युगपुरुस शणै गोंयबाब ! 

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सालांत

सखाराम शेणवी बोरकार

23 जून 1877 वर्सा संवसारांत साबार लोक जल्माक आयले. गोंयकार जल्माक आयले. पूण एक शणै गोंयबाब सोडून कोणाची याद आमी काडटात? शणै गोंयबाबाचे जयंती निमतान विशेश….

कोंकणीचे युगपुरुस वामन रघुनाथ वर्दे वालावलीकार हांची आयज जयंती. आयज तांका आमी आर्गां ओंपुया. शणै गोंयबाबांनी त्या काळांत जें साहित्य रचलें तें वाचून आमचो कोंकणीवेलो मोग घट्ट जालो. भगवदगीतेचो तांणी जो अणकार केला तो वाचून आमी अणकाराचें मर्म शिकले. ‘योगाभ्यास’ ह्या उतराक तांणी मुदयेर थीक कशें ‘योगाची येसाय’ अशें उतर आपल्या ‘भगवंताचें गीत’ ह्या गीतेच्या अणकारांत वापरलां. तशें पळयल्यार गीतेचे कोंकणीत डझनभर अणकार आसात. पूण, शणै गोंयबाबांचो गीतेचो अणकार उत्कृष्ट.

 गोंयबाबाक साबार भाशा कळटाल्यो. साबार विदेशी नाटकां तांणी कोंकणीत हाडलीं. तांचेर कोंकणीचो अस्सल साज चडयलो. इतलो कीं ती मुळचीं विदेशी नाटकां हें सांगल्या बगर कळचें ना. मोलियेरचीं नाटकां हाची एक उत्कृश्ट देख. ह्या नाटकांतल्या संवादांचो अभ्यास तरणाट्या अणकार करप्यांनी जेरुल करचो. तांकां कोंकणी भाशेची गोडसाण कळटली. गोंयबाबांचें पुराय साहित्य चार खंडांत गोवा कोंकणी अकादेमीन छापलां. तें तरणाट्यांनी वाचचें. गोंयबाब हो खूब व्हड स्कॉलर आनी म्हान मनीस आशिल्लो. ताणें स्वताचेर प्रेम करूंक ना. फक्त कोंकणीचेर केलें. पुरस्कारांचेर केलेंना. कोंकणीचो पुरस्कार केलो.

‘एकला चलो रे’, या तत्वान कोंकणीचो लढो ह्या द्रष्ट्या विद्वानान दिला. तांचेर फकत भाशणां दिवप, परिसंवाद आयोजीत करप, आर्गां दिवप अशें घडचें न्हय. कोंकणीची वेगान उदरगत जावपाक तांच्या विचारांचेर भासाभास जावप आनी तांची अंमलबजावणी करप हें खूप गरजेचें. तातूंत प्रामाणीकपणा, आपलेपण आनी भाशेचो मोग आसचो. हें सगळें काम एकवटान जावंचें. कोंकणी होच एकमेव फोकस आसचो. कायलोळ्यांच्या नाटकांक सुवात आसची न्हय.

 शेक्सपियरांच्या नाटकांची माळ शणै गोंयबाबांनी अणकारीत केली. त्या अणकारीत नाटकांचो अभ्यास जावंक जाय. अणकार ही खूप फिशालकायेची कला. साहित्य अणकारीत करपी आनी चड करुन नाटकां अणकारीत करप्यांक प्रशिक्षण दिवप गरजेचें. आमचे कडेन अणभवी आनी साबार भाशांचेर प्रभुत्व आशिल्ले जाणकार आसात. तांचें मार्गदर्शन तरणाट्यांक लाबचें. शणै गोंयबाबांच्या अणकारांचें खाशेलेपण तेच बरे समजावन सांगपाक शकतले. गोंयबाब बहुभाशाकोविद आशिल्ले. देशी, विदेशी भासो तांच्या जिबेर घोळटाल्यो.

आयज गरज आसा ती कोंकणी नेमाळ्यांनी संशोधनात्मक साहित्य उजवाडाक येवपाची. जे तरेन शणै गोंयबाब आपल्या दरेक विधानाक बळगें दिवपाक टिपो, तळटिपो दिताले, संदर्भ दिताले तें पळयल्यार आमी अजापीत जातात. तांचो अभ्यास, गिन्यानाची खोलाय आनी स्पश्टता आमकां दिसून येता. अशे संदर्भ तांच्या संशोधनपर लेखांत पावला कणकणी मेळटात. हालींच्या काळार एक स. माधवी सरदेसाय हांचे लेख सोडल्यार अशे संदर्भ, टिपो, तळटिपो दिल्ले लेख कोंकणींत वखदाक लेगीत वाचूंक मेळनात. गुगला वेल्यान म्हायती डावनलोड करुन लेख बरोवप्यां कडल्यान आमी कितें अपेक्षा दवरुंक शकतात?

शणै गोंयबाबां कडल्यान स्फूर्त घेवची ती ह्या कारणा खातीर. तांच्या भूलविद्या विद्वान आबे फ़ारिय हांच्या पुस्तकाची पारायणां करचीं. पुण्यात्मो राम कामती हें पुस्तक परत परत वाचचें, बाबूमामालो पणस, वासशणैली पोपाय निबंद वाचचे. वाचप्यांची कोंकणी लखलखीत, धश्टपुश्ट जातली. घांसून पुसून निवळ जातली. बेठोच कोंकणी म्हजी मायभास म्हणत जप केलो म्हूण कांय साध्य जावचेंना. गोंयबाब वाचल्यार कोंकणी बरोवपाक एक आत्मविश्वास येतलो.

शणै गोंयबाबांच्या लिखाणांत एक परमळ आसा. आमचे भितर स्वाभिमान जागो करपी धग आसा. आमच्या अस्मितायेच्या गिरेस्त दायजाची आमकां वळख करुन दिवपाची भारी तांक तांच्या बरपांत आसा. वाचूंक जाय मात…

23 जून 1877 वर्सा संवसारांत साबार लोक जल्माक आयले. गोंयकार जल्माक आयले. पूण एक शणै गोंयबाब सोडून कोणाची याद आमी काडटात? 155 वर्सा जालीं शणै गोंयबाब जल्माक येवन! पूण 23 जून आनी 9 एप्रिल ह्या दोन दिसा आमकां तांची चडूच याद येता. असो युगपुरुस शतमानांत एकटोच जल्मता म्हणूनच ताका युगपुरुस म्हण्टात. जो मेरेन कोंकणी ह्या संवसारांत उरतली तो मेरेन शणै गोंयबाब हें नांव जण एकल्याच्या गोंयकाराच्या ओंठार घोळत उरतलें.