळचो ना.
घरा भायर उदकान भरिल्लें आयदन आसतालें ताका गंगाजळ म्हणटाले. शाळेंतल्यान येतकूच पयलीं जोतीं काडून गंगाजळीतल्या नितळ उदकान हात, पांय धुवून घरांत भितर सरप हो नेम आशिल्लो. तो कितलो म्हत्वाचो तें आमकां कोरोना संवसारभर पातळिल्लो तेन्ना कळ्ळें. असोच एक दीस दनपरां नेमा प्रमाण हांत पांय धुवन घरांत येवन बापायली नदर चुकोवन मातयेचे झाल्यांतलें उदक पिवपाक लागलों. इतल्यान बापूय मुखार हजर. म्हाका उस्तुरें आयलें तशें बापायन फाट मोगान थोपटायली. तकलेर हात घुंवडावन गेलो. तशें हांव दोन पेले मायज उदक पिलों. हांवें दुसऱ्या दिसा दनपारचे तशेंच केलें. तें पळोवन म्हाका बापायन रांदचेकुडींत आपयलो. गरम तवो चुलीर आशिल्लो, बापायच्या हातांतलो कायलाटो तो म्हजे कुल्यार दाग दितलो अशें समजून म्हाका शेळो घाम म्हणटा तसो सुटिल्लो. पूण घडलें मात भलतेंच. ताणें म्हाका उदक हाड म्हूण सांगलें. हांवें भियेत हाडून दिलें. तशें ताणें तें गरम उदक तव्यार रकयतकच तव्यार सळसळूंक लागलें. तेन्ना बापायन म्हाका सांगलें ‘तुका सांगून कळचें ना म्हूण हांवें देखीक गरम तव्यार उदक घालां… तूं दनपराचो वता भारार चलून घरांत येता तेन्ना तुजी कूड आनी पोटांतले अवयव हे तव्या भशेंन गरम आसतात. जर लोखंडाच्या तव्यार झप्प करुन उदक घाल्यार तुज्या पोटांत लेगीत वायट जावंक शकता न्हय? तुवें उदक पिवचें न्हय ह्या मताचो हांव न्हय. भरपूर उदक पिवचें पूण तें योग्य वेळार आनी गरम’. इतलें सांगून बापूय भायर सरलो. तेन्ना म्हाका शाळेंत गुरुजीन हीच गजाल सांगिल्ल्याची याद जाली. पूण गरम तवो आनी उदकाची प्रायोगीक दिल्ली देख अजून मेमरीत सेव आसा.
अशीच बापायन दिल्ली दुसरी देख सायकलीची. तो म्हाका सायकलीर बसून भोंवपाक व्हरतालो. पूण केन्नाच ती चलोवपाक शिकयली ना. हांवें एक दीस हट्टान धीर करून ताचे लागीं तें विशीं आग्रो केलो तेन्ना ताणें सांगलें, ‘हांव तुका सायकल चलोवंक शिकोवचो ना, आनी चलोवपाकूय मनाय करचो ना, कारण हांव कोणाच कडल्यान शिकूंक नाशिल्लों, म्हूण तुकाय शिकवचो ना. तुवेंच शिकपाक जाय. कारण सायकल चलोवपाक शिकतना फुडारांत येवपी अणभव दितात. जेन्ना तूं सायकल शिकपाचो यत्न करतलो तेन्ना ते अणभव विस्तारान सांगतलो’. बापाय कडल्यान हयकार मेळ्ळो म्हणून उमाळे फुटिल्ले. एक दिसा तो ना अशें पळोवन ‘रायली’ कंपनीची सायकल आंगणातूच शिकपाचो यत्न करतना पयलीं आंगणातल्या तुळशी भाेंवतणी निकट्या हातान फेरे मारले. ते दिसा सावन म्हजे भितरली सायकल शिकपाची उमेद वाडली.
एक दीस हांवें सायकलीचे मदले दाणयेंतल्यान सीट खाक्या खाला घालून एक हात दाणयेक आनी दुसरो गियेक धरून दाण्या सकयले उजवे वटेनच्या पेदालार एक पांय दवरून सायकल शिकपाक सुरवात केली. पूण तोल समा जावंक नाशिल्ल्यान दुसरो पांय पेदालार पडना जालो. तेन्ना हांव मातसो निर्शेलो. पूण दुसऱ्या दिसा आयज सायकल चलयतलोंच असो ठाम निश्चेव करून परतून यत्न केलो. तोल सावरीत दुसऱ्या पेदालार पांय दवरलो, पडलों. अर्द अर्द पेदाल मारीत सायकल फुडें सरताली. मन खोशी जावन म्हाका जैताची घुडी सामकार दिसताली. इतल्यान सायकलीची चेन दांतऱ्यांतल्यान भायर आयली आनी हांव सायकली सयत जमनीर पडलो. धोंपर फुटलें, हाताच्या कोपराक मार लागलो ती गजाल सोडल्यार पडिल्ली चेन परतून वयर कशी चडोवची हे विशीं म्हजी चिंता वाडिल्ली. बापूय आयल्यार धेंगशेंतलो हाचो भंय. आमच्या घरा सोऱ्या गादी, पसरो, चाये दुकान (आतां ना) आशिल्ल्यान गांवगिरे लोक कुट्टेल मारपाक, सामान व्हरपाक येतालेच. तातूंत आनंद नांवाचो मनीस आमगेर आपयता तेन्ना मानायपण करपाक येतालो. हरशींय कोप मारपाक येतालोच. ताचे नदरे खाला ही गजाल घाली. ताणें दोन ल्हान बडयो हाडल्यो आनी चेन वयर चडयली, तेन्ना म्हजो जीव सूऽऽ जालो. फुडें पडत धडपडत हांव सायकल चलोवपाक शिकलों, तेन्ना बापायन म्हाका कितले खेपे पडलो, राय, आटो, सायकलीच्या ट्युबाक बुराक पडल्यार ट्यूब उदकांत घालून बुराक सोदून तांबडें चिकट कॉल दुसऱ्या रबरी कुडक्यार लावन बुराक बंद करप. ताका खूर काडप, बॅरिंग, मुळसांव ऑयलिंग डायनोम, हेड लायट, गिये वयले हारशे संबंदी येरादारी अधिकाऱ्या प्रमाण प्रस्न विचारून म्हाका पास केलो, आनी ताणें म्हाका सायकल चलोवपाक कित्याक शिकयली ना ताचें कारण, हांवें धोंपरां, पांय फोडीत सायकल शिकपाची तागेली अपेक्षा आशिल्ली. ताका म्हजे भितर एक हावेस, आत्मविस्वास, समतोल असल्या फुडारांतलें जिणेंत उपेगी पडपी गुणाचो आस्पाव करचो आसलो अशें सांगलें. आनी हांव सायकल शिकतना म्हजेर लक्ष दवरपाक आनंदाक नेमिल्लो.
आयज जेन्ना सायकल चलयतां तेन्ना हांव धोंपरां पळयतना आदल्यो यादी याद जातात. उदकांत पडले बगर पेंवपाक येना अशी जाण्टेंल्याली म्हण आसा ती खरीच. शालेय शिक्षणा बगर जाण्टेले फुडाराची मोख दवरून बरे मार्गदर्शन करताले. आयच्या आंतरजाळ युगांतले भुरगे गुगलाचो चड उपेग करतात. जाण्टेल्यांचो सल्लो घेनात तांकां किंकोत करतात, तें बरें न्हय. तांचें मार्गदर्शन मोलाचे आसता अशें म्हाका सांगीन
दिसता.