भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भुरगेपण खुब निरागस आसता. तेन्ना मेळिल्लीं कुटुंबातली मनशां, तांचो सांगात, मायेस्तपणाचें वागणें, नकळटा जिणेर त्या संस्कारांचो पडिल्लो प्रभाव हाचो हारसो पुस्तकांत दिसता.
काळीज उसवलां, पुस्तकाच्या मराठी अणकाराचो लोकार्पण सुवाळो ‘आमी गोंयकार’ संस्थेन घडोवन हाडपाचें थारलें आनी उदयबाब म्हांबरो हांणी 25 नोव्हेंबराक रातीं आठ वरांचेर म्हाका आपलीं स पुस्तकां भेटयलीं. रातच्या जेवणा उपरांत हांवें पुस्तक चाळूंक घेतलें. पांच पानां वाचतकच म्हाका दिसलें, उदयबाबान आमच्या ‘संझगिरी’ कुटुंबा विशींच हें पुस्तक बरयलां. म्हगेली उत्सुकता वाडली. हांव पुस्तक सकयल दवरूंक शकलों ना… आनी न्हिदुंकूय शकलो ना. सगळें पुस्तक अधाशा भशेन वाचून, समजून घेवन फांतोडेर न्हिदलो. अजाप म्हणजे म्हाका फांतोडेच्या सपनांत म्हगेले सगलें भुरगेपण स्पश्ट दिसलें. म्हाका हांव 12- 14 वर्सांचो तरणाटो कसो भास जालो. पूण सकाळीं हारशांत जाण्टेपण दिसतकच निरुत्साही जालो, भानार आयलो. आसूं, जाय नदरेंतल्यान पुस्तक बरयलां ताच्याबद्दल उदयबाबाक परबीं दिता. 60 वर्सां पयलींच्या गोंयच्या कौटुबिक आनी सामाजीक वातावरणाचो तशेंच आदल्या सैमाच्यो यादी मनाच्या पड्ड्यार सरकत ह्या पुस्तकान नाॅस्ताल्जिया निर्माण केला.
पुस्तक वाचतकच म्हज्या ‘शिस्तप्रिय बाबा’ची, ‘सुगरण आई’ची याद आयली. आमच्या घरांत आमचो आजो, आजी, आज्याचो भाव, काका, काकी, सगळीं भावंडां, भुरगीं, सोयरीं रावताली तांच्यो यादी, तांचो मोग, आपलेंपण हांची याद करून दिली. तरेतरेची फळफळावळ, काजू मुट्टे, आडसरां, आंबे, पणस, घोटां, मुरूंद हांच्यो रूची ताज्यो केल्यो.
आमच्याय भुरगेपणांत शेजारच्यो धा बायलो बसून पापड करतना आमी भुरगीं पापडाच्यो गुळ्यो तोंडांत घोळोवन पापड सुकोवपाचें काम बेस बरें करताले. तशेंच दोणांतल्यो आमल्यो. आमचे आवडीचो भरिल्ल्या आमल्यांचो लोणच्याचो कार्यक्रम. आमच्या हातार ताज्या लोणच्याच्यो फोडी पडटाल्यो. तशेंच साठा सुकोवपाचे ऑब्र आनी लोखणाच्या तामरेतीचेर बसून कडकडीत वतांत सुके बांगडे सुकोवपाचें काम सगळीं भुरगीं आवडीन करतालीं. भुरगेपण खुब निरागस आसता. तेन्ना मेळिल्लीं कुटुंबातली मनशां, तांचो सांगात, मायेस्तपणाचें वागणें, नकळटा जिणेर त्या संस्कारांचो पडिल्लो प्रभाव हाचो हारसो पुस्तकांत दिसता. घरांत रगड्याचेर वांटप, दात्याचेर दळप, भात कांडून फोव करप, सगळ्यांनी मेळून आकाशदिवो करुन सकाळीं चार वरांचेर लावप, दिवाळेचे पांच तरांचे फोव खावप, जात्रांनी खाजें, रेवड्यो आनी घुमट्या मांडाकडे घुटमळप, जात्रेच्या थंड कुडकुड्यांत गरमागरम पुरी भाजयेचेर ताव मारप हें सगळें दोळ्यां मुखार आयलें.
नातलांक झुकझूक गाडयेचे कोळशाचे इंजीन सजोवन झेतान पिल्लूक मारमारत ती वास्को ते कुळें आनी परत वताली. वाटेवेल्या गावांत नाताल फुलयताली. आमीं फक्त जानेराची वाट पळयतालीं वा वाड्यावेल्यो धालो, घुमटां, मेळ, शिगमो, कडकडीत वतांत थंड आयसफ्रुट खाताले ती याद चाळोवन गेली. शेजारी कुंकळकारबाब डिसेंबरांत मुरूंदाचो खोंटलो धाडटालो ताची याद जाली. मार्च- एप्रिलांत दर्याचेर वचून उदकांत खेळप आनी आंब्याच्या खांदयेर राजू बांदून ताचो झोपाळो करप, बोल्सांतले भाजिल्ले चिंचारे खावप तशेंच बांयचेर वचून एकठांय न्हांवप हें विसरूंक शकना.
