भांगरभूंय | प्रतिनिधी
प्रकाश पाडगांवकार प्रतिभेचें वरदान लाबिल्ले, नवी जाणविकाय घेवन बरोवंक लागिल्ले नव्या युगाचे कवी. कविता होच श्वास आनी ध्यास घेवन तांणी कोंकणी कवितेची फाटलें अर्द शतक अखंड सेवा केली. 1976 वर्सा तांणी उजवाडाचीं पावलां मारलीं आनी हीं पावलां थकनासतना थामनासतना आपल्यो वेगळ्यो वाटो सोदीत राजमार्गार चलत रावलीं.
समाजीक जाणविकायेची खराय आशिल्ली कविता ‘हांव मनीस अश्वत्थामो’ तांचे जिणेच्या सुवर्णकाळाची सुरवात. ह्याच पुस्तकान तांकां केंद्रीय साहित्य अकादेमीचो पुरस्कार मेळोवन दिलो. ही गजाल आशिल्ली 1986 वर्साची. तेन्ना प्रकाशबाबान चाळिशीच हुपूंक नाशिल्ली. ताच्या उपरांत प्रकाशबाबान फाटीं वळून पळयलें ना. तांणी आमकां मन हारश्याच्यो, पावस पाणयाच्यो कविता आयकयल्यो. धर्तरेचेर सर्ग घडयलो.
काळाच्या व्हावत्या न्हंयन तांणी राजकीय, समाजीक, धर्मीक आनी सांस्कृतीक मळावेल्या प्रदुशणाचें चित्र रंगयलें आनी 2008च्या अदमासाक ते कवितेची खर साधना करपाक लागले. तांचो प्रवास एके वेगळेच दिकेन सुरू जालो. स्वता भितर ब्रह्माचें बीज रुजयत प्रकाशबाब ब्रह्मांड योगी चिरंतनाचे जाले हे केन्ना कोणाक कळ्ळेंच ना. तांचे फुडलें पावल म्हळ्यार पुनरार्थोपनिषद. ह्या संग्रहांत तांणी आधुनिकतायेचे नदरेन परंपरागत साहित्याचो तांचे भितर आस्पाविल्ल्या विचारधारेचो आनी तळाक आशिल्ल्या तत्वगिन्यानाचो चिकित्सक बुद्दीन सोद घेतला. जेन्ना जेन्ना प्रकाशबाबाक ल्हान सान नातरां जालीं, तेन्ना तांच्यांतलो बालकवी जागो जालो आनी काव्यरसीक तांणी निर्मिल्ल्या देवाच्या चान्न्यान न्हावन गेले.
ह्या वेगळ्या वेर तांकां मेळ्ळें पयलें वास्को शार जाची अवतिकाय पळोवन तांकां वास्कोयान सुचलें. धर्तरेच्या कुसव्यांत जल्म घेतिल्ले हांव तणापोत म्हणत 2020 वर्सा ह्या विश्वब्रह्मांडा मुखार आमी दाण्यायेद्या धर्तरेवेले मनीस केदे आसतले हाचो विचार तांणी रसिकांच्या काळजांत रुजयलो.
आनी ह्या सगळ्या प्रवासांत 2015 पासून तांच्या काळजांत ठाण मारून बशिल्लो सम्राट अशोक, भारतीय इतिहासांतलें एक अजरंवर नांव. सम्राट अशोकान तांचे जिणेर खूब प्रभाव घाल्लो. तांच्या कर्तृत्वाची ताका व्हडवीक आशिल्ल्यान तांणी तो पुराय वाचलो, पचयलो आनी मागीर निर्माण जालें हें महाकाव्य ‘सम्राट अशोक’. हें महाकाव्य म्हळ्यार तांची स वर्सांची तपश्चर्या. म्हाका दिसता तांणी इतली वर्सां सम्राट अशोकाचें ध्यान केलें. ताची पुराय जीण आरतीली, अभ्यासली आनी मागीरूच हें महाकाव्य बरोवंक घेतलें. इतिहासीक फाटभूंय आशिल्लें हें महाकाव्य बरोवप तशी सोंपी गजाल न्हय. ताका खर सादना लागता, मांडी घालून बसचें पडटा. घडये गद्य बरोवप सोंपें आसत ह्या विशयाचेर. पूण ताचो पूर्ण इतिहास काव्यरुपान मांडप तेंय बी खूब जबरदस्त विचार साद्या सोंप्या भाशेन तुका सांगप हें भोव कठीण काम. बुद्धाच्या विचारान प्रेरीत जावन अशोकाच्या जिणेन जाल्लो व्हड बदल आनी ह्या बदलाचो जाल्लो परिणाम आनी ताचे विचार रसिकां मेरेन पावोवपाक प्रकाशबाब यशस्वी थारल्या.
