भांगरभूंय | प्रतिनिधी
‘शराब तो युँ ही बदनाम है
हमने तो मुहब्बत के नशे में
लोगों को मरते हुए
देखा है।’
हिंदींतलो हो फामाद शेर. नियतीन थारयलां तशें घडपाचेंच आसता, पूण मनीस ओगीच भलतेच गजालीक दोश दिता. देखीक सोरो. सोऱ्याचें काम धुंदी हाडप. पूण प्रमाणा भायर ताचें सेवन जायत जाल्यार संवसार काबार जावं येता. पिवपी मनशाचे जिणेंत जें कितें घडटा ताका कारण सोरो, हें सहजतायेन लोक गृहीत धरतात. हो सोरो सत्य आनी साहित्यांत ‘बदनाम’ जाला हें खरें. सोऱ्याचेर उर्दू शेर-शायरी जाल्या तितली हेर खंयचेच भारतीय भाशेंत जावंक ना.
कोंकणी साहित्या पसून हो सोरो अलिप्त रावंक शकलो ना. सोऱ्याचेर बरयल्लो एक पुराय कवितासंग्रह म्हळ्यार अभयकुमार वेलींगकार हांणी बरयल्लो चियर्स. अभयकुमारान कथा, कविता, निबंद, नाटक, एकांकी, नवलिका तशेंच साबार तरेचें बालसाहित्य बरयलां. राष्ट्रमत, सुनापरान्त आनी भांगरभूंय ह्या दिसाळ्यांचेर सामाजीक, राजकी विशयांचेर लेख ते बरयत आयल्यात. हरशीं लेखक साहित्यांत आपले स्वताचे अणभव कथन करतात. पूण अभयकुमार सोऱ्याचें सेवन करतात वा तांणी चियर्स सोऱ्याच्या प्रभावा खाला बरयला, वा ते सोऱ्याचो प्रचार – प्रसार करतात अशें म्हणप म्हळ्यार एका सिद्धहस्त साहित्यीकाचे प्रतिभेचेर प्रस्न काडप. जानेवारी 2020 वर्सा उजवाडाक आयिल्ल्या ह्या काव्यसंग्रहाक कोंकणी कवी नागेश करमली हांची प्रस्तावना लाबल्या, जातूंत ते म्हणटात, “खासा आपूण अलिप्त रावन दुसऱ्यांच्यो जाणविकायो आनी अणभव आपणाले अशे करून ते संवसारा मुखार दवरप कवी वा लेखकाचें कामच. अभयकुमारान चियर्सांत होच मार्ग आपणायला अशेंच हांव म्हणन. … ही एक वेगळीच कलात्मकताय.” (पान 6)
चारोळी हें सोपें माध्यम कविन ह्या प्रयोगा खातीर आपणायलां. कोंकणी सहित्यांत सोरो आतां मेरेन वायटूच जावन आयला. पूण अभयकुमार सोऱ्याक आपणालो लागशिल्लो मित्र मानून ताची तुस्त तोखणाय करता. ताच्या सैमीक स्वभावगुणा खातीर ताची प्रशंसा करता –
खऱ्यांनीच ताचे इतलो इमानी
दुसरो कोण मेळचो ना
एकदांच ताका ओठांक लायात
केन्नाच साथ सोडचो ना (71)
सोरो खरें म्हळ्यार भलायकेक वायट. पूण मनशाचो मानसीक ताण कमी करपाक सोऱ्याचें मोलाचें योगदान आसा हें सत्य आयच्या काळांत आमच्यांनी न्हयकारूंक जावचें ना. आयज सोरो खोशयेंत जितलो गरजेचो त्या परस चड सक्तीचो दुख्खांत, कारण दुख्ख सोंसप सामकें कठीण –
पिकासांव आसूं, खोशी आसूं
उपाय एकूच
सगळें विसरावपा खातीर
घेवचें कोपूच (30)
सूख आनी दुख्ख हे जिणेचे दोन पावंडे. जशें दीस सोपतकच रात येता तेच तरेन सुख – दुख्खाची गाडी चलत रावता. मनीस सूख सोपेपणान पचयता. पूण तो दुख्ख कशें पचयतलो हें घडये ताका लेगीत खबर आसचें ना. अशा परिस्थितींत ताचे पांय आपशींच सोऱ्यावटेन वळटात. सोरो ह्या वेळार ताचो खरो सांगाती जाता –
म्हज्या जगपाक
एक आदार आसा
मेळूं कितलेंय दुख्ख
विसरूंक सोरो आसा (24)
कवीच्या मनांत सोऱ्याचे प्रती द्वेश वा तिरस्कार मात्तूय ना. ताणें सोऱ्याक स्वताचो इश्ट मानिल्ल्यान वायट आसून लेगीत तो सोऱ्याची बाजू घेता. सोरो पितकच मनशाक जी धुंदी चडटा आनी तातूंतल्यान ताका वा भोंवतणच्यांक जो अणभव येता ताचें कथन कवी करता. सोऱ्याक लोक ओगीच दुशण दितात. मधुप्राशनांतल्यान चडिल्ली धुंदी मनशाक ताब्यांत दवरना. ताका लागून मनशाच्या हातांतल्यान प्रत्येक फावटी चुकिचीच करणी घडटा.
