नाडपणा कांय फटिंगपणा

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आपलें नाडपणाचें वजें दुसऱ्याच्या माथ्यार मार नाका. निर्मळ मनान तुजो धंदो फुडें व्हर, पूण कष्टाची पायरी चडून. फटींगपणाचो खांदो धरून न्ही.

विलासपूर नांवाचो एक गांव आशिल्लो. थंय गायी, म्हशी भरपूर. हाका लागून दूद केन्नाचं कोणाक कमी पडनाशिल्लें. कांय जाण लोकांक दूद विकताले. तर थोडे डेअरीक. कोणूय सोयरो- धायरो ह्या गांवांत पावलो जाल्यार दूद पिवन धादोस जातालो.

राजू नावाचो दुदकार ह्या गांवांत रावतालो. तो दुसऱ्या गांवांत दूद विकतालो. दुदाचो धंदो जसो वाडूंक लागलो, तसो ताच्या हातान पयसो घोळपाक लागलो. पयशाच्या रंगान तो असो रंगलो की ताका आतां नाड बुद्धी करपाची सुचली. भेसळ करप, दुदान उदक घालून तो गांवांत दूद घालपाक लागलो. म्हणटात न्ही कोणायचेर गरजे परस चड विस्वास केलो कांय एक ना एक दीस तो विस्वासघात करताच. तो लोकांक उदक घालून दिता हें केन्नाच कोणाच्या लक्षांत आयलें ना. दोळ्यार विश्वासाची पट्टी आशिल्ली न्ही.

अशेच दीस वचत रावले. दूद- उदकाचो आपालिपा कांय थांबना. आता दूद तर कमीच, दुदपाणीच तो विकपाक लागलो. हें सत कितले दीस लिपून रावता आशिल्लें? एक दीस गांवातली एक बायल शाली थंडी जाल्या म्हूण हळडीचें दूद घेवन पिवपाक लागली. एक घोट घेताच तिणें खाक थू केलें. “शी! हें बाये आनी कितें दूद कांय पेजे निवळ?” अशें म्हणून तिणें घरांत बोवाळ केलो. आपल्या घोवाक सांगलें. घोवानुय दूद पिवन पळयलें. ताका मारली भिरभीरी. ताणें सोमतो रकाद धाडून राजू दुदकाराक आपोवंक धाडलो. त्या मनशान राजुक बरोच शेपलायलो, “आरे चोरा! पयशे करूंक उठला व्हय रे. तूं इतलें वर्सां आमका दूद हाडून दिता म्हूण तुजेर दोळे धापून विश्वास केलो. पूण तुंवें मात आमचो घात केलो’’. राजू भियेलो. आता आपलें खरें ना हें तो वळखलो. ताणें म्हणलें, ‘सायबा हातून म्हजी कांयच चूक ना. ती गायूच तसली. ती जाणटी जाल्या आनी तिजे दुदुय बी.’ हें आयकून त्या मनशाक मारली भिरभीरी.

“अशें आं. चल हांव तुज्या घरा येता. दाखय म्हाका खंयची आनी कसली गाय ती. पळोवया तरी गाय दूद दिता कांय दुदपाणी ती.’ ते दोगूय उठून राजूच्या घरा गेले. त्या मनशान राजूक दूद काडून दाखय सांगलें. राजुन परत एक फट मारली. ती गाय चरपाक गेल्या. केन्ना येता ती पळोवया. तुमी वचा घरा. तुमचो वेळ बेठोच पिड्ड्यार जातलो. मनशान म्हळे, “जावं जाता तें जाव, हांव हांगाचान हालचोना. आयज किदें तो एकदांचो सोक्ष मोक्ष लायतांच.”

असोच दीस गेलो, रातुय गेली. त्या मनशान दुदवाल्याक विचारलें, “आरे! तुजी गाय अशी गेल्या तरी खंय? आमोरेर तरी येवंक जाय आसली अजून पत्तो ना तिचो. तूं खरें कितें तें उलय नाजाल्यार अख्ख्या गांवांक एकठांय करता हांगा आनी तुजी फटिंगपणा काडटा भायर सारकीं.’’ दुदकाराक होलमले आनीक आपली फटिंगपणा शिजपाची ना. खरें कितें तें सांगल्यार आपूण वाचतलो तरी.

दुदकारान म्हळें, “सायबा म्हाका माफ कर. पयशांच्या आशेन हावें ही फटिंगपणा केली. चड पयशे कमोवपाक गेलो आनी फटिंग म्हूण फामाद जालो. तुमी म्हाका माफ करात. हांव परत अशे करचोना. गांवात कोणाक सांगू नाकात. हांव जाणां हांवे सगळ्यांचो विश्वासघात केला. इतल्या वर्सांच्या विश्वासाक हांव फटिंगपणाची कीड लायली. गांवात कळत जाल्यार म्हजी घाण जातली. म्हजो दुदाचो धंदो ठप्प जातलो. हांव बायल भुरग्यांक कसो पोसतलो उपकार करात म्हाका माफी दियात. परत हें केन्नाचं घडचेना हाची हामी हांव तुमकां दितां’’.

‘बरें आसा तुका तुजी चूक होलमली ती. आरे गिरायक तुजेर विस्वास दवरता, हाचो फायदो उठोवप सारकें? उदक घालून तुंवें फकत नाडपणा केलिना, तर त्या निर्मळ आनी नितळ दुदाचें पावित्र्य वगडायलें. वयर गाय तसली, ती जाणटी, तिचें दूद तसलें, हें सांगून तूं कितलो बेमान मनीस हें तुंवें दाखोवन दिलें. तिच्या खुस्तार जोडटा आनी तिकाच नांवां दवरता रे? अशें उलोवन तुवें तूंवे गौमाताकूय दुखयलें. गाय म्हळ्यार देवूच. तुका ती लाभल्या तिचो योग्य रीतीन सांभाळ कर. आपलें नाडपणाचें वजें दुसऱ्याच्या माथ्यार मार नाका. निर्मळ मनान तुजो धंदो फुडें व्हर, पूण कष्टाची पायरी चडून. फटींगपणाचो खांदो धरून न्ही.”

“हय सायबा, म्हाका म्हजी चूक कळ्ळी. हांव आता निर्मळ मनान खरेपणान धंदो करतलो तुमकां वचन दिता.”

– शिल्पा लाड

8411007204