भांगरभूंय | प्रतिनिधी
आमचे जाण्टेले लोक जेवताले ताचे तुळेंत आमची खावपाची आतां पद्दत खूब बदलल्या. पारंपरीक आहारांचे सुवातींचेर फास्ट फूड आनी रेस्टॉरंट संस्कृताय ल्हवू ल्हवू येवपाक लागल्या. दुबळ्या नेमांक लागून जायते अनारोग्य अन्नाचो भारतांत प्रचार चालू आसा – चड करून भुरग्यांक-नट, खेळगडे आनी सेलिब्रिटींचो आस्पाव जाता. जागतीकीकरणाच्या नांवान आमची भलायकी आनी आमची अन्न परंपरा दोनूय धोक्यांत घालतात.
भलायकी वाड आनी उदरगत हातूंत अन्न धान्याची केंद्रीय भुमिका आसता. पारंपरीक आहार, जे चड करून वनस्पती आदारीत, आतां ताचे सुवातेर चड चरबी आशिल्ले, उर्जा दाट आहार घेतात जे जनावरांच्या चरबीचो अस्पावलेंलो आसतात आनी तातूंत प्रक्रिया केल्लीं घटकां आसतात. हाचे खातीर उच्च रक्तदाब, उच्च कोलेस्टेरॉल, गोडेंमूत, काळजाचे दुयेंस, संधिवात आनी कॅन्सर सारकेलीं दुयेंसां जावपाक लागल्यांत. फास्ट फूड संस्कृताय नेटान पातळत आसा, खास करून तरणाट्या पिळगें भितर. भारताचो फास्ट-फूड उद्देग दर वर्सा सुमार 40% वाडत आसा आनी वर्साक एक अब्ज डॉलरा परस चड उत्पन्न मेळटा. ताचे कडेन लोक आकर्शीत जातात.
फास्ट फूडाक मागणी वाडल्या ताचें कारण म्हणल्यार तें सवाय, सहज उपलब्ध, रुचीक आनी आकर्षक जायराती करून लोकांक आपले कडेन ओडपाची रणनीती तयार करतात. पूण ताचे भलायकेचेर जावपी परिणाम हानीकारक आसतात. देखूनच अशा खाणाक “जंक फूड” अशें म्हणटात. पित्झा, बर्गर, फ्रँच फ्राय, सँडविच, चिकन नगेट्स हांचो तातूंत आस्पाव जाता.
भारतांत शेंकड्यांनी निरोगी, रुचीक खाणां-जेवणाची गिरेस्त परंपरा आसा. पवित्र संस्कारांत लेगीत छप्पन अन्न धान्याच्यो तरेकवार (छप्पन भोग) देवाक अर्पण करतात. तांदळाची खीर आनी गिमाच्या दिसांनी गोडाचेर आदारिल्ले गोड पदार्थ, गिमांत सतू (भाजिल्ले कड्डुणाचे पिठ) आनी जायते थळावे पदार्थ आस्पावलेल्लो आसतात. हजारांनी वर्सां सुरक्षीतपणान वावुरले. पयलींचीं खाणां फकत पोशक घटक आशिल्लीं न्हय, तर वातावरणाक लेगीत त्रास करिनाशिल्लीं. दुख्खाची गजाल म्हणल्यार निरोगी पद्दतींतल्या जायत्या सुवातेर आतां फास्ट फूड स्टॉल आयल्यात. सगळे परकी, अयोग्य आनी अस्वस्थ. फास्ट फूडाचे परिणाम सुरवाते सावन सुरू जातात अशें शास्त्रीय अभ्यासांतल्यान दिसून येता.
पिरायेच्या 30 व्या वर्सा मेरेन शीर बंद जाली जाल्यार फुडल्या काळजाच्या समस्यां खातीर कारण थारतात. जंक फूड हानीकारक पदार्थ वापरून तयार करतात जातूंत उच्च फ्रुक्टोज कॉर्न सिरप (HFCS), मोनोसोडियम ग्लुटामेट (MSG), हायड्रोजनयुक्त तेल, चड मीठ आनी संरक्षक पदार्थ आसतात. हे रसायन कुडीच्या अंतर्गत समतोलांत बदल करतात आनी व्यसन निर्माण करपाक शकतात. लोकांक अशा जेवणाची तळमळ करतात. मेंदुचेर मादक पदार्थाक लागून जावपी परिणामा सारकोच आसता. गुरवारपणांत जंक फूड सेवन केल्यार फुडल्या पिळग्यांकय हानी जावपाक शकता.
एक अभ्यासांत अशें दिसून आयलें की, गुरवारपणांत जंक फूड खावपी आवय वा स्तनपान करतना भुरग्यांक स्थूलताय, गोडेंमूत, कोलेस्टेरॉल चड आनी रगतांतली चरबी चड जावपाची शक्यताय आशिल्ली. दुसरें जर्नलांत उजवाडाक आयिल्ल्या अभ्यासांत (Ong ZY et al., 2011) भुरग्यांक चड साकर मेळिल्ल्याचें दिसून आयलां आनी गुरवारपणांत चड चरबी आशिल्ल्या आहारांत तांच्या मेंदूच्या मार्गांत बदल घडटात आनी ताका लागून ते चड जातात फुडल्या जिवितांत जंक फूडाची तळमळ जावपाची शक्यताय आसता. इतले स्पश्ट पुरावे मेळ्ळे तरी भारतांतलो फास्ट फूड उद्देग वाडत आसा. हैदराबादांतलो एक अभ्यास दाखोवन दिता. पोशणाची बरी जाणविकाय आशिल्ल्या उंचेल्या समाजीक आर्थीक फांटभूय आशिल्ल्या भुरग्यांक लेगीत, अजूनय पारंपरीक जेवणा परस फास्ट फूड पसंत करता.
फास्ट फूड आतां जायत्या भारतीय कुटुंबांच्या आहारांतलो भाग जाला. फुडल्या पिळग्यांची राखण करपा खातीर हें गरजेचें आसा निरोगी खावपाची संवय वाडोवप आनी फास्ट फूडाच्या धोक्यांचेर जागृताय निर्माण करप. भारताक परकी खाणाच्यो संवंयी बंद करपाची गरज आसा. आमची पारंपरीक अन्न संस्कृताय परत मुखार हाडपा सोंपी. पोशक आनी हवामानाक फावो अशे विंगड विंगड प्रकार दितात. भलायकेन बऱ्या व्यक्तीं खातीर, कुटुंबां आनी समाजा खातीर ह्यो पद्दती परतून जिवीत करप हो सगळ्यांत बरो मार्ग.
धारगळच्या अखील भारतीय आयुर्वेद संस्थेन दुयेंती आनी सामान्य लोकांक खाशेलें मार्गदर्शन दिवपा खातीर वेगळी आहार आनी पोशण ओपीडी स्थापन केल्या. तातूंत व्यक्तींक तांच्या विशिश्ट भलायकी परिस्थितीक, संविधानाक (प्रकृती), पिराय आनी जिणे पद्दतीक सगळ्यांत बरोबर येवपी आहार निवडी विशीं सल्लो दितात. प्रतिबंधात्मक भलायकी जतनाय घेवप, योग्य आहारांतल्यान सद्याच्या दुयेंसांचें वेवस्थापन करप आनी लोकांक शास्त्रीय नदरेन खर आनी आयुर्वेदीक तत्वांत रुजल्लीं अन्न पद्दत पाळपाक प्रोत्साहन दिवप हो हेतू आसा.
डॉ. अखिलेश शुक्ला
धारगळ
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
