भांगरभूंय | प्रतिनिधी
ह्या डोस आनी थळाव्या क्रियेक लागून स्वासांत घेतिल्ल्या स्टिरॉयडांक लागून भुरग्याचे वाडीक आडमेळीं येनात. उरफाटें अनियंत्रीत दम्याचो परिणाम भुरग्याचे वाडीचेर जावं येता. आयज राष्ट्रीय दमो दीस. ते निमतान….
फाटले तीन म्हयने फुटबॉल खेळटना 10 वर्सां पिरायेच्या भुरग्याक खोंकली येता. फाटल्या 1 म्हयन्यांत खोंकली चडूच वाडल्या आनी तो चड करून रातच्या वेळार सुकी खोंकली येवन जागो जाता. तपासणी केले उपरांत ताचे दोतोर दम्याचें निदान करताच आनी इन्हेलराचो सल्लो दिताच. पालकांचो हाचेर विस्वास बसना, पूण ल्हवू ल्हवू निदानाक बरोबर मानून उपचार सुरू करतात. कांय दिसांनी कुटुंबाचे इश्ट तांकां भेट दितात आनी इन्हेलर वापरपा विशीं तांकां प्रस्न विचारतात, जें परतून दुबाव, भंय आनी चिंतेचें चक्र सुरू करता.
दमो हो एक दीर्घकाळ चलपी विकार. ताचें खाशेलपण म्हणल्यार परत परत खोंकली, शिंको, छाती घट्ट जावप वा चड काम केल्यार स्वास घेवपाक त्रास जावप. पालकांक आपल्या भुरग्याक दम्याचें निदान मान्य करपाक खूबदां कठीण जाता. दम्याच्या निदानाक लागून जावपी कलंक फाटलें एक मुखेल कारण म्हणल्यार समाजांत पातळिल्लीं असंख्य मिथकां. दम्या कडेन संबंदीत आशिल्लीं कांय मिथकां पळोवया :
मिथक 1: इन्हेलरांक लागून व्यसन जाता
सत्य : इन्हेलर हें फकत दम्याचें वखद पुलमांवांत पावोवपी साधन. नेबुलायझर आनी तोंडांतल्या सरबतांत समान वा तत्सम वखदां वापरतात. दम्याच्या उपचारांत वापरिल्ल्या खंयच्याच वखदांत व्यसनाची शक्यताय ना. कांय जाणांक दिसता की एकदां सुरू केल्या उपरांत इन्हेलर बंद करप कठीण. हाचें कारण दुयेंतीक इनहेलराचें व्यसन जाता म्हणून न्हय, तर ताचे मुळावे दुयेंस अशें आसता की लक्षणां नियंत्रीत करपा खातीर वखदां घेवचीं पडटात.
मिथक 2: भुरग्याचें बरें आसल्यार तांकां इन्हेलर वापरपाची गरज ना
सत्य : दोतोराचो सल्लो घेनासतना इन्हेलर केन्नाच बंद करचे न्हय. चडशे फावट इन्हेलर वखदांचो नेमान वापर केल्ल्यान लक्षणां नियंत्रीत जातात. भुरग्याचे स्थितीचेर आदारून वखदांचो डोस ल्हव ल्हव उणो करपाची गरज आसता. अचकीत उपचार बंद केल्यार फ्लेयर- अप जावंक शकता.
मिथक 3: भुरग्यान इन्हेलर चड वापरल्यार तें काम करपाक बंद जातलें
सत्य : स्वासांतल्यान मेळपी स्टिरॉयड हे दम्याच्या वेवस्थापनाचे कोनशाचे फातर. दीर्घकाळ स्टिरॉयड वापरल्यार वखदाची सोंसपाची तांक वा कार्यक्षमताय उणी जायना. स्वासांतल्यान स्टिरॉयड वापरून लेगीत लक्षणां टिकून उरप हें चड करून अनियमित वापर, चुकीचें तंत्र, एलर्जी वा चिडचिडे पदार्थांचो संपर्क चालू दवरप वा कांय बुरशीं कडेन संवेदनशीलताय अशा घटकांक लागून जाता.
मिथक 4: स्टिरॉयड भुरग्याचे वाडीक आडमेळीं हाडटले
सत्य : इन्हेलरांतल्या स्टिरॉयडांचो डोस मायक्रोग्रामांत आसता, जाल्यार तोंडांतल्यान दिवपी स्टिरॉयडांचो डोस मिलिग्रामांत आसता. तशेंच, उस्वासांत घेतिल्ले स्टिरॉयड थळाव्या स्वरुपांत वायुमार्गांत आनी पुलमांवांत काम करतात आनी उरिल्ल्या कुडींत उण्यांत उणें शोशून घेतात. ह्या डोस आनी थळाव्या क्रियेक लागून स्वासांत घेतिल्ल्या स्टिरॉयडांक लागून भुरग्याचे वाडीक आडमेळीं येनात. उरफाटें अनियंत्रीत दम्याचो परिणाम भुरग्याचे वाडीचेर जावं येता.
मिथक 5: नेमान वखदां दिवचे परस, लक्षणां दिसतात तेन्ना उपचार करप बरें
सत्य : दम्याचे वेवस्थापनाचे हेतू म्हणल्यार वायुमार्गांतल्या मुळाव्या दाहकतायेचेर आळाबंदा हाडप, आनी फकत फ्लेयर- अपांचेर उपचार करप न्हय. अनियंत्रीत दाहकतायेक लागून फुफ्फुसांचें कार्य उणें जावंक शकता आनी खर फ्लेयर- अप जावन हॉस्पिटलांत वा आयसीयूंत दाखल करप आनी तोंडांतल्यान दिवपी स्टिरॉयडांचो वापर करचो पडटा (जे उस्वासांतल्यान घेतिल्ल्या स्टिरॉयडांच्या तुळेंत डोसांत खूब चड आसतात).
दम्याच्या उपचारा खातीर वापरिल्ल्या इन्हेलरांचो योग्य रितीन सांगल्यार तांचो दुश्परिणाम उणे जाता आनी ती सगळ्यांत प्रभावी आनी वेव्हारीक पद्दत. भुरग्याचे स्थितीचेर प्रभावी उपचार करपा खातीर आनी स्वताची चिंता पयस करपा खातीर, पालकांनी प्रशिक्षीत भलायकी सेवा पुरवणदाराची सल्लो घेवप आनी वेब वा सोशल मिडियाचेर मेळपी म्हायतीचेर आदारून रावप टाळप गरजेचें आसा.
– डॉ. अंशुला तयाल बन्सल
(सल्लागार, बालरोग फुफ्फुसशास्त्र, मणिपाल हॉस्पिटल)
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
