आयआयटी आडचीं आंदोलनां आनी तीं हाताळपाचीं घाळपणां !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आयआयटी कॅम्पसा सारकिल्लो ग्रीन प्रकल्प हो गोंयांत जावप गरजेचोच. मात, आतां मेरेनचो घटनाक्रम पळयत जाल्यार फकत आंदोलकांकूच दोश दिवन जावचें ना.

अायआयटी शिक्षणीक प्रकल्प गोंयांत वादग्रस्त थारत आसा. पयलीं लोलयां- काणकोणच्यान हो प्रकल्प रद्द जालो, उपरांत तो सत्तरींतले शेळ- मेळावली गांवांतल्यान भायर सरलो आनी आतां कोटार्ले- सांग्यारुय ताका खर विरोध जाता. आयआयटी सारक्या शिक्षणीक प्रकल्पाक गोंयां सारख्या उच्चशिक्षित राज्यांत खर विरोध जावपाचीं कारणां कितें? कोणाचें खंय चुकता? कांय प्रत्येक गजालीक विरोध करपाची मानसिकताय गोंयकारां मदीं रुजपाक लागल्या?
काणकोणां आयआयटी रद्द जाले उपरांत सत्तरींतले शेळ -मेळावले आयआयटी करपाचो प्रस्ताव मुखार आयलो. शेळ – मेळावले आयआयटी प्रकल्पा आड न भूतो न भविष्यती अशें तरेचें आंदोलन पळोवपाक मेळ्ळें. म्हाका दिसता सावयवेऱ्यां- भूतखांब पठाराचेर कांय वर्सा फाटी जाल्ल्या नायलॉन 6,6 आंदोलना उपरांतचें आनी हालीं तेंपार जाल्लें बाळ्ळी आंदोलन… ताचे उपरांतचें तें तिसरें सगळ्यांत व्हड लोक आंदोलन अशें आमच्यान म्हणू येता. आतां शेळ- मेळावले आयआयटी कित्याक जावपाक पावली ना हाचो नियाळ जर आमी घेत जाल्यार कांय गजाली आमकां स्पष्ट जाणवता. हांव तें आंदोलनाचो लागींचो साक्षीदार आशिल्ल्यान त्या वेळाचे बारकावे मांडपाचो म्हजो हो यत्न.
खरें म्हळ्यार शेळ -मेळावलेच्या गांवगिऱ्या वाठारांतल्या लोकांक सरकार आयआयटी म्हळ्यार कितें हेंच सांगपाक पावलें ना. त्या आंदोलनातले कांय आंदोलक आयआयटीच्या जाग्यार आपल्या भाशणांनी आयटीआय (ITI) आमकां नाकां, अशें म्हण्टाले. हांगाच्यान सुरुवात. खरें म्हळ्यार हो प्रस्तावीत आयआयटी प्रकल्प ल्हान न्ही. खूप व्हड. ताका जमीनूय म्हा प्रचंड लागता. शेळ- मेळावले गांवां इतली जमीन सरकारान थंय आयआयटी खातीर मापिल्ली. येदो व्हडलो प्रकल्प जेन्ना गांवांत येता तेन्ना गांवच्या लोकांक ताची म्हायती आसपाक जाय कांय नाका? ती दिवपाक सरकार अपेसी थारिल्लें. हें अशें कित्याक जालें? जाल्यार शेळ- मेळावलेच्या गांवगिऱ्या वाठारांतल्या सामान्य लोकांक सरकारान आनी खास करुन थळाव्या लोकप्रतिनिधींक गृहीत धरिल्ल्यान आयआयटी थंयच्यान भायर व्हरपाची परिस्थिती उप्रासली. ज्या वेळार शेळ -मेळावले आयआयटीक जावपी विरोध हो सामको ल्हान प्रमाणात आशिल्लो त्या वेळार ते आंदोलकांक वचून मेळपाची, तांकां समजोवपाचें कश्ट कोणे घेतले नात. वेल्यान पणजेंच्यान थळावो लोकप्रतिनिधी आंदोलकांक मोठमोठे शेर्मांव सांगतालो. असो जर एखाद्याचो अॅटीट्युड आसत जाल्यार कशें जातलें? आपलें काम जावपाक जाय जाल्यार एकेकदा मोव जावचेंच पडटा. बाबा, पुता करून लोकांक समजावचेच पडटा. जेन्ना विरोध निकतोच सुरु जावपाक लागिल्लो वा तो ल्हान प्रमाणांत आशिल्लो, तेन्नाच थळावो लोकप्रतिनिधी आंदोलकांक जर वचून मेळिल्लो आणि तांकां सगलो प्रकल्प समजावन सांगिल्लो जाल्यार घडये म्हाका दिसता आयआयटी सत्तरींतले शेळ- मेळावलेच जावपाची. मात लोकप्रतिनिधींचो नाका आशिल्लें वागप आड आयलें आनी सत्तरीतले शेळ- मेळावलेच्यान आयआयटी प्रकल्प भायर व्हरचो पडलो.
