कमफर्टेबल बॅगेज वडोवया !

Hanna Barczyk for NPR

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

वैचारीक

डॉ. तन्वी बांबोळकार

————————————

घडये हें करपाची वृत्ती तयार जाल्या ती खंयच्या तरी भंयाक लागून – आमची अस्मिताय शेणत काय, आमकां कोण कितें म्हणत काय, आमची समाजांतली सुवात वचत काय अशे तरेच्या भंयाक लागून घडये हें बॅगेज आमी फुडें व्हरत आसात. 

————————————

हालींच वर्गांत शिकयतना हांवें म्हज्या तिसर्‍या वर्साच्या विद्यार्थ्यांक एक वळेरी करूंक लायली. एके वटेन त्यो सगल्यो गजाली बरयात ज्यो आमच्या पुर्वजांनी सुरू केल्ल्यो आनी त्यो तुमकां मानवता आनी एक वळेरी त्या गजालींची ज्यो गजाली तुमकां आवडनात तरी लेगीत त्यो तुमी करतात कारण पुर्वजांनी घालून दिलां म्हणून. सिलेबसांत आशिल्ले एके दलीत कादंबरेक सुरू करचे पयलीं जाती वेवस्था आनी तिचे परिणाम हाचेर चर्चा सुरू करपा खातीर तांकां दिल्लें हें काम!

चर्चा बरीच रंगली. सुरवेक बर्‍या गजालींची वळेरी वाचली. शेतांतलो वावर, खाणां-जेवणां, परबो, मनीसपणाचीं मुल्यां, फामिली वांगडा वेळ घालोवप अश्यो कांय जापो आयल्यो आनी तांच्यो देखी घेवनय आमचे मदीं बरो संवाद घडलो – कमफर्टेबल असो!

कांय वेळान आमी दुसरे वळेरे कडेन वळ्ळीं. तेन्ना मात विद्यार्थी मातशी अनमनपाक लागलीं तरी लेगीत कांय जाणांनी धाडस करून आपल्या मनांतली गजाल सांगली. ते वळेरेंत आस्पाव आशिल्ल्या कांय अश्या कृतींचो ज्यो समाज म्हणून आमी अश्योच करून वतात पूण तातूंतल्यान कोणाचें तरी शोशण जाता वा कोणाचेर तरी अन्याय जाता हाचो मात विचार करिनात. एक खूब सादी गजाल एका विद्यार्थ्यान सांगली. आजून कांय घरांनी कामाक येवपी मनशांक वेगळो कप वा पेलो दिवपाची पद्धत आसा. ती सादी दिसली तरी तातूंतल्यान दिसता ती समाजांत अजून सुरू आशिल्ल्या वेगळेचाराची वृत्ती पूण मनाक समाधान मेळ्ळें की तो विद्यार्थी ती गजाल फुडें व्हरचो ना, कारण ताका तें मानवना. आनी हो वेगळोचार हेंय हे पिळगेच्या लक्षांत आयलां, हेंय जाणून बरें दिसलें.

पूण सगल्यांच्याच मदीं आसतलें काय बळगें ही पुर्वजांचीं ‘अनकमफर्टेबल’ करपी बंधनां तोडून काडपाक? वेळूच ताची जाप दिवंक शकता. पूण, खंयच्यान तरी प्रक्रिया सुरू जावंक जाय. आनी महाविद्यालयांतले वर्ग तर असल्या चर्चां खातीर भोवच परिणामकारक सुवात. कारण महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांची पिराय बदल समजुपाची आनी बदल घडोवपाची आसता. तो बदल आमी शिक्षक कशे तरेन हाडटा हें मात आमचेर निंबून आसता आनी ती भोव व्हड जापसालदारकी हें समजुनूच काम करप गरजेचें.

