भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गोंयांत कितलींशींच जुंवीं आसात. चडश्यांचेर वचपाक पूल लेगीत आसात, पूण दिवाडी जुंव्यार वचपाक तुमकां फेरीबोटीची मजत आजुनूय घेवची पडटा. दिवाडेंचें नांव तुमी बोंदेंरां फेस्ताक लागून आयकलां आसतलें. ह्या जुंव्यांचेर बऱ्याच लोकप्रीय लोकांनी जल्म घेतला. ते आमकां सोडून गेले तरी त्या व्यक्तींच्यो यादी आमचे लागीं आसात. व्हड संगीतकार जशें ह्या जुंव्यान दिले, तशेच व्हड साहित्यिकूय दिले. कांय जाणांचीं नांवां तुमकां आमकां खबर आसाच, पूण क्लेअर मेंडोन्सा हें नांव तुमकां खबर आसा. तुमी घडये आयकलां आसतलें, पूण तांच्या नांवाचो अवॉर्ड आसा हें सगल्यांक खबर आसतलेंच अशें ना. बाय क्लेअर हें मुंबयच्या ‘टायम्स’ दिसाळ्यांत चित्रपटाचें परिक्षण बरयतालें, पूण अचानक तें आमकां सोडून गेलें. उपरांत त्या दिसाळ्यान क्लेअर हो अवॉर्ड ताचे यादीन सुरु केलो. हाचे वयल्यान ताचें बरोवप कितलें बरें आशिल्लें तें कळटा. ह्या पुरस्काराचें नांव बदलून मागीर ‘फिल्मफेअर’ अशें दवरलें. आमकां अभिमानाची गजाल की तें दिवाडेंचें म्हूण.
तें मुंबय सेंट झेवियर काॅलेजींत शिकलें. ताचो बापूय लेगीत हेच कॉलेजींत शिकिल्लो. हडफडेंच्या सेंट जोसेफ शाळेचो मुख्याध्यापक म्हूण लेगीत ताणें काम केलां. ही शाळा आदीं शिवोले गांवांत चलताली. क्लाराक बरोवपाची आवड. हातूंतल्यानूच तें चित्रपट परिक्षण बरोवपाक लागलें, तेन्ना चितपट हो मोनो आशिल्लो. मागीर ‘आलम आरा’ ह्या चित्रपटान नवें तंत्रगिन्यान हाडलें आनी चित्रपट उलोवपाक लागलो. तेन्ना सावन ‘टॉकीज’ हें उतर लोकप्रीय जालें. क्लाराबाय चित्रपट परिक्षण बरयतना ताची खूब तोखणाय जाताली. अचकींत तें संवसारांक अंतरलें. ताचे यादीन ह्या पेपरांन क्लेअर नांवाचो अवॉर्ड दवरलो. 1954 सावन तो फिल्मफेअर अॅवार्ड म्हूण लोकप्रीय जालो. हें सांगपाचें कारण म्हणल्यार इफ्फी हें गोंयांत कायम केंद्र म्हूण सुरु जालां. ताचे जाळवणदार जे कोणी आसात, तांणी क्लेअराची याद काडची.
क्लेअर मेंडोसा (1910–1953) सुरवातेक टायम्साच्या इव्हिनिंग न्यूज आॅफ इंडिया खातीर काम करी. 1933 ते 1953 मेरेन ताणें टायम्स आॅफ इंडियांत काम केलें. 1939 त ताणें बाबुराव पटेल हांच्या अध्यक्षते खाला फिल्म पत्रकार संघटनेचे उपाध्यक्ष म्हूण काम केलें. दुसरे उपाधयक्ष ख्वाजा अहमद अब्बास आशिल्ले.
त्या वेळार आतां सारकी सोशल मीडिया नाशिल्ली. संदर्भ मेळयतना त्रास जाताले. पूण क्लेरा खूब मेहनतीन आनी अभ्यास करून बरयतालें. खरेंतर कितलेशेच गोंयकार भायर पावले, तशें क्लेअराचें कुटुंब गेलें, पूण आपले ताकदीचेर तें टायम्स दिसाल्यांत रुजू जालें आनी ताणें थंय इतिहास घडयलो. चित्रपट परिक्षण बरोवपी पयली बायल पत्रकार जावपाचो भोवमान ताका मेळ्ळो. हो इतिहास घडयलो दिवाडी जुंव्यान. जंय फामाद लोक जल्माक आयल्यात.
संगीतकारांचोच विचार करशात तर तुमकां जशे तियात्रिस्त मेळटलें तशे व्हड संगीतकारूय मेळटले. एके एके मातयेचो तो गुण म्हणूया. ह्याच जुंव्याचेर बोंदेंरां फेस्त फामाद तशेंच एश व्हेनॅस्डेच्या पयलीं जावपी पोतेकार फेस्ट लेगीत फामाद. एनिबल क्रास्टो हो बरेपैकी ट्रम्पेट वाजोवपी. 1950 वर्सा तो शंकर- जयकिशन हांच्या पंगडांत आशिल्लो. जुझे पाशेको लेगीत दिवाडेचो. जो पियानो ट्युनर तशेंच पियानो दुरुस्ती करपी म्हूण लोकप्रीय आसलो. तांणी युरोप, अमेरिकेचे भोंवडेर मुहंमद रफी वांगडा वाजयलां. तशेंच पं. शिवकुमार शर्मा, पं. हरिप्रसाद चौरसिया, पं. त्रिलोक गुर्टू हांणी तांचे कडल्यान पश्चिमी संगीताचें गिन्यान घेतलां. उस्ताद अल्लारखां आनी भवानी शंकर हांच्या फ्युजन संगीत पंगडांतूय तांणी काम केलां.
बाय ल्युसिला पाशेको हाका आमी कशे विसरतले? चित्रपट दुनियेत येवचे पयलीं तें गावपी आशिल्लें. इलेक्ट्राॅनिक वाद्यां वाजोवपी तें भारतांतलें पयली बायल. लुसिला पाशेको 1940 च्या दशकांत मुंबय जाझ मळाचेर सेक्साफोन वाजयतालें. मिकी कोरिया, केन मॅक हांच्या पंगडां वांगडाय तें वाजयतालें. मागीर अँथनी गोन्साल्वीस हांचे खातीर तिणें हिंदी सिनेमां खातीर जायते फावटी वादन केलां. 1960 च्या दशकांत ताणें सोलोवाॅक्स हें इलेक्ट्राॅनिक वाद्य पयले फावट हिंदी फिल्मी संगीत मळाचेर हाडलें.
प्रत्येकाचेर बरय सारकें खूब आसा. अशी ही दिवाडेची रत्नां आमकां फेस्तां, चर्ची खातीर जायत्यो सुवाती खबर आसता, पूण तो गांव लेगीत फामाद मनशांनी शिंपडलेलो आसता, हाची खबर जायत्या जाणांक आसना. हो एक प्रयत्न. थंय गेले बगर हेरांची खबर कळचीना, म्हणून त्या जुंव्याक भेट दिवपाक जाय.
प्रा. रामदास केळकार
9822583275
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
