बायलांचे मुक्तीदाते : डॉ बाबासाहेब आंबेडकर

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आयज डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हांची 132 वी जयंती. ह्याच दिसा म्हळ्यार 1191 वर्सा मध्य प्रदेशांतल्या महू ह्या गांवांत डॉ. आंबेडकर हांचो जल्म जालो. तांणी आपलें पुराय जिवीत दलीत, आनी वंचित वर्गां खातीर घालयलें. डाॅ. आंबेडकर हांणी ह्या वर्गा खातीर केल्लो वावर सगळ्यांक खबर आसा, पूण बायलां खातीर केल्लो वावर थोडेच लोक जाणात. डॉ आंबेडकर हे बायलांचे खरो तारणहार. पूण दुर्दैवान देशांतल्या जायत्या बायलांक हें खबर लेगीत ना. तांणी बायलां खातीर जें काम केलें तें पयलीं कोणेच करुंक नाशिल्लें. पुरुशप्रधान संस्कृतायेंत बायलो गुलाम आशिल्ल्यो. तांकां गुलामा वरी वागणूक दिताले. उच्च जातींच्यो बायलो लेगीत गुलामगिरीचें जिवीत जगताल्यो. डॉ आंबेडकर हांणी बायलांक अस्पृश्य लोकां उपरांत उपेक्षीत मानलीं. मातोश्री रमाबाईक बरयिल्ल्या पत्रांत ते म्हणटात, हांव बायलांचे मुक्ती खातीर झुजपी झुजारी. बायलांक हे गुलामगिरींतल्यान मुक्त करपा खातीर निमाण्या खिणा मेरेन झुजतलों.
बाबासाहेब हांणी संविधानांतल्यान आपलीं उतरां सिद्ध केलीं. तांणी बायलांक संविधानांतल्यान इतले हक्क दिले जे हजारांनी वर्सां कोण दिवंक शकले नात. पितृसत्ताक संस्कृताय आनी मनुवादी विचारसरणीक लागून दादल्यांच्या पांया कडेन स्थान आशिल्ल्यो बायलो आयज दादल्यांच्या खांदाक खांद लावन उब्यो आसात. भारतीय बायलो आयज फकत डॉ बाबासाहेब आंबेडकर हांकां लागून मुक्तपणान स्वास घेतात, अशें म्हणचें पडटलें. हे खातीर भारतीय बायलांनी डॉ आंबेडकर हांचो उगडास करून तांकां नमन करपाक जाय.
नोव्हेंबर 1938 त डॉ. आंबेडकर हांच्या यत्नांक लागून कुटुंब नियोजन विधेयक मुंबय विधानसभेंत आयलें. बायलांच्या फायद्या खातीर आनी कल्याणा खातीर कुटुंब नियोजनाची पद्दत तांणी दाखयली. बायलांक जाय तेन्ना भुरगीं जावपाचें स्वातंत्र्य तांणी दिलें. खण कामगार बायलांक प्रसुती भत्तो, कोळशाच्या खणींनी काम करपी बायलांक समान पगार, कायद्यान बहुपत्नीत्वाचेर बंदी, मजूर आनी कश्टकरी बायलांक 21 दिसांची रजा, एक म्हयन्याची हक्काची रजा, जखमी जाल्ल्यार भरपाय आनी वैजकी सुटी, बायलांक 20 वर्सां नोकरी करून रिटायर जातकच मरणा मेरेन पेन्शन आनी वैजकी सेवा. कामगार मंत्री आसतना तांणी जायते क्रांतीकारी निर्णय घेतले. 