वोगीच करतात ताची चूक
तुमकांच मगा ताची भूक
म्हणटात ताच्यांत आसा नशा
ताका केन्ना लकतना पळयला पिशा? (78)
अशा उतरांनी कवी आयज मेरेन लोकांनी सोऱ्याचेर लायिल्ले सगळे आरोप पुसून उडयतासतना सोऱ्याचो सैमीक गूण पटोवन दिता. वांगडा ताचें कारणूय स्पश्ट करता –
सोऱ्यान खंय सांगलां तुमकां
आपल्या फटल्यान यो
तुमीच ताका घोट्टात
आनी करतात शो (12)
घरकान्न आनी सोरो पिवन आयिल्लो तिचो घोव हांचें केन्नाच पटना. हरशीं घोवान चड घेतिल्लें आसना. पूण तो इल्लें घेवन आयलां, इतलेंच कारण घरकान्नीक रागार जावंक पुरो –
बारांत वचून
दुख्ख सगळें विसरलों
घरा पावतांच
घरकान्नीन रडयलो (61)
‘शपूण कितलोय पिलो जाल्यार आपली बायल आपल्याक घरांत घेतली हो अखंड विस्वास घोवाक आसता –
म्हणलें कोणेंय कितेंय
तरी हांव भाग्यवान
आयलो कसोय घरा तरी
उगडटा दार घरकान्न (84)
सदचे जिणेंतल्या साबार विशयांक अभयकुमारान आपल्या अणभवाच्या साणीर घांसून चियर्सांत मांडलां. पाश्चात्य संस्कृतायेच्या प्रभावाक लागून खोशी आसूं वा दुख्खाचो खीण (चियर अप), चियर्स हें उतर सहजतायेन तोंडांतल्यान भायर येता. उच्च वर्गीयांच्या प्रत्येक सुवाळ्याक (धर्मीक न्हय) सोरो आसपाकूच जाय. देशाच्या विकासा बशेन सोऱ्यान लेगीत आपलो विकास केला, वा म्हणुंया पिवप्यांच्या बरेपणान ताका तो मेळ्ळा. गादयेवेल्या कोपा सावन बार, पबांतल्या पेगाचेर पावला. पूण मनीस करता तसो भेदभाव ताणें अजून मेरेन करूंक ना, आनी घडये फुडाराकूय करचो ना – कारण गादयेवेलें कोप आसूं वा बार, पबांतलो सोरो, सोरो तशाचो तसोच उरला. मनीस मात आपणाल्या थरा प्रमाण सोऱ्याचें ठिकाण थारायता. सामान्य मनीस खंयूय बसून पिता पूण उच्च वर्गीय मात पबांतच वचपाक सोदतात – थंय किजिलां आसनात आनी सोऱ्या वांगडा संगीताचीय साथ आसता –
बारांनी पांय दिवंक
जे थर्त भियेतात
पबाचीं सोंपणां
तांचे खातीरच आसा (69)
मनशाचे स्वभाव वृत्तीचेर ह्या संग्रहांत कांय कवनां आसपावल्यांत. देखीक –
लोकांचीं धुणीं आमी
हांगाच सायबा धुवचीं
आपलीं आसूं कितलींय म्हेळीं
लिपोवन दवरचीं (75)
कांय कवनांतल्यान कवी जिणेचें सत्य आनी तत्वज्ञान मांडटा. देखीक –
पाख्याच्या मरणाचेर
वात करिना शोक
दर एकान भोगपाचे
आपआपले भोग (पान 65)
आनी,
ते दुस्मानावरी वागतात
वागूं दी
ते उज्या बगर जळटात
जळूं दी
चियर्स हो कोंकणींतलो एका आगळो – वेगळो प्रयोग. मनशाक वास्तवा पसून पयस व्हरपी सोरो जिणेंचें सत्य दाखयता. ज्या वास्तवा पसून तो पयस वचपाक पळयता त्याच वास्तवाचे लागीं ताका व्हरता. ह्या संग्रहांतल्यान कवीन हेंच वास्तव आमचे मुखार दवरलां. जे तरेन अभयकुमारान हें वास्तव मांडलां, तेच तरेन सोऱ्या शिवाय हें वास्तव जाणून घेवंक जाय तांणी हो काव्यसंग्रह मुद्दम वाचचो – चियर्स!
शुभा बरड वेलींगकार
8788251629
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
