भांगरभूंय | प्रतिनिधी
शिकपाक खूब फाटीं आशिल्ल्यांक गोंयांत केन्ना केन्ना “बुर्र” हें विशेशण वापरतात. ” बुर्र ” हें “गाडव” ह्या शब्दाचें चालंत अशें थळावें रुप. ” गाडव ” ह्या सामान्य नामा पासून तयार जाल्लें एक उतर म्हळ्यार ” गाडवपणा”. पिशेपणा करप, मठ्ठ बुद्दी, मूर्खपणा करप, अवेवस्थाय करप, ढोबळ चूक करप ह्या उतरांचो आपरोस म्हळ्यार ” गाडवपणा”.
एकूण पळयत जाल्यार “गाडवपणा”चें मूळ म्हळ्यार शिक्षणाचें उणेंपण वा वैगुण्य. हो गुण दाखोवन दिवपी खूबश्यो काणयो तशेंच ओपारी दिसपट्टी आयकूंक येतात. पूण गाडवाचो पालव घेवन शिक्षण प्रसार जावंक येता ही मात एक अप्रूप अशी गजाल!
शिक्षणाचो प्रसार घडोवपी जायत त्यो पद्दती आसात, तातूंत वाचन साधना ही एक प्रभावी पद्दत. जेन्ना जेन्ना एका शिक्षण संस्थेची उबारणी जाली तेन्ना तेन्ना तातूंत वाचनघराचो आसपाव मुजरत जालो. पुस्तकां आनी वाचनघरां आमच्या काळजांत एक खाशेली सुवात राखून आसतात आनी तीं वाचक एकसुरो ना हाची खीणा खीणाक जाण दित आसतात. बैठीं वाचन घरां ही तशी बरीच पोरणी सुविधा. पूण 1850 सालांत पयलें चलतें भोंवतें वाचनघर इंग्लंड शारांत वापरांत आयलें. घोड्यांचो उपेग करून लाकडी ल्हानशें वाचन घर जाय त्या वाठारांनीं भोंवडायताले. फुडें घोडा गाडीची बस जाली.
भारतांत पयलें चलतें भोंवतें वाचनघर 1931 सालांत बैलांचो उपेग करून तामिळनाडूंतल्या मन्नारगुडी वसणूकीच्या मेलावसल गावांत वापरांत आयलें. आतां पुस्तकांनीं सुसज्ज अश्यो बस गाडयो गांवगिऱ्या वांठारांतल्या शाळांक भेट दिवन वाचन साधनेचें आकर्शण विद्यार्थ्यां मदीं निर्माण करतात.
संसारांतल्या विकसित आनी विकसनशील देशांत वाचन साधनेचो प्रसार बरोच पयलीं जालो. पूण कांय देश हे बाबतींत खूब फाटीं उरले. फाटीं उरिल्ल्या देशांत आफ्रिकेंतलो इथियोपिया हो एक देश. हांगा साक्षरतेचें प्रमाण सुमार 50% इतलें आसा. ह्या वाठारांत वाचनघरांचो प्रसार जाता आनी चलतीं फिरतीं वाचनघरां वापरांत येता म्हळ्यार 2010 साल आयलें.
आफ्रिका खंडांतल्या इथियोपिया ह्या देशांत हवास्सा नावांचें एक शार आसा. ह्या शारचे अवतीं भोंवतीं कांय गांवगिरे वाठार आसात. थंय तुमकां एक अप्रूप असो परिक्रम पळोवंक मेळटलो. थंयच्या प्रशासनान वाचन साधनेचो प्रसार वाडोवपा खातीर खाशेलीं, कांय उंटांनी आनी कांय गाडवांनी ओडिल्लीं चलतीं फिरतीं लाकडी वाचनघरां निर्माण केलीं. थळाव्या रोटरी क्लबांच्या पालवान ही वाचन घरांची ही येवजण “इथियोपिया रीडस” नांवाची एक बिन सरकारी संस्था चलयता. हे संस्थेचो संस्थापक बाब योहान गेब्रेजिओरीगी हो ह्या येवजणे फाटलो एक मुखेल आदार. हे संस्थेन सुमार सत्तर एक चलतीं फिरतीं वाचन घरां निर्माण केल्यांत. ह्या वाचन घरांत थंयच्या वाठारांत प्रचलीत आशिल्ल्या सुमार अठरा भाशांतलीं पुस्तकांचो आस्पाव आसता. आनी हे येवजणचो विस्तार करपाची मोख मतींत धरून ही संस्था वावुरता.
“बुर्र ” हें थोमणे मारपी विशेशण ना करपाक बुर्र-बळगें वापरूंक जाता ही एक तोखणाय करपा सारकी गजाल!
अरुण साळकार
7507478364
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
