विद्यार्थ्यांचे फाटीर, दप्तराचें वजें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

काळ बदलता, तेन्ना सगलेंच बदलता. साधनसुविधा, मनशाची जिणेशैली, मानसिकताय बदलता. आदल्या तेंपार शिक्षणाचो पांवडो उंचेलो आशिल्लो. सादी धावेची परिक्षा पास जावपाक रातदीस अभ्यास एके अभ्यास करचो पडटालो. आतांची पिळगी आदले परस हुशार आसा. तरीय कांय जाणांच्या मतान, शिक्षणाचो पांवडो पयलीं सारको नाशिल्ल्यान आयज सगलेच 70 टक्के घेवन पास जातात. हो वादाचो विशय. पूण आतांच्या विद्यार्थ्यांक शिक्षणाचें वजें जालां, हें सगल्यांक मान्य आसतलें. दीस- रात शाळा, ट्युशन, स्पेशल क्लास. अभ्यासाच्या घाण्यांक बांदिल्ले आसतात आयचे विद्यार्थी. तांकां कील- दोन किलांचें दप्तरुय फाटीर मारून हाड- व्हड करचें पडटा. 30-40 वर्सां पयलीं हें वजें तितलेशें जड नाशिल्लें. काॅलेजीचे कांय विद्यार्थी तर एक नोटबूक घेवन वताले. दप्तराचें वझें उणे करपाक सगलीं सरकारां अदीमदीं यत्न करतात. केंद्र सरकारान 2020 त दप्तर बॅग धोरण तयार केल्लें. पूण ताचे कडेन राज्यांनी आडनदर केल्या. मदलीं दोन वर्सां कोरोनांत गेलीं. शिक्षण खातें म्हणटा, आमी सांगतात, पूण शाळांची वेवस्थापनाच ताका पाळो दिनात. एकामेकां कडेन बोटां दाखोवपाच्या ह्या खेळांत विद्यार्थ्यांचें मात मरण जालां. पयले यत्तेच्या भुरग्याक देड- दोन कील, तर आठवी सावन अडेच ते चार कील वजनाचें दप्तर उखलचें पडटा. विद्यार्थी दोतोर, इंजिनियर जातलो काय खबर ना, पूण एक बरो हमाल मात जातलो, अशीं व्यंगचित्रां ह्या विशयाचेर आयल्यात. ह्या दप्तराक लागून विद्यार्थ्यांच्या खांदाक, मणक्याक दुखापत जाल्ल्याचें कांय वर्सां पयलीं एका सर्वेक्षणांत दिशिल्लें. ह्याच कारणाक लागून दप्तर इल्लें तरी रिकामी करपाचें सरकारान थारायलां.
ही दप्तराची समस्या वैश्विक. सगलेच कडेन विद्यार्थ्यांक सद्दां पुस्तकांचो दाळ घेवन शाळेंत वच्चें पडटा. मात, कांय देशांनी ताचेर तंत्रज्ञानाच्या आदारान उपाय सोदल्यात. अमेरिके सारक्या अतिगिरेस्त देशांनी संगणका वरवीं शिकयतात. म्हणजे शाळेंत दरेका विद्यार्थ्यांक संगणक दितात. ताचेर ताणें शिकप. कोरोनाच्या काळांत आॅनलायन शिकतना तांकां ताचो फायदो जालो. अर्थांत थंय सगले कडेन नेटवर्क मेळटा. कांय शाळांनी पुस्तकां, वह्यो दवरपाची सुविधा आसा. कांय शाळा एक- दोनूच विशय दिसाक शिकयतात. म्हणटकच सगल्या विशयांचीं पुस्तकां व्हरपाची गरज ना. दिल्लींत आनी हेर कांय शारांतल्या शाळांनी ही पद्दत आसा. हालींसराक विद्यार्थी घर ते शाळे मेरेन गाडयेन प्रवास करता. पूण शाळेचीं सोंपणां चडून तिसरे, चवथे माळयेर वतात, गांवांतल्यान एक- देड किलोमिटर वाट माड्डीत येतात, तांकां खरो त्रास. फक्त पुस्तकांच न्हय, तर रेनकोट, टिफीन, उदकाची बाटलीय आयचो दरेक विद्यार्थी व्हरता. शाळेंत पिवपाच्या शुद्ध उदकाची तजवीज करची, असो केंद्रीय धोरणांत उल्लेख आसा. दप्तराचें वजें वाडचें ना, असें वेळापत्रक करचें. दप्तराचें वजन तपासचें, अशेंय म्हणलां. हालींच्या पुस्तकांचो आकार आनी वजनूय चड आसता, हें वेगळें सांगपाक नाका. वेळापत्रकांत उणेच विशय आसले तरी एकेका विशयाचीं 3-3 पुस्तकां शिक्षक हाडपाक लायतात, असो कांय जाणांचो दावो. ताचे परस सद्दां हाडपाची गरज ना, तीं पुस्तकां शाळेंतूच दवरपाची तजवीज केल्यार? कांय विशय, एक्स्ट्रा क्लासी आॅनलायन शिकोवं येतात. फाटलीं दोन वर्सां कोरोनाक लागून नेटवर्क नाशिल्ले वाठार सोडले जाल्यार हेर कडलीं भुरगीं आॅनलायन शिकपाचे बाबतींत फिशाल जाल्यांत. तेन्ना शिक्षणाची ही आधुनिक पद्दत सामकीच बंद करची न्हय. सद्दां जड दप्तर हाडल्यार विद्यार्थ्यांचे भलायकेचेर परिणाम जावं येता. चाळीशी हुपली काय दुयेंसां वाडूं येतात, हाचोय विचार जावंक जाय. शिक्षण संचालकांनी हे दप्तर समस्येचो नियाळ घेवन रोखडोच फुडलो निर्णय घेवपाचें आस्वासन दिलां. कितें तें बेगीन चालीक लावचें. कारण एकदां उशीर जालो काय तो जायतूच रावता, हो आतां मेरेनचो अणभव. नेमकें कित्याक लागून दप्तर जड जाता, ताचेर उपाय कितें, हें शाळांतल्या कांय शिक्षकांक बेसबरें खबर आसा. वेवस्थापनान तांचे कडेन भासाभास करून विद्यार्थ्यां वयलें चेपण उणें करचें.