पुस्तकांत नोस्ताल्जिक यादींचो आयिल्लो परमळ मदीं मदीं जीव सुखी करता. आईन केल्ली शागोती आनी तांदळाच्यो भाकऱ्यो, अळम्यांचें तोंडाक, भरिल्ले मुळे, केळ्यापानांक इंगळ्यांनी भाजिल्ले धोंडस आनी तवसळी, न्हंयेंतल्या चणक, शेवट्यांची हुमणां आनी बांगड्याची उड्डमेथी तोंडातली लाळ गळोवन गेली.
उगत्या पायांनी क्रिकेट खेळटना उणेंपण दिसलें ना तर पायांत कांटे लागले म्हूण क्रिकेट खेळपाचें थांबलें ना. आमच्या बाबालें 1928 तलें भांगराचें पदक (MEDICO CIRURGIAO) मात आमकां भुरग्यांक चाळयताले. आल्मारींत बसून आव्हान दिताले. ताका लागून स्कूल आनी कॉलेजांत बरेपैकी मार्क आनी इनामां मेळून पसून भावंडांची अपुरबाय केन्नाच जाली ना. ती खंतूय बऱ्या यादीं बरोबर उसवली. भुरगेपणांतल्या जिणेचो सिनेमा कसो फुडल्यान सरकलो. चवथ, नवरात्र, दिवाळी, तुळशीलग्न, जात्रा, दरेक दीस आनी सणाचो आनंद म्हणजे आमच्या भुरगेपणांत भोगिल्ली पर्वणी. भुरगेपणांतल्यो पोरण्यो यादी ताज्यो करुन 60 वर्सां नंतर भुरगेपण परत चंवरपाची ताकद ह्या पुस्तकांत आसा. आमच्या जगपांत वागपांत माया, आपुलकी नाशिल्ले संबंध, रूच नाशिल्लें जेवण, आनंदाविणे सण, तशेंच वाडत चलिल्ले वृद्धाश्रम पळयल्यार नांवापुरतेंच जिणें बाकी उरलां, अशें दिसता.
आमी रिव्हर्स मायग्रेशना विशीं उलयतात. पूण आयज गोंयच्या घरांत बाबाच्या सालांत बाबालो आवाज येना. आईचे कुडींत आनी रांदचे कुडींत आई दिसना. आपाच्या सालांत आपाच्यो यादीच उल्ल्यात. देवाचे कुडींत आजो सदांच मंगेशाची बिबूत लायिल्लो भास जाता. आनी एकलो आसल्यार सगळें घर खावपाक आयिल्लेवरीं जाता. मनशाचे तांकी परस चड वेगान जिणें धुकळप चल्लां. म्हणून फास्ट फूड, बुलेट ट्रेन. घरांत स्वास्थ्य ना, पूण एआय आनी चंद्राचेर नवीन कितें चल्लां ताचें अप्रूप आनी ओढ. पूण अशी गती आमचे बुद्धीक आनी समाज सुदारणेक कितली झेपतली हें कळपाक मार्ग ना.
सारांश म्हणजे ‘काळीज उसवलां’ हें पुस्तक वाचून अलंकारीक भाशा वापरीनासतना म्हजी भावनांची भळभळ कशी व्हांवली तें सांगपाचो हो यत्न.
मोहन संझगिरी
अध्यक्ष, आमी गोंयकार
माहिम, मुंबय
आयज मुंबय लोकार्पण
आमी गोंयकार आयोजीत गोंय मुक्तीदीस कार्यावळींत गोंयचे मुक्ती खातीर वावर केल्ल्या स्वातंत्र्यसैनिकांचो भोवमान तशेंच सहित प्रकाशनाच्या मुळ कोंकणी पुस्तकाच्या मराठी अनुवादाचें लोकार्पण शेनवारा, 20 डिसेंबराक सांजे 4.30 वरांचेर विर्ले- पार्ले (पूर्व) मुंबयच्या गोमंतक सेवा संघाच्या (मालवीय रोड) सभाघरांत जातलें. मुखेल सोयरे म्हूण भास्कर नायक (गोंयचे आदले उच्च शिक्षण संचालक), अध्यक्ष म्हूण मोहन संजगिरी (अध्यक्ष, आमी गोंयकार), मानाची सोयरी म्हूण गायिका निशा निगळ्ये- पारसनीस हाजीर आसतली. ‘काळीज उसवलां’चे लेखक उदय नरसिंह म्हांबरो, अनुवादक पौर्णिमा राजेंद्र केरकार हांची दिक्षा प्रभू मुलाखत घेतलें. उपरांत आमी गोंयकार संस्थेच्या ‘सुरिले गोंयकार’ वांगड्यांचो संगीत कार्यक्रम जातलो.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
