गाळी मारप

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गाळी म्हळ्यार मनांतलो ओग काडपाचें एक साधन. अशें जरी आसलें, तरी स्वःताच्या उतरांचेर आपलें नियंत्रण आसूंक जाय. ‘काडली जीब लायली ताळ्याक’ करूंक जायना.

गाळी मारप हें सभ्यतेचें लक्षण न्ही. कामगार वर्गांतले कांय जाण सामके सूज गाळी मारतात. तर सभ्य म्हणून वावुरपीय सभ्यतेची बेगड चडोवन गाळी मारतात.
आमगेर केन्ना- केन्ना भाटांत वावराक येवपी चंद्रू चडसो लुईस पात्रांवाच्या सायटीर कामाक आसता. पात्रांव एक बिल्डींग कंस्ट्रक्शन करपी बिल्डर. चंद्रू थंय कामगार. माती भर, रेंव चाळणीर घाल, विटो, चिरे व्हांवय. ट्रका वेलें सामान देंवय. परत चडय हीं कामां करपी. कांय वेळार तो सामको थकता. तरी सायटीर ‘पात्रांव पात्रांव’ करीत पात्रांवाच्या फाटी फुडें करता. मात घरा वतना तिळसांजेर, फुलोरीनाच्या गादयेर इल्लें ‘कुट्ट’ मारता तेन्ना मागीरआयकूंक जाय ताच्यो गाळयो. बापरे! सामऽऽको शिंवऽर गाळयांचो. तातूंत पात्रांवांक बी उजरायल्लो आसताच. कित्याक? पोटांत खदखदतालें तें रागाचे उतळताप त्या निमतान तो भायर काडता. आनी खरेंच जगाक भिस्क्यार माऽरून हड्डे फुलोवन, हातवारे करत तो उलयता. गाळयो तर आकांताच्यो घालता. घालता कसल्या गाळयो मारता. सासूमांयक, मेवणेक, बायलेक ‘च’चे बाराखडींतलीं सगळीं उतरां घालून तो संवता. म्हळ्यार ××येक, ××ड्याक अश्या तरेचीं उतरां. ‘फोंडांत पडूं. पाडा पडूं तेजें’ अशें म्हणना तोच केन्ना- केन्ना आपूणच खळयेंत, कालगेंत पडटा. मागीर कोणी तरी ताका घरा पावयतात.
गांवांत सर्वसादारणपणे शेज वासारी प्राण्यांच्या नावां वेल्यान गाळी मारतात. एकलो दुसऱ्याक ‘कावळ्या’,‘बोक्क्या’ म्हणटा तर कोण ‘कोळउंदरा, सुण्या, दुकरा, काटांदोर तूं, ए कोंब्या? कोऽल्या,’अश्यो गाळी मारतात. ‘सामकें बुड्डूल राक्षीण खंयचें. वाघूट, मांजर मगो तूं’ अशेंय म्हणटात. चड बोबाट मारतल्याक ‘सामको ‘खेव’ मगो हें ’, अशें म्हणटात. ‘ताचें नाव घेवंनाका. पाड पडूं ताचें’, अशें सर्रास म्हणटात.
तेन्ना हांव मनांत म्हणटां, ‘पाड पडूं’. म्हळ्यार कितें? हां ‘पाड पडूं’ म्हळ्यार पाड आशिल्लें तें पडून वचूं म्हणचे बरें ते उरूं अशें काय कितें?’
काय वेळार मात सरळ सरळ म्हणटात, ‘बरें जांव नाका ताचें. घट्टण जाऊं’अशें बी.
चड सुबेज तूं मालक्रियाद खंयचें. चड इशपेर्त जालां? हेवय वायटच म्हणप. गाळी म्हळ्यारच ‘वायट उतर’असो अर्थ. कांय म्हणी बी असल्यो कानार येतात. म्हळ्यार जाका गांवातल्यो सगळो खबरो पयलीं कळटात, ताका ‘कावळ्या आवय ती’ म्हणटात. जो गांवभर वार्ता घालता ताका ‘गांवावेली जघांट’ म्हणटात. कोण आंगान मोठो ताका ‘रेडो कसो मातला वा म्हस कशी मातल्या’ म्हणटात. कोण चड बारीक ताका ‘अनवाळ्या बडी मरे’ तर पोले पडके ताका ‘मैना पाकीट’ म्हणटात. कोणाचे गाल गुबगुबीत, ताका ‘बेबो कसो फुगला मरे’ म्हणटात. कोणाचे ओठ रूंद ताका ‘सामकें भोगुणें मरे’ कमर चड रूंद तर ‘कदें मरे तें’ अशें म्हणटात. तर कांय जाण ‘जात’ वयर काडून वा गांवचे नांव वयर काडून हिणयतात. जशे××××कार. घांटावेलो तो ××.
एखादो कारवारकार जेन्ना गाळ घालता तेन्ना तर ती एक काॅमेडीच जाता. कित्याक तर तो ताकाय संवता आनी आपणाकय गाळ मारता आयक हां. तो म्हणटा, त्या माकडान ××××××× म्हाका असो असो नाडलो. पूण हांव ××× ××× म्हण घेवन कितें कमी? हायें तेगेली सायकलच न्हयींत वडयली. आतां तूं सांग कोण वस्ताद तो. तो काय हांव?.’ आपणाकय गाळ मारून घेवपाची ही तरा विनोदी काय न्ही?
गाळी मारपाच्यो अश्यो जायत्यो तरा देश विदेशांतय आसात. आमी त्यो उखलतात. खंयच्याय वेळार ‘ओ शीट’ हें उतर तोंडार येता. पुण ताचो अर्थ कितें? शीट म्हळ्यार किते? विचार केला?
गाळी म्हळ्यार मनांतलो ओग काडपाचें एक साधन. अशें जरी आसलें, तरी स्वःताच्या उतरांचेर आपलें नियंत्रण आसूंक जाय. ‘काडली जीब लायली ताळ्याक’ करूंक जायना. विवेक करूंक जाय. त्या खातीर शिक्षण महत्वाचें आसाच. पूण सुसंस्कृतपणा चड महत्वाचो. आवय- बापायचे बरे संस्कार बरीं भुरगीं घडयतात, हेंच सत्य.

  • तेजश्री प्रभुगांवकार
    98221 39309