सद्याक महाविद्यालयांनी वेंचणुकांचें वारें चलता. फकत सांस्कृतीक कार्यावळी, खेळांचें आयोजन इतल्याच भितर घुस्पून उरनासतना गरज आसा ती विद्यार्थी फुडार्‍यांनी समाजीक जाणिवे वटेन वचपाची. तशें पळोवंक गेल्यार जायते खेप महाविद्यालयांच्या महोत्सवांनी समाजीक विशय घेवन सादरीकरणां बी जातात. पूण, ती समाजीक जाणीव म्हळ्यार फकत बायलांचेर जावपी अत्याचार जांव पर्यावरणाचेर जावपी आघाताच न्हय तर, समाजांत जो जाती भेद, समुदायीक हिंसा जाता ताचे आडय विद्यार्थ्यांनी काम करपाची गरज आसा. आनी तें काम म्हळ्यार फकत रस्त्यार येवन वा आंदोलनां करून वा सादरीकरणां करुनूच न्हय तर आपले कृतींनी जावपाची गरज आसा. आयज लेगीत महाविद्यालयांत जेन्ना खंयचोय विद्यार्थी जाती वेल्यान दुसर्‍या विद्यार्थ्याक हिणसायता तेन्ना आमकां शिक्षकांक आमी खंय तरी कमी पडिल्ले वरवीं दिसता. हीय गजाल खरी की विद्यार्थी जर हे भेदभाव विसरतले जाल्यार शिक्षकांनी लेगीत तशे तरेचीं मुल्यां घालून दिवप गरजेचें. आनी सागल्यांत म्हत्वाची गजाल म्हळ्यार ह्या विशयाचेर उलयतना अनकमफर्टेबल जायनासतना उलोवपाची गरज आसा.

जाती-धर्माच्या वेगळेचारा वांगडाच अंधश्रद्धांचेंय प्रमाण ना म्हणलें तरी अजून लेगीत तरणे पिळगेंत पळोवंक मेळटा. कोणाकय मानसीक त्रास जातात जाल्यार ते भुतबादा जाल्ल्यान जाल्यात अशें मानपी लोक आयज लेगीत आमचे मदीं वावुरतात. ताकाच लागून मानसीक भलायकेचेर लेगीत तरणे पिळगेक जागरूक करप भोव गरजेचें जालां. मनाच्या त्रासा विशीं उलोवप म्हळ्यार वायट न्हय हाची जाणीव दर एकल्याक जावप गरजेची.

केन्ना केन्ना दिसता की एकविसावो शेंकडो आयलो, आयज चडांत चड लोक शिक्षीत जाल्यात तरी लेगीत ह्या शिक्षणान पुर्वजांनी घालून दिल्ल्या वायट गजालीं आड वचपाचें बळगें सगल्यांक कशें काय दिलें ना? आनी पुर्वजांनी घालून दिल्ल्यो बर्‍यो गजाली मात आमी खंय तरी फाटीं वडोवंक लागल्यांत काय कितें? म्हळ्यार पुर्वजां सारके कितले जाण घालयतात आपल्या फामिली वांगडा जाय तसो वेळ? कितले जाण कसतात शेतां आनी कितले जाण खातात तीं खाणां जीं पुर्वजांनी बरीं म्हणून सांगिल्लीं?

तें सगलें नाका पूण पुर्वजांनी सांगलां म्हणटकच आजुनूय पाळटले आमी जाती भेद, अजुनूय दवरतले मासीक पाळी आशिल्ल्या बायलेक देवकार्या पसून पयस, आजुनूय मानूंक जाय आमकां भुतांनी! म्हळ्यार एके तरेचो हो डबल स्टॅण्डर्ड जालो ना? जें बरें आसलें तें आमकां नाका, पूण जें वायट तें मात सुरूच दवरूंक जाय. कित्याक काय म्हळ्यार – पुर्वजांनी सांगिल्लें म्हणून!

घडये हें करपाची वृत्ती तयार जाल्या ती खंयच्या तरी भंयाक लागून – आमची अस्मिताय शेणत काय, आमकां कोण कितें म्हणत काय, आमची समाजांतली सुवात वचत काय अशे तरेच्या भंयाक लागून घडये हें बॅगेज आमी फुडें व्हरत आसात. आनीक तातूंतच आमकां आमचो कमफर्ट दिसता. पूण आतां वेळ आयला तो अनकमफर्टेबल करपी प्रस्न विचारून तांचे प्रस्न सोदपाचो. आनी ते प्रस्न सोशल मिडियाचेरच उरनासतना नॅटवर्क नाशिल्ल्या मेरेनय पावंक जाय!

चवथीचो बोवाळ चल्ला. पुर्वजांनी सांगलां म्हणून कितल्याशाच बायलांनी मासीक पाळी हालोवपाक वखदां घेतल्यांत आसतलीं वा मासीक पाळी आयली म्हण कुशीक बसल्या आसतलीं. तांचे खातीर आनी समाजीक बंधनांक लागून शोशण जावप्यां खातीर तरी आमी विचारतले काय ते अनकमफर्टेबल करपी प्रस्न? काय चलयत रावतले त्योच त्योच परंपरा? तुमीच थारावचें!