भांगरभूंय | प्रतिनिधी
देखण्या रूपा बरोबर हो एक धाडसी पक्षी. आपल्या घोंटेरा म्हऱ्यांत आयिल्ल्या व्हडल्या सुकण्यांचेर पसून बिन्धास्त हल्लो करपाक तो भियेना.
भारताच्या अस्तंत घांटांतल्या पाचव्याचार रानांनी झाडांनी एक सुकणें दिश्टी पडटा – तें म्हणल्यार व्हडलो कीरकावळो (रॅकेट- टेल्ड ड्रॉंगो). ताका भृंगराज, कोतवालूय म्हणटात. ताचें रूप आनी खेळकर स्वभाव ताका आकर्षक करता, पुण पक्षी निरीक्षक सोडून खूबश्या लोकांक ताचे विशीं खबर ना.
हें सुकणें मोरा सारकें सोबीत आनी रंगिबेरंगी. तो विशेश आसा, दिसपांत आनी दुसऱ्या सुकण्यांची नक्कल करता म्हणून. ताचे काळे, पंख सुर्यप्रकाशांत निळे आनी पाचवेच दिसतात, चमकतात. ताका लागून ताका एक जादुई झळाळी येता. पूण ताची खरी वळख, ताची शेपटी – सामान्य सुकण्यां सारकी ताची शेपटी सादी न्हय. ड्रॉंगोच्या शेपटेचीं भायलीं पिसां लांब, बारीक दांड्या सारकीं आसतात. पोताक ल्हान रॅकेटा सारक्या गोल टोकांनी सोंपता. हे खास शेपटेक लागून तो हवेंत, झाडांतल्यान वाकडो-तिकडो वेगान उडटना पळयतना वेगळोच अणभव मेळटा. ताची मजबूत, थोडी वांकडी चोंच वापरून तो मुखेलपणान कीटक आनी ल्हान जीव खाता.
हें सुकणें पक्षी अस्तंत घांटांत मेळटा. हो प्रदेश युनेस्को वर्ल्ड हेरिटेज सायट म्हणन प्रसिद्ध आसा. हांगां जैवविवीधताय समृद्ध आसा. केरळाच्या ट्रॉपिकल रानां पसून कर्नाटकाच्या दोंगराळ रानांनीय तो दिसता. गोयांत तो अटंगें रान, बॉटॅनिकल गार्डन, झाडांनी भरिल्ल्या बागांनीय दिसता. तो झाडांचे तेंगशेर बसता, पूण नजरेक पडना, मात ताचे आवाज आनी झटपट हालचालींक लागून तो दिसता.
ताचो सगळ्यांत खाशेलो गुण म्हणजे ताची आवाज नक्कल करपाची कला. हो पक्षी हेर जायत्या सुकण्यांच्या आवाजाची नक्कल करूं शकता, केन्ना केन्ना दुसऱ्या प्राण्यांचे आवाज पसून तो काडटा. संशोधक म्हणटात, ही कला ताका लागणुके खातीर, घोंटेराची राखण करपाक आनी अन्न चोरपाक उपेगी पडटा.
फट आवाज करून दुसऱ्या सुकण्यां कडल्यान अन्न काडून घेवप हाका क्लेप्टोपॅरासिटिझम म्हणटात. ड्रॉंगोचे आवाज आयकल्यार केन्ना कावळ्याचो आवाज, केन्ना वार्ब्लरचो टाहो, तर केन्ना उंदराचो किरकिराट आयकूंक येता. आवाजाची नक्कल करपांत तो संवसारांत सुकण्यां मदीं सगल्यांत मुखार आसा. देखण्या रूपा बरोबर हो एक धाडसी पक्षी. आपल्या घोंटेरा म्हऱ्यांत आयिल्ल्या व्हडल्या सुकण्यांचेर पसून बिन्धास्त हल्लो करपाक तो भियेना. इतले गुण आसून लेगीत कीरकावळ्याक लोक सहसा वळखनात.
वाचकांक ह्या सुकण्याची वळख करून दिवपाक आनी रानांनी कितले अजापाचे जीव आसात, हाची जाणवीकाय करून दिवपाक हो लेख बरयला. ताचीं पांखां, विलक्षण शेपटी, आवाज काडपाची कला वाचकांक कळपाक जाय म्हूण हें बरयलां.
गोंयांत वा गोंयां भायर अस्तंत घांटाच्या लागसार रानांत गेल्यार तुमकां वेगळे वेगळे आवाज आयले जाल्यार गोंदळून वचूं नाकात. झाडांतल्या अचकीत काळ्या पांखांचें दर्शन जालें जाल्यार समजात हो मिमिक्री मास्टर रॅकेट- टेल्ड ड्रॉंगो,
(लेखिका वायलायफ बायोलाॅजिस्ट आसा.)
– श्वेता रामाणी, बेंगळूरू
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
