भांगरभूंय | प्रतिनिधी
लेखकान केल्ले समाजीक चाली – रितींचें चित्रण हसणभूंय ह्या लेखसंग्रहांत पळोवपाक मेळटा. व्यंगचित्र म्हणटकच दोळ्यां मुखार येता गोंयचे फामाद व्यंगचित्रकार मारियो मिरांडा. गोंयचे लोक संस्कृतीचो दिश्टावो ते आपल्या व्यंगचित्रांनी दाखयताले. गोंयच्या समाजीक जिवनाचें दर्शन हीं व्यंगचित्रां पळोवन मेळटा.
साहित्यांतलें व्यंग्य ही एका प्रकारची समाजीक टिका. लेखक अतिताय, विडंबन आनी हेर साधनां वापरून एका विशिश्ट फुडाऱ्याची, समाजीक चाल वा परंपरा वा हेर खंयच्याय प्रचलीत समाजीक व्यक्तीचीं वा प्रथेचीं फकांडां करतात, जाचेर तांकां टिप्पणी करपाक आनी प्रस्नचिन्न उबें करपाक जाय. हसणभूंय व्यंग लेखमाळ नांव वाचताच वाचकांच्या मनांत उत्सूकताय निर्माण जाता. “सरण” हें तशें भिरांकूळ, पूण वास्तवीक सत्य. हे वास्तवादी विचारसरणेचें विचारमंथन करपी लेखसंकल्पनेन भरिल्लें पुस्तक आसतलें असो सुरवेक नांव वाचताच अदमास येता.
आतुरतायेन “हसणभूंय” लेखसंग्रहाचीं पानां उत्सूकतेन वाचतना आंगार कांटो हाडपी सुरवेक वाक्य “अर्पण – हांव जिवो आसतना म्हज्या वांगडा सरण दाळ्ळें म्हण हांव मरतलों ही आंदळी रीत तूं मोडून उडय.” हें वाक्य लेखकाच्या बापायचें. समाजाच्या रुढी, चाली-रितींचेर बडी मारून वास्तविकताय लोकां मुखार हाडपी हें वाक्य आसा. बापूय जितो आसतनाच आपल्याक लोकांचें सरण दाळपाची परवानगी दिली आनी हें काम पुण्याचें हें समाजाची चौकट मोडून काडपी कृत्य.
हसणभूंय लेखमाळ संग्रहांत एकूण बारा लेख वाचपाक मेळटात. आपले वायट बरे अणभव सांगपी हो मसंडेंतल्या मजेशीर किस्यांचो संच. दर एक लेख वाचकांक देखी दिता. समाजीक सत्य लोकां मुखार प्रखरपणान मांडपी हसणभूय दर एका लेखांत व्यक्त जाता.
हसणभूंय लेखमाळेंतलो म्हजो आवडटो लेख आसा – “आनी हांवें बापाय वांगडा सरण दाळ्ळें.” हो लेख वाचतना गांवगिर्या वाठारांतले दृश्य दोळ्यां मुखार उबें जाता. गांवठी नळ्याचीं घरां शिवपाक वताले, मिरसांग वांटून दवरता, खळ्यांत बसून कोबली सारकी करताले. ह्या लेखा भितर दोळ्यां मुखार गांवची संस्कृती उबी रावता. ह्या लेकांत समाजाचें वर्णन करतना वेगवेगळ्यो घडणुको सांगल्यात.
एक किस्सो असो ताका एकदा सोदीत आयलो ताचो इश्ट. कळाव करिनासतना “मिलीद” म्हळ्यार आपल्या इश्टागेर शेतांतल्यान वाट काडीत लेखक आयलो. फांतोडेरच मिलिनाचो आजो भायर पडलो. मसंडेची चावी मिलीनान ताच्या हातांत दिली. लाकडां सोंपल्या म्हणीत पयशाची कवळी लेखकाच्या बोल्सांत घाली, ही काणी हांगाच सुरू जाता.
हया लेखा भितर वास्तवीक समाजचित्र करपी कथानक सरळ सोंपे भाशेंत वाचप्यां मुखार चित्रायलां. मुखार ह्या लेखांत लेखक कशे तरेन इश्टाक धीर दिता. लेखकाचो बापूय लेगीत सामको उदार मनाचो आपले गोरोवंक वचपाचें थरिल्ले आसतना, लेखकाच्या इश्टाक आदार दिवपाचे भावनेन “मनीसपण” म्हणून त्या प्रसंगाक लाकडां दाळपाक आमी या म्हणीत तयार जाता. इश्टान लेखकाक शिक्षण पुराय करपाक केल्ली अर्थीक मदत ताची जाणीव बापूय आनी आवयक आसा. ह्या लेखात मुखार शर्फी हें पात्र येता. गांवांतल्या लोकांचो आपुलकी सर्वधर्म समभाव मनान जागोवपी प्रसंग ह्या लेखांत वाचपाक मेळटा, “आरे तुका ना म्हणपाक जाता? जाय तितली लाकडां भरून हाड.”
भावकी आनी आपलेपणाचें गांवचें एकवटाचें वातावरण ह्या लेखांत दिसता. लेखक ह्या लेखांत कुष्टा हे मदतीक फुडें आयिल्लें पात्र “मरण हे संवदेनशील प्रसंगाक गोंयांत कशे लोक मदतीक धर्म, जात, पयशे, हाचो विचार न करता मरणा घडयेक कशे लाकडाक पावता तें चित्रण दोळ्यां मुखार मांडटा. लेखकान कशे तरेन लाकडां हाडपाक ख्यास्ती काडल्यो आनी निमणे मसंडेंत लाकडां दाळटना जाल्लो प्रसंग पळयात.. बापूय सरणार लाकडां दाळटना ताणें लेखकाक म्हळें, “आरे आतां असो उबो रावन पळयतलो? काय लाकडां दाळटलो? लेखकाक अजाप जाले. समाजाची समाजरचना, बापूय जितो आसतना पुतान लाकूड घालचें न्हय अशी प्रथा आसा.
“आरे ती पुराणांतली वांयगीं” अशें म्हणीत लेखकाक मरण हें परम सत्य आनी लाकूड, बापूय आसतना घातल्यार कांयच बिगडना हो संदेश दिला. हसणभूंय हे गोंयच्या ग्रामीण समाजरचनेचो अभ्यास करपाक उपयोगी आदरावळ जावं येता. समाज अभ्यासकांक, संस्कृतीच्या अभ्यासकांक समाजाचें पडबिंब, वास्तवीक वर्णन दर एका लेखांतल्यान मसंडेंत येवपी अणभवाचेर उजवाड घाला. वाचकांनी दिलीप धारगळकाराचें हें हसणभूंय पुस्तक मुजरत वाच्चें.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
