साहित्याचो निर्मळ झरो – मुकेश, 60

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

मुकेश खूब वाचता, चिंतता. चोखंदळ आनी पार्टीकुलर. साद्या साद्या गजालींनी लेगीत बारीकसाण ताका. नवें नवें शिकत रावपाची ताची जिज्ञासू वृत्ती आकांताची.

मे आनी जून 2023 च्या साहित्य अकादेमीच्या ‘इंडियन लिटरेचर’ अंकाचेर मुकेश थळयान इंग्लीशींत अणकारिल्ली ‘मॅगी’ ही म्हजी कथा उजवाडाक आयल्या. कालूच हो अंक दिल्लीच्यान आयला. मुकेशालो अणकार म्हळ्यार ताणें स्वताच इंग्लीशींत बरयल्ली कथा कशी. अणकार कसो दिसना. हालींसराक ताच्या ह्या बरपाक, अनुवाद कौशल्याक धार आयल्या. सृजनाचो ऋतू आयला. संख्यात्मक आनी गुणात्मक पांवड्यार ताणें फाटलीं तीन वर्सां बरय- बरय बरयलां.
आज मुकेशाक पिरायेचीं 60 वर्सां पुराय जातात. ताका वाडदिसाचीं परबीं. ताका हांवें इल्लोसो भुरगो पळेल्लो. गिरीश कर्नाड, विद्यापीठांत विश्वकोशाचें प्रकाशन करपाक आयिल्ले तेन्ना ताचें निवेदन मुकेशान केल्लें. वळख जावचे आदीं सावन ताणें म्हज्यो कथा अणकारून नवहिंद टायम्स दिसाळ्यांत छापिल्ल्यो. 1992 च्या सुमाराक. हालींच ताणें ‘मॅगी’ अणकारल्या, तातूंत ताचे इंग्लीशीची वाडिल्ली खोलाय दिसता.
मुकेशान ‘हांव वाजूड न्हय’ ही म्हजी कथा वाचतकच ताका तातूंत फिल्मबीज दिसलें. वाग फाटीक लागिल्लेवरी वावरून ताणें ताचेर टेलीफिल्म निर्माण केलें. खूब पासिंयेंस, त्रास काडले. आपणेच इंग्लीश सब टायटल्स केलीं. दूरदर्शनाचेर ताका राष्ट्रीय पांवड्यार पयलें इनाम मेळ्ळें. मुंबयत कितल्याशाच भाशांचे लेखक रावतात. तूं कितें बरयता, अशें विचारतकच हांव तांकां मुकेशान अणकारिल्ल्यो कथा काडून दितां. केमिकल इंजिनियर आशिल्ली मानसी ही फामाद मल्याळम कथाकार. तिणें कथा मागल्यो म्हूण एकदां दिल्यो. परत मेळ्ळी तेन्ना परत परत, ट्रान्सलेशन इज टू गूड.. सुपर्ब अशें म्हणूंक लागली. म्हजे कथेचेर कांयच उलयलिना.
मुकेशाक खोल काळजा मेरेन कलाकृती भिडली जाल्यारूच तो बरयता. हालींच ताणें संजय बोरकार आनी ग्वादालुप डायस हांच्या कवितांचेर रसग्रहण केलें. मराठींत तो बरयत आसा. गोंयकारां मदलीं माणकां, मोतयां, भांगर, हिरे, रत्नां सोदून काडून तांचेर घसघशीत रसरशीत व्यक्तिचित्रणात्मक निबंद ताणें बरयल्यात. संगमरवरी शिल्पकृती कश्यो. पुस्तक काड रे ताचेर आनी हेर लेख निबंदांचेर, अशें सांगल्यार तो म्हणटा – हांव सगळें घेवचोना, वेंचीक थोडेंच घेवन घांसून पुसून, निवळ करून पुस्तक काडटलों. ताचे स्व-संपादन करपाचे वृत्तीचें म्हाका अजाप दिसता. सामको परफेक्शनीस्ट.
एकदां गोवा कोंकणी अकादेमीन ताका म्हजी आनी अनाची मुलाखत कला अकादमीत घेवंक सांगिल्ली. हाणें आमकां मुंबयंत प्रश्न धाडले. गोंयांत येतकच तो म्हाका वेगळो आनी अनाक वेगळो मेळ्ळो. दिग्दर्शन-शें केलें. येसाय शी घेतली. ती मुलाखत खुबूच रंगली.
मुकेश खूब वाचता, चिंतता. चोखंदळ आनी पार्टीकुलर. साद्या साद्या गजालींनी लेगीत बारीकसाण ताका. नवें नवें शिकत रावपाची ताची जिज्ञासू वृत्ती आकांताची.
२०१३ त, पणजे मुकेशाच्या चाहत्यांनी आनी मित्रांनी एक गडगंज कार्यावळ घडोवन हाडली. कारण आशिल्लें मुकेशाली पन्नाशी. त्या दिसा ‘जीवनगंध’ हो ताचो ललीत निबंद झेलो उजवाडाक आयिल्लो. मुकेशाचो व्हडलो भाव आदोगाद अमोल पुस्तकाचो प्रकाशक. अमोलान म्हाका एक गेस्ट म्हण आपयिल्लें. आयोजन लख्ख सुंदर जालें. आयोजन कशें आसचें ताचें हें उदाहरण आसलें.
मुकेशाले चडशे निबंद समृद्ध, संपन्न आनी घसघशीत आसतात. अफाट वाचन, व्यासंग, अणभव, निरीक्षण हातूंतल्यान ते येतात आनी भाशेचें, चिंतनाचें, विचारांचें तेज तातूंत आसता. तातूंत खूब विशय आसतात. संदर्भांची चमक आसता. मुकेशाले निबंद कोंकणींतले श्रेष्ठ निबंद अशें म्हाका दिसता.
साहित्यकार, अनुवादक, नाटककार, गणिताचो विद्वान, कोशकार, चार भाशांचेर प्रभुत्व, बुद्धीबळ खेळांत प्रवीण, क्वीज मास्टर, निवेदक, मुलाखतकार, संगीत आनी जायत्या कलांनी निपुण असो हो भोवगुणी मुकेश. ताच्या नाटकांतले संवाद हांवें कला अकादमीत पणजे पळेल्यात. लयदार. कोंकणी चकाचक.
जाणा मरे मुकेश, जिणेचें रहस्य सोदपी नितळ काळजाचो मनीस म्हूण आनी सातत्यान सगळ्या भाशांनी संख्यात्मक, गुणात्मक पांवड्यार नेमान बरोवपी अश्टपैलू सर्जक म्हूण तुका मेजपाक म्हजें मापटें उणें पडटा रे…..
कालचो पयरचो हो भुरगो आज साठ वर्सांचो जालो? इतलीं वर्सां विमानाचे स्पीडीन धांवन गेलीं काय? साठाव्या वाडदिसाक तुका हांव शुभाशिर्वाद दितां. वाडदिसाचें रिटर्न गिफ्ट कितें दितलो, सांग. कादंबरी दी. तुवें सगळे साहित्य प्रकार हाताळ्ळ्यात. एकूच उरला. कादंबरी. चड न्हय. फकत एक हजार पानांची दाट गुळो कादंबरी दिल्यार पुरो…

शीला कोळंबकार
9819315307