विद्येची देवता गणपती

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भावंडांनो,
आयज तुमच्या घरांत आनी भौशीक सुवातेर पुजेक लागिल्ल्या ’आद्यगुरु’ विद्येची देवता आनी सगळ्या गणांचो अधिपती, धाय दिकांची देवता देवा गणपतीच्या पुजेचो पांचवो दीस. देड दिसाच्या पुजेच्या गणपती देवाचें तुमी व्हड भक्तीभावान आनी उमेदीन विसर्जन केलें. तेचपरी आयज पांच दिसांचे सेवेच्या पुजेच्या गणपती देवाचे मुर्तीचें विसर्जन करतले.
भावंडांनो, विसर्जन करपाक वतना तुमकां परत एकदां याद करतां, तुमीं तुमची काळजी घेयात हां. फोगा कडेन, उदका कडेन सादूरतायेन रावात. तुमीं सादूर रावतलीं हें जाणां, तरीय मजा करता आसतना विसर पडत म्हूण शिटकायतां.
भावंडांनो, म्हाका कांय भावंडांनी विचारलें, ’गणपती’चो अर्थ कितें? गणपती हतयाच्या तोंडाचोच कित्याक आसता? देखून तांच्या प्रस्नांक परत एकदां जाप दितां…
भावंडांनो, म्हज्या जाण्टेल्यांनी जें म्हाका सांगलां तेंच तुमकां सांगतां. तुमी मुजरत तुमच्या जाण्टेल्यांक विचारून खात्री करून घेयात हां. तर भावंडांनो, श्री गणेश म्हळ्यार मूळ गणेश अशें आसा. सत्व, रज आनी तम ह्या तीन गुणांचो जो अधिपती तो गुणेश. तोच गणेश. आंग मनशाचें आनी तकली हतयाची, असो हो देव. आंग सोबीत नासलें, तरी मनाची सोबीतकाय आनी बुद्ध ही म्हत्वाची. गणपतींतलें ’गण’ हें उतर म्हणल्यार लोक. लोकांचो समुह, चोमो. ह्या समुहाचो जो फुडारी आसता, अधिपती आसता तो गणपती असो ताचो अर्थ.
भावंडांनो, म्हजीं जाण्टेलीं म्हाका सांगतालीं की गणपती देवाचें दरेक आंग, अवयव, तुमकां बोध दिता. ताचे सुपा येदे कान आमकां भायलें चडांतचड गिन्यान मेळोवपा खातीर ते व्हड आसात. तांच्या बारीक दोळ्यां सारकी आमची बारीक नदर आसूंक जाय. खोलाय सोदून काडपी आसूंक जाय. सोंड म्हणल्यार दरेक गजालीचो गंध, वास, परमळ, घेवपी जाय. गणपतीक आशिल्लो एक अर्द दांत आनी पुराय दांत म्हळ्यार श्रद्धा आनी अर्द बुद्द हाचें तें प्रतीक आसा खंय. म्हळ्यार मनशाक बुद्द उणी आसली तरी चलता, पुणून आमकां आत्मश्रद्धा आनी आत्म निग्रह गरजेचें आसा. चार हात म्हळ्यार वासना आनी विकाराचेर संयम दवरपा खातीर आसात. जायत्यो गजाली पोटांत, मनांत सांठोवन दवरपा खातीर पोट मोठें आसा. गणपती देवाचे पांय ल्हानूच आसात. ते आमकां कितें सांगतात जाणां? तर आमच्या कसल्याय कामांत आमी घाई-गडबड करूंक जायना. उतावीळपणान वागूंक जायना. तें काम शांत चित्तान, सवकासायेन करूंक जाय. गणपतीचे पांय आमकां कामाचे गती विशीं बोध दिता.
आतां गणपती गणेश हो गजानन कसो? हे विशीं तुमचो दुबाव पयस करतां. भावंडांनो, हे विशींची काणी हांवें तुमकां आदीं सांगल्या. तरी लेगीत थोडे भितर सांगतां. एकदां पार्वती देवी न्हांवपाक न्हाणयेंत गेल्ली आसतना तिणें एका सोबीत भुरग्याची मूर्त करून न्हाणये घराच्या भायर दारांत आपले राखणे खातीर दवरली. इतल्यांत महादेव म्हणल्यार शंकर आयलो. त्या भुरग्यान राखण करतना महादेवाक भायरूच आडायलो. भितर सरपाक दिलो ना. तिडकीन महादेवान आपल्या हातांतल्या त्रिशुलान त्या भुरग्याचें मस्तकूच उडयलें. तें पळोवन पार्वती देवी खूब दुखी जाली. त्या भुरग्याक परत जिवो करचो अशें तिणें महादेवाक सांगलें. त्या वेळार महादेवान आपल्या शिश्यांक फर्मान सोडलें की वचात आनी जो कोण पयलो मेळटा ताचें मस्तक उडोवन घेवन येयात. शिश्य गेले. तांकां पयलोच दिसलो तो हत्ती. ते हतयाचें मस्तक घेवन आयले. देवा महादेवान तें मस्तक भुरग्याक लावन ताका जिवो केलो. महादेव-पार्वतीच्या मायेमोगाचें प्रतीक म्हण हो गजानन सिद्ध जालो.
भावंडांनो, म्हाका हे प्रस्न विचारपी भुरगीं आशल्लीं बाय खुशी संदेश नायक-उसगांव आनी बाब आर्यन अनय नायक-म्हार्दोळ.
भावंडांनो, परत एकदां सांगतां, चवथीची मजा अणभवतना तुमच्या जिवाची काळजी घेयात. देवा गणपतीची कृपा तुमचेर सदांच उरूं हें सदांकाळ मागतां
उल्हासभाई