1947 वर्सा बाबासाहेब कायदो मंत्री आसतना संसदेंत हिंदू संहितेचें विधेयक मांडलें केलें. हें विधेयक क्रांतीकारी आशिल्लें. हिंदू वैयक्तीक कायद्यांत एकाच वेळार परस्परपूरक पुरोगामी तत्वांचो आस्पाव करपाचें हें एक क्रांतीकारी पावल आशिल्लें. अस्पृश्यताय ना करप, लग्नांत दादले- बायलांची समानताय, घोवान केल्ल्या अन्यायाचेर कागाळ करपाचो अधिकार, बायलांक घटस्फोटाचो हक्क, बायलांकय वारसो हक्क दिवप अशीं तत्वां डॉ. आंबेडकर हांणी ह्या विधेयकांत घाल्लीं. तांच्या मतान, समाजीक न्यायाचो संघर्श येसस्वी जावपाक हिंदू समाजान वैयक्तीक कायद्यांत जाती वेवस्था आनी पुरुशप्रधानताय न्हयकारून समान वैयक्तीक संबंदांची बुन्याद घालपाची गरज आसा. दुर्दैवान ह्या विधेयकाक संसदेंत व्हड विरोध जालो. सुरवेक प्रधानमंत्री पं. जवाहरलाल नेहरून ह्या विधेयकाक तेंको दिलो, पूण काँग्रेसींतल्या रूढीवादी फुडाऱ्यांनी ह्या विधेयकाक खर विरोध केल्या उपरांत पंडित नेहरूंक फाटीं सरचें पडलें. तांणी बाबासाहेबाक हें विधेयक फाटीं घेवपाची विनंती केली. हें विधेयक तयार करपाक बाबासाहेबान देशाचें संविधान तयार करपाक जितली मेहनत घेतिल्ली, तितलीच मेहनत घेतिल्ली. देखून बाबासाहेबाक खूब दुख्ख जालें.
हिंदू संहिता विधेयकाचो विरोध बाबासाहेबाक इतलो त्रासदायक जालो की निमाणे तांणी ह्या विशयाचेर मंत्रीपदाचो राजिनामो दिलो. बाबासाहेबांचें मत आशिल्लें की खंयचीच चळवळ बायलां बगर पुराय जावंक शकना, समाजीक क्रांती जावपाची आसल्यार तातूंत बायलांचो आस्पाव करचो पडटलो, देखूनच तांच्या सगळ्या चळवळींनी बायलांचो आस्पाव जालो, मागीर ती 1927 वर्साची चवदार तळ्याचें आंदोलन आसूं वा 1930 वर्सा नाशिकांतल्या काळाराम देवळाचें आंदोलन. 1942 वर्सा नागपूरांत जाल्ले बायल परिशदेंत व्हड प्रमाणांत बायलांचो वांटो आशिल्लो. चलयेचे प्रगतींत लग्न आडखळ जावंक फावना. चलयेचेर जबरदस्तीन लग्न लादचें न्हय, तिचे संमतीनूच तें जावचें. लग्ना उपरांत बायलेन घोवाची इश्टीण जावंक जाय आनी ताची गुलाम न्हय. बायलेकूय घोवाच्या मालमत्तेंत समान वांटणी आसता. बायलेचे सुरक्षेची जापसालदारकी घोव आसता आनी ताणें तिका शारिरीक वा मानसीक हानी केल्यार कायद्यान ख्यास्त दिवची, अशें तांचें मत आशिल्लें. भारताचें संविधान बरयतना डॉ. आंबेडकर हांणी कलम 14, 15, 15 (3), 16 (2), 39 (क), 39 (घ), 39 (ड), 42, 325 आदी कलमांचो आसपाव करून बायलांचें हीत आनी कल्याण करपाचो यत्न केला. दुर्दैवान देशांतलीं बायलां बाबासाहेबाच्या ह्या वावरा विशीं अजून अज्ञान आसात. बाबासाहेबाचे भारतीय बायलांचेर अनंत उपकार आसात. बाबासाहेबान बायलां खातीर इतलें केलां की जायते जल्म घेतले जाल्यारुय हे उपकार फेडपाक मेळचे नात.

श्याम ठाणेदार
9922546295