भांगरभूंय | प्रतिनिधी
हिंदू वांगडा हेर धर्माचे लोक उमळशीकेन वाट पळयतात, तो सण म्हणल्यार चवथ. ती सगळ्याच धार्मियांची परब म्हणल्यार जाता. श्रावण लागताच चवथीची सुलूस लागता. घरांत कसलीय वस्त नवी हाडपाची जाल्यार ती चवथीक हाडप, घर रंगोवपाचें आसत जाल्यार तें चवथीक. म्हुर्त चवथीचोच. चवथीक नेवऱ्यो कर, लाडू, चकऱ्यो कर, चवथीच्या जेवणाचो बेत, पारंपरीक जेवण सोडल्यार आनी कसलेय जिनस करपाचे आसत जाल्यार ते चवथीक करप. पयशे आसा तो पयशे मोडटलोच. पूण पयशे नाशिल्लोय ते मोडटालो, कितें म्हण कांय कळना, हो एक चमत्कारूच कसो. गणपतीच्या ह्या सणाक आपसूक पयशाची तजवीज जाताली. दर एक वस्त खरेदी करताना गोंयकार सदांच वांटपण करतात, पूण चवथीची खरेदी करतना सद्दां धा- वीस रूपयांक मेळपी कसलीय फळावळ गणपतीच्या पानार वाडपाक मेळटली म्हूण शंबर रुपयांक घेवपाक मात फाटीं फुडें पळयनात. चवथीच्या जेवणाच्या सामानाची वा माटोळेच्या सामानाची खरेदी करतना गोंयकारांचो हात सदळ जाता. सजावट करपाक तर बेत कितलेशेच आदीं थारता आनी चवथीक दोन म्हयने आसा म्हणल्यार कामाक लागतात. तरणाटे तर घरांतलीं तशींच लागसार आसलेल्या सार्वजनीक मंडळाच्या गणपतीची सजावट कशी करपाचें तें थारायताले.
अनवाळसाण पाळप हो श्रावणांतलो म्हत्वाचो नेम. नुस्तें, कांदो, लसूण खावप कांय घरांनी वर्ज आसता, कांय लोक खातात. श्रावण पाळपी लोक श्रावणांतूच नुस्त्याचीं आयदनां पयलींच कुशीन काडून दवरतात. कांय घरांनी चवथीच्या चार- पांच दीस आदींच नुस्त्याचीं आयदनां कुशीन काडून दवरतात. फ्लॅटांत रावपी घडये लोफ्टार (माळ्यार) काडून दवरतात आसुंये. नुस्तें खावप भश्ट पूण गणपतीचें विसर्जन नुस्त्याच्या घरांत करप, हिंदू संस्कृतीचीं सामकी वेगळीं दोन पोतां.
गोंयचे चवथीचे खाशेंलेंपण फोग लावप. चवथीक फोग लावंक मेळटलो म्हूण भुरगीं खूब उमेदीन आसतात. पिस्तूलां आनी तातूंत घालून मारपाचे फारपेटाचे कवळे घालून भुरगीं चोर- पुलीस खेळपाक मग्न आसतालीं. काळोख पडल्या उपरांत सुरसुरीं पेटोवन घुंवडावप, घुंवडावन दोळ्यां फुडल्यान भांगराळो वांटकुळेंच चक्र तयार जातालें, कोणाचें चक्र व्हडलें हांतून एक मजेशीर सर्त जाताली. कांय खिणांनी तें चक्र रोखडेंच अद्रुश्य़ जातालें. पेटलेलें सुरसुरें पालोवचे पयलीं दाव्या हातांत धरलेलें सुरसुरें पेटत्या सुरसुऱ्याक लावन पेटोंवचें पडटालें. तें पेटोवन मागीर तीच परत सर्त. सुरसुरीं पेटपाक मात्सो वेळ लागता पोंत बरें तापलें म्हणतच पेट घेता. भुरगीं देवाचे फुड्यान दवरलेले दिवले कडेन वचून सुरसरीं पेटयतात म्हण आवय दिवो वा मेणवात पेटोवन दवरताली.
देवाचे दिवले कडेन वचुनाकात देव बाप्पा पातक करतलो म्हण भुरग्यांक ताकीद दितालीं. भुरगींय भियेवन रावतालीं, पूण केन्ना दिवले कडेन पावतालींय मागीर अमक्यान देवाचे दिवले कडेन वचून सुरसरें पेटयलां म्हण रांदचेकुडी मेरेन वचून फितुरी करतालीं. फाटीर चवथीचो बोनस मेळटालो. चवथी निमतान सगळीं घरा कडेन येतालीं. घरांत कितलोसोच लोक एकठांय जातालो. हीं भुरगीं दिवले कडेन सुरसुरीं पेटयतात म्हण देव रागार जातालो काय?
