ही धर्तरी फकत मनशांची न्हय…

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सैमाचो आदर करप गरजेचें. तशें केल्यारुच आमी ह्या गिऱ्यार जीवे उरुंक शकतले आनी मुखा वयल्या पिळग्यां खातीर ह्या
सुभागी धर्तरेची राखण करुन ती तिगोवंक शकतले.
आदर गरजेचो आसा. आमच्या न्हंयांचो आनी रानांचो आदर; तळ्यांचो आनी घसघशांचो आदर; रुखांचो, रोप्यांचो आनी पांयांतळा रुजपी तणांचो आदर; आनी जांका हांव मोगान म्हजी धाकलीं भावंडां कशीं लेखता त्या सुकण्या- सवण्यांचो आनी मोनजातींचो आदर.
म्हज्या सपनांतल्या जगाचो एकवट, भावपण आनी सांगात म्हणजे जंय जण एका जिवाक जगपाचो अधिकार आसतलो. आमी सगळेच तरेच्यो हत्या थांबयले बगर झुजां कशीं थांबतलीं? आमी जर प्राण्यांची हत्या करप चालूच दवरलें जाल्यार मागीर खंयच्या अधिकारान आमी संवसारीक शांतीची वानसा धरतले?
दिसान दीस प्रयोगशाळांनी आनी कत्तलखान्यांनी मोनजातींचेर कसले तरेचे अत्याचार जातात, हाचे विशीं तुमी केन्ना तरी येवजीलां व्हय? तुमकां खबर तरी आसा कशे तरेन ह्या प्राण्यांक इल्ल्याशा पांदऱ्यