ब्लिस्टर पर्ल

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आर्यन आयज सकाळची पांय भोंवडी करून घरा परतलो. तो आयलो तसोच घरांत येवन बसलो. पयलेच खेपो ताका आपले घरकान्नीचो उणाव भासलो. ताचे मुखार आशिल्ल्या वाचपाच्या नेमाळ्या बगर आनीक कांयच नासलें. आर्यनाक सरभोंवतणीचो मोनेळ खावंक येवंक लागलो. सदचे भशेन घोवाची आतुरतायेन हातांत च्यायेचें चिक्र घेवन आंगणांत हुस्को करीत रावपी ताची घरकान्न विरा नाशिल्लें…
एक व्हड सुस्कारो सोडित आर्यनान नेमाळें वाचूंक हातांत घेतलें. इतल्यांत भितरल्या रांदचे कुडिंतल्यान ताचे सुनेचो विचित्र आवाज आयलो.
“आमी ओगीच सकाळीं उठून मरून च्याव करपाची. त्या म्हाताऱ्याक विरा मम्मीची च्याच चड घोस्ताची. ब-या मनशांक खंय रोखडोच सर्ग प्राप्त जाता. हे सारके देंवचार देवाक लेगीत नाकात.”
व्हडले सुनेच्या उतरांचें आर्यनाक अजिबांत वायट दिसलें ना. पूण आयज विराचो खरपणान उगडास आयलो. फाटलीं चाळींस वर्सां तांणी दोगांयनी बरो संवसार केल्लो. पूण नशिबांतलें चुकना…
असोच एक दीस आर्यन सकाळीं पांय-भोंवडेक गेल्लो. तो भोंवडी करून घरा परतल्लो. तेन्ना विरान आर्यनाक बेगोबेग वेलचीं आनी लवंग घालून च्या केल्ली. च्यायेक वेगळोच सुंगध येतालो. एका हातान च्याचें चिक्र आनी दुसऱ्या हातान नेमाळें वाचतना च्या केन्ना सोंपली. हें ताकाच समजलेंच ना.
“…पूण च्या मात घोस्ताची जाल्या गो तुजी.!’’ हीं चार तोखणायेचीं उतरां आर्यनाच्या तोंडांतल्यान केन्नाच भायर सरलीं नात.”
सवका-सवका दीस सरतां- सारतां विराक आर्यनाच्या रुक्ष सभाव गुणांची पारख जाल्ली. मोनेळांत सारकें सूख आसता. देखून ती आपलीं घरकामां दीस-रात करतालीं. तिणें आपल्या मोगाच्या घरकाराक तोंपपी उतरां केन्नाच दिलीं नात. ताच्या सुखांत आपलें सूख मानताली…
“ पप्पा, च्या घेयात.! “ ताचे धाकले सुनेन पिंरगत च्यायेचें चिक्र हाडून तिपोयेचेर दवरलें.
“ दिदीन, आयज चिबडाचे वडे केल्यात. तुमी खातले न्हय पप्पा? कांयच एक उलय नासतना आर्यनान मोन्यांनीच आपलो हयकार कळयलो. आनी सून भितर गेल्ली.
हालींच पुलीस सेवेंतल्यान आर्यन एस.पी.च्या भोव उंचेल्या पदावेल्यान निवृत्त जाल्लो. कामाचेर शिस्त प्रिय, प्रमाणीक आनी कुशळ अनुशासकीय अधिकारी म्हूण आर्यनाक वळखताले. ताची कामाचेर खूब निश्ठा आशिल्ली. ताचे वरिश्ठ अधिकारी लेगीत ताच्या कामांत कुजबूज करी नाशिल्ले. वयल्यान ताका मानाची वागणूक दिताले. पूण एक वायट जाल्लें, सदांच जावपी पुलिशेच्या कार्यालयांतलो ताण आनी कडकसाणेक लागून आर्यनाच्या जिविताचेर खोल परिणाम जाल्लो. ताची ती वागणूक आनी संवय ताकाच पिडटाली. ताचो तो खेरीत सभाव घरांत लेगीत तसोच उरलो. विरान ताच्या ह्या तेजिश्ट सभावाचे लागीं गांठ बांदिल्ली. तरीय पूण ताच्या पुतांक हो बापायचो सभाव बिल्कुल रुच नाशिल्लो. भुरगेपणा सावन नेणटे पिराये मेरेन सदांच बापायच्या मोगाक आनी मायेक ते आशेताले. खर दडपणा खाला तांचें भुरगेंपण गेलें. आर्यनाच्या ह्या विचित्र गुणांक लागून ते भिरांतीनूच पयस रावताले. आपल्यो खाजगी गजालीं बापायचे लागीं शॅर करपाक लेगीत तांकां धाडस जाय नाशिल्लें…
“ पप्पा … चिबडाचे हून-हून वडे घेवन येतां हांव आं…! “ सुनेचो आवाज आयकून आर्यन चिंतनांतल्यान भानार आयले. तो तसोच उठलो. आपल्या कुडींत गेलो. आंगावेले घामांचे कपडे काडून न्हावंक गेलो. उपरांत कांय खीण कुळ देवता श्री शांतादुर्गेचो उगडास काडलो. तोंडांतल्या – तोंडांत मात्सो बडबडलो. सडसडींत कपडे घालून सालांत आयलो. ताच्या पुतांनी मम्मीचें पांयजेल करून वणटींचेर खिळायल्लें. तें पळोवन सट्ट करून तो परतून आपल्या यादींनी घुस्पलो…
“ विराच्या मरणाक हांवूंच गुन्यांवकार ना मूं?”…, नातर तिणें संवसार कित्याक सोडलो? “.. म्हजी जात- म्हजो धर्म खंय तरी चुकलो ना मूं.?..” अशे एकार-एक प्रस्न ताचे तकलेंत येवंक लागले. एक दीस अशींच तीं दोगांय पार्टेक गेल्लीं. थंय ताचो खास आमीग वरिश्ठ अधिकारी राकेश देशपांडेन सांगिल्ल्या उतरांचो ताका उगडास जालो.
“ आर्यन जाणा जा. तुज्या जिणेंत परिस्थिती कितलींय विपरीत जावं. पूण तूं तुज्या रागाचेर ताबो दवर. जिणेचो तोल सांबाळ. केन्नाच हो राग घरकान्नीचेर काडूं नाका. आनीक तातूंत तुजी घरकान्न खरेंच ब्लिस्टर पर्ल. त्या ब्लिस्टर पर्लाक सांबाळ. खूब संवेदनशील आनी नाजूक आसतात रे ते पर्ल.“ बॉसाचीं हीं उतरां आयकून तो खूब नर्वस जाल्लो.
तरीय धाडस करून आर्यान विचारलेंच,
“ ब्लिस्टर पर्ल म्हळ्यार कितें सर?…
“आरे, ब्लिस्टर पर्ल हो एका कंवचेच्या फाटल्यान चिकटल्लो मोती. कंवची फुटली म्हणटकच मोतयांक कांयच वालोर उरना. तशींच आमचीं जीण. देखून बी कॅर्फल !…
खरेंच विरा तशेंच आशिल्लें. समजिकायेन तिणें संवसार केलो. रोहन आनी सोहमाक व्हड केले. बापाच्या सभावाची सावळी केन्नाच पडूंक दिली ना. रात-दीस सगळें तन-मन भुरग्यांच्या अभ्यासा कडेन दवरलें. कोंबडेचे उबेन कुकडां व्हड जालीं. रोहन आय.टी मळार पर्जळ्ळो जाल्यार सोहम वकील जालो. पूण तांच्या यशाचें श्रेय मात आर्यनान आपल्याक घेतलें. भुरग्यांच्या निरोप सुवाळ्यांत गेल्ले कडेन आपल्या इश्टांचे लागीं बडायो मारपाक आर्यन विसरलो ना…
“आयज म्हाका म्हज्या पुतांचो गर्व आनी अभिमान आसा. घरांत शिस्त आनी कडक अनुशासन आसले बगर इतलें व्हडलें जैत मेळना. आयच्यो आवयो आपल्या भुरग्यांक चड मोग करतात. तांचे हिंसपा भायर लाड जातात. हे लाड मागीर तांची जीण काबार करूंक कारण जातात. हाच्यो देखी तुमकां घरां कणकणीं पळोवंक मेळटात…”
त्या दिसाचीं हीं घावोचीं उतरां विराच्या काळजांत रोमलीं. इतलेय त्रास काडून निमाणें कितें…? उमथ्या कळशार उदक.!.. कच्च करून तिच्या काळजांत इल्ली दुख्ख जाणवली. ती थंयच घुंवळ येवन पडली. शाबुद्दीर आयली तेन्ना ती हॉस्पिटलाचे खांटीर आशिल्ली. कुशीक पूत दोळ्यांत दुकां काडून उबे राविल्ले. पूण आर्यन मात इश्टागेर गेल्लो पार्टेक…
विरान घराब्याची जापसालदारकी सांबाळ्ळी. आर्यनाक सदांच ताण-तणावांतल्यान पयस दवरलो. ती एकटीच आपलो संवसाराचो गाडो मुखार व्हरताली.
एक दीस आर्यनान दोगांय पुतांचे लग्न करूंक निर्णय घेतलो. एका उतरान घरकान्नीक विश्वासांत घेतली ना. चाळीस वर्सान आदीं तीं दोगांय मोगांत पडून आंतर जातीय लग्न केल्लें. तिच्या घुस्मटीक बरेंच पदर आशिल्ले. तेन्ना तिणें मोगांत रावून आवय-बापाय लागीं झगडून घोवा वांगडा रावपाचो एकमतान निर्णय घेतिल्लो.
लग्नाचे आदीं, ‘जाती बीती सब कुछ झुठ ! म्हणपी तो आतां दोगांय पुतांक तांच्याच जातीच्या चेडवां लागीं लग्न करूंक आग्रो धरता, हें पळोवन ती साप्प गणसली..
“जात सोडून हांवें कितें मेळयलें तर?.. ‘जात – धर्म बी कांयच आसना. फकत मोग ? अशें म्हणपी आपल्या रगताच्या आनी मायेस्त मनशाचे लागीं झगडलें हांव. हीं झगडीं आमकांच लागून जाल्लीं न्हय? आनीक निमाणें, त्या प्रस्नाचेर आपल्या घोवानूच म्हाका थंयच हाडून सोडप. इतलो दुश्ट विचार आनीक आसूंक नज !. हो कसलो मोग तर? ही कसली न्याय नीत देवा? आर्यनान आपलीच जात श्रेश्ट मानून धन्यताय मेळयली. कित्या पासत ही सर्त म्हजे लागीं? खुबश्या प्रस्नांनी विराक दुख्खेस्त केलें. ताची तकली भेरेंली. तिका आपली चूक होल्मल्ली. पूण खूब उसरां… हेंय दुख्ख तिच्यान पचोवंक नज जालें. उपरांत कांय म्हयन्या भितर लग्नां थारलीं. लग्नांक सगळ्यांक आपोवणें गेलें. इश्ट, सोयरीं, सोडून मावोडेच्या मनश्यांक…!
त्या दिसा आर्यनान आपल्या इश्टांचे मदीं गजालीं करतना म्हणलें,-
“ आपणें जिणेंत सदांच कामांत तसोच घराब्या पासत ताळमेळ घडोवन हाडलो. घरातल्या लोकांक केन्नाच सतायले नात. तांचे पालन पोशण, शिक्षण, मोग- माय तशेंच बरे संस्कार केले. देखून आयज ते आपल्या पांयांचेर उबे आसात. हो म्हजो आदर्श तुमी घेवंचो अशें तुमचे सरीं मागतां हांव…”
आयर्नाचीं तीं उतरां आयकून विराच्या दोळ्यांतल्यान दुकां आयलीं. आयज तिणें केल्ल्या त्यागाक मोल नाशिल्लें. हाचो परतून तिका एकदम दिश्टावो जाल्लो. घरकारान इल्लो लेगीत उगडास काडून आपलें नांव घेतलें ना. हें तिका वायट दिसलेंच. पूण घोवाचो परतून अहंकार उबो राविल्लो. पुतांचे व्हडविकायेची शाबासकी आपणाक घेतली. हें चड वायट दिसलें ना. व्हडा दबाज्यान दोगांय पुतांची लग्नां जालीं. नव्यो व्हंकलो सुनो जावन घरांत आयल्यो. पूण घोवाच्या जातीच्यो ?…
त्या दिसा सांजे वेळार आनीक एक फावटीं तिका बारीकशी कळ तिच्या काळजांत आयली. सदचेंच दुखणें आसतलें म्हण ती ओगीच रावली. पूण जेन्ना कळो वाडत गेल्यो… तेन्ना तिच्यान सोंसूंक जालें ना. ती खाटीर येवन आड पडली. सासणाची… आर्यन सदां भशेन कुडींत न्हिदपाक आयलो. आपले घरकान्नीक पळोवन ताका अजाप जालें. मात्सो रागय आयलो खरो. पूण ती कांयच उलय- सांगीनासतना न्हिदली म्हूण तो बेजारलोय. आर्यनाक तिका उठोवपाचें धाडस केलें ना. ती उठल्यार बेजारतली असो भंय ताका आशिल्लो.
रात आयज सवका-सवका पासार जाताली. सदांच कोंब्या सादार उठपी आयज कित्याक उठली ना ही? आर्यनान तिचेर नदर घाली.
दुर्दैव आर्यनाचें. ताच्या नशिबांतली अस्तुरी ताचे खांकेंत मड्या रुपान सुस्त पडून आशिल्ली. हें लेगीत ताका समजलें ना. विरा हे आपले नशिबांतले अस्तुरेचो आर्यनाक दिश्टावो जातालो…

विशाल खांडेपारकार

8080622370