सुरसुरीं पेटोवन जालीं म्हणटच खंयीय उडोवपाक सक्त मनाय आसली. सुरसुऱ्याच्यो पेटोवन सोंपलेल्यो सरयो व्हरून एकीच कडेन दवरच्यो पडटाल्यो. भुरग्यांकूच कोणाक लागपाचो भंय आसलो. आनी केन्ना केन्ना लागतालींय बी. सुरसुऱ्याचे काशीच्या एका अर्दान बरीं आनी दुसऱ्या अर्दान पेटलेलीं सुरसुरीं. गणपती पळेवपाक कोणालेंय भुरगें आयलें जाल्यार ताका एक सुरसुऱ्याची कास मोगान दितालीं. येतल्या सगळ्या भुरग्यांक सुरसुऱ्याची कास दिवन त्यो सोंपत म्हण सुरसुरी लिपोवन दवरतालीं. चवथीच्या बोवाळान ह्या लिपयल्ल्या सुरसुऱ्यांचो विसर पडटालो. चवथ जाले उपरांत मागीर ह्या सुरसुऱ्यांचो उगडास येतालो, तो मेरेन सुरसुरीं शेळेतालीं. पावळेवयर वताक दवरून सुरसुरीं पेटयतालीं, पूण तीं पेटून पालवतालीं. जमीन चक्राची तर एकूच मजा आसताली. गिरगिरें म्हणटालीं ताका. दोळे सांबाळून कोणूय घरांतलो भुरग्यांक गिरगिरें जमनीर दवरलां थंय पेटोवन दवरतालो. पेट्टा पेट्टा गिरगिरें घुंवतालें मेळटा तीं चपलां घालून भुरगीं घुंवन घुंवन गिरगिऱ्याच्या उज्याच्या चक्रांनी नाचतालीं. घर्नाल दादा बॉम. भुरग्यांक हांका हात लावपाक सक्त मनाय आसली. कोणूय लायताना वा लायला म्हण कळलें म्हणतच कानार हात दवरून धा मेत्र धांव मारपाची. पावस लायताना तर तोंड एके वटेन दवरचें पडतालें. दोळे सांबाळपाची ताकीद आसताली. पावस पेटतच भांगराळो पावस पळेवन उब्या उब्यांनी उडयो मारून टाळयो मारप. माराण्या बगर तर खंयच्याच घराची चवथ जायनासली. माराणें मारप म्हटल्यार पुजा जाली, आरती कोणागेर पावल्यात, कोणाल्यो आरती जाल्यो हांची शिटकावणी. आरती चलताना कोणागेरूय माराण मारपाक संद मेळप म्हटल्यार सोर्त लागिल्लेवरीं.
पंचखाद्य, पुरणाचे मोदक, खिरापत स्वताच्या हातांनी रांदचे कुडींनी केल्लें प्रसादाक मेळताले. फुगड्यो घालप, कचो घालप, झिम्मो खेळप तरनाटीं, ल्हान चलयो हांचे मदीं चालूच आसतालें. घरांतल्यांचें जेवन जाल्या उपरांत हेर धर्माच्या शेजाऱ्यांक इल्लें दिवपाची चाल गोंयांत चलताली.
2025 सातलीं चवथ आतांच सोंपली. शेनवारा इकरा दिसांच्या गणपतीचें अनंत चतुर्दशी दिसा विसर्जन जालें. खूब वर्सांनी चवथीचे पुराय इकरा दीस आसले. 2025 खूब वेगळें मनांक न पटणाऱ्यो, लजेक पुरो अश्यो खूबश्यो गजाली जाल्यो. गणपती पुजेक लावपाक आयलल्या पुजाऱ्या सयत, आरती करूंक आयलल्या तरणाटे मोबायलांत बुडून गेल्ले. गणपतीची पुजा करता फोन घेवप. आरती करपी गट आरती करताना मोबायलाचेर व्यस्त आसतना नदरेक पडले. फोग, फुगोट्यांचो पांवडो, मोलूय खूब बदलिल्लें.
खुबूच लजेची गजाल ह्या चवथींत पळेवपाक मेळली. दोन नाचांचे रील मोबायलाचेर सारकेच फामाद जाल्ले. एका नाचांत चार- पांच तरणाट्यो चलयो, चले, कांय भुरगीं, कांय वयस्क बायलो गणपती मुखार बेशिस्त नाचताना दिश्टी पडलीं. गणपती मुखार हे असले नाच करप ही खरेंच एक लजेची गजाल. जगांत इतले सगळे धर्म आसात, पूण कोणूय आपल्या देवा मुखार देवाक नाच करून दाखयनात. आमीच संस्कृती, परंपरा कितली व्हड अशें हड्डें व्हड करून सांगतल्यांची लज ह्या भेंड हालोवन नाच करतल्यांनी घालयली. कांय रिलांनी तर म्हालगडीं नाचतानां दिश्टी पडलीं. होच धडो आमचे फुडले पिळगेक आमी घालून दिला. देवा फुडल्यान अशे नाच करीसर देव तांकां आपले वांगडचो दिसलो. फुगड्यो हिंदू लोककलेचें दायज, हिंदू संस्कृती जिवी परंपरा. फाटलीं कितलींशींच वर्सां फुलयल्ली संस्कृती. आयच्या तरनाट्यांच्या आवयांनी आपल्या भुरग्यांक हें सांगपाची गरज आसा. तुमी तुमकां जाय तितलीं तुमची भेंडां हालयात पूण भेंड गणपती फुडल्यांत हालोवप ही तुमची चुकीची माची आनी किळसवाणी हरकत. हिंदू संस्कृतीची लज जगार मांडू नाकात. वेगवेगळ्या समाजमाद्यमां वरवीं संस्कृतायेचेर रिलां करपी भेंडां हालयताना दिश्टी पडलीं. पोडकाश्ट करपी एकली गणपती मुखार भेंड हालयताली आनी गणपतीक कॅमेराचेर लिपयताली. गणपती कडेन इतलेंच मागणें तांकां बरी बुद्द दिवंची…
प्रिता परब
9921382375
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