आतां सांग्यार आयआयटीक विरोध जावपाक लागला. सत्तरींतले शेळ – मेळावले जे प्रमाण बायलां आंदोलनाचीं मुखेल घटक आशिल्लीं तेच प्रमाण सांग्यारुय आयआयटी विरोधी आंदोलनांत बायलांच फुडे दिश्टी पडटात. घडये शेळ- मेळावलेचे आंदोलनाची मोडस ऑपरेंडी सांग्यार आंदोलकांनी वापरपाचें थारायलां आसुये. जरी अशें आसले तरी शेळ- मेळावले आयआयटीक जाल्लो विरोध आनी आतां सांग्यार जावपी विरोध हो एक समान आसा, अशें आमी म्हणपाक शकनात. शेळ- मेळावलेचें आंदोलन हें खऱ्या अर्थान लोक आंदोलन आशिल्लें. मात, सांग्यार चलपी आंदोलनांत कांय धार्मीक संस्थांचो पड्ड्या फाटल्यान वावर चालू आसा, अशें कळटा.
दुसरी गजाल म्हळ्यार सांग्या वेले आयआयटीक जावपी विरोधाक राजकी कुरघोडीय कारणीभूत थारत आशिल्ल्याचें कळटा. सांग्यार जर आयआयटी जाली जाल्यार ताचें श्रेय हे थळाव्या लोकप्रतिनिधीक वतलेंच वतलें. कारण ताणें ताच्या वेंचणूक जाहीरनाम्यांत स्पष्ट केल्लें की ताचे आयआयटीक समर्थन आसा आनी निवडून आयलो जाल्यार आयआयटी खातीर तो पाठपुरवण करतलो. इतलें स्पश्ट आसतना ताका लोकांनी कौल दिलो. आतां जे आंदोलक आयआयटीक विरोध करतात तांणी ते वेळार हे गजालीचेर कित्याक हस्तक्षेप केलो ना वा ताचेर कित्याक तेन्नाच आपली भुमिका मांडली ना? हो प्रस्न उप्रासप सहाजीक.
आयआयटी हो ग्रीन प्रोजेक्ट. ह्या अशा ग्रीन प्रोजेक्टाक लोकांचो विरोध जाता तो जाताच, मात हेर राजकी पक्षांचो आनी कांय संस्थांचोय विरोध जाता. जेन्ना खंयचेय बरे गजालीक विरोध जाता तेन्ना जे विरोधी घटक आसतात, तांकां एकठांय हाडून त्या प्रकल्पाचे म्हत्व कितें हे समजावन सांगपाची गरज आसता. मात, गोंयांत तशें जाल्लें दिश्टी पडना. आंदोलक हो घटक वेगळो. घडये जर आंदोलकांनी आपली मानसीकताय ही विरोधाचीच केल्या आसत जाल्यार ताका कांय उपाय ना. मात विरोधकांक तेको दिवपी राजकी पक्ष वा संघटनां वांगडा सरकार एकठांय बसून निदान चर्चा तरी करपाक शकता. अशें म्हण्टात की चर्चेन एक एकदा मार्ग मेळटा वा प्रस्न सुटावे जातात. सरकारान तसोय यत्न करपाक जाय. बऱ्या कामा खातीर मात्सो बागावलो म्हूण कांय फरक पडना अशें म्हजें मत. आयआयटी कॅम्पसा सारकिल्लो ग्रीन प्रकल्प हो गोंयांत जावप गरजेचोच. मात, आतां मेरेनचो घटनाक्रम पळयत जाल्यार फकत आंदोलकांकूच दोश दिवन जावचें ना. सरकार आनी सरकारांतले घटकूय हो प्रस्न बरे रितीन हाताळपाक थोडे कमीच पडल्यात, हेय आमी मान्य करपाक जाय.

विश्वनाथ नेने
9604039519