हें महाकाव्य 14 भागांनी बरयलां. भारतवर्षाचे स्तवन हातूंत कवीन म्हणलां की ह्या भारतवर्षान काळाची गरज वळखून नररत्नां जल्माक घालीं आनी हातूंतलें एक रत्न म्हळ्यार सम्राट अशोक.
ताचे उपरांत अशोकाचो जल्म आनी शिशू अवस्थेंत ताचे आवयक जाल्लो साक्षात्कार की तो भुरगो दीन दुबळ्या रयतेचो राखणकर्ता थारतलो. मागीर कवीन तिसऱ्या भागांत सुंदर असो आवय पुताचो संवाद सादला. तातूंत ती अशोकाक खूब उपदेश करता, देखदिण्यो गजाली सांगता. आनी म्हणटा
ध्येय उज्वल गांठून घेवपाक
चैत्य महामेरू दोळ्यांर दवर
जैत केन्नाच सोंपे आसना
घामा कश्टांचें भांगर कर.
अशे तरेचो हो काव्य वार्तालाप परतून परतून वाच्चो कसो दिसता.
राजकुंवर अशोक जेन्ना तरणो जाता तेन्ना तो अखंड भारताचो राज प्रतिनिधी जाता आनी तो निर्णय घेता एकूच उरिल्ले ते कलिंग राज्य जिखपाचें आनी अखंड भारत पुर्णत्वाक हाडपाचो आनी तो झुजाचो आदेश दिता आनी कलिंग राज्य जिखता. पूण जैता उपरांत जे आवर्षण ताका दिसता देखीक कांय वळी पळयात.
घायाळाच्यो किळच्यो आड्ड्यो
आधार नाशिल्ल्या विधवांचे आक्रोश
आनी ताका दिसता तो गुन्यांवकार आनी तो म्हणटा
हें कसलें जैत
जंय सगळ्या वटेन
अरिश्टाचें रान पेटलें?
आनी णव्या भागान तो भगवान श्री बुद्दा कडेन आत्मसमर्पण करता आनी आपल्या पुताक आनी धुवेक ताम्रपणी वचून श्री बुद्दाच्या शिकवणेचो प्रचार प्रसार करपाक सांगता. अकराव्या भागांत बापायचो आनी भुरग्यांचो सुंदर असो संवाद मांडला जातूंत सम्राट अशोक महेन्द्र आनी संघमित्राक मनीस कुळयेक बुद्धधर्म भेटोवपाचो वावर कितले गरजेचो हे पटोवन दिता.
निमण्या भागांनी
सम्राट अशोक हांव
घालता बुन्याद वावराची
कृतिची कुरू म्हज्या
कुरू नव निश्पन्नतेची
सात वेदीक धर्मसंस्कृताये पासून मुक्ती दिवन मूळचे सिंधु संस्कृताये कडेन, सनातन धर्मा कडेन वचपाचो विचार मांडून जात, धर्म, वर्ण पयसावन समानतेचो धर्म स्विकारपाक प्रेरीत करता. अशे तरेन ह्या महाकाव्यांत प्रकाशबाबान साद्या सोंप्या सरळ भाशेन सम्राट अशोकाची पुराय जीण चितारल्या जे वाचनीय तर आसाच शिवाय वाचकांक अंतर्मूख जावन गहन विचार करूंक लायता.
अश्या चिरंतन स्वताचो सोद घेवपी, दिव्यतायेचें दर्शन घडोवपी, कवितेचे साधक आनी उपासक प्रकाशबाबाक आमचो प्रमाण तशेंच हे ‘सम्राट अशोक’ हें महाकाव्य बरोवन कोंकणी साहित्यांत भोवमोलाची भर घाल्ले खातीर सलाम.
नूतन साखरदांडे
9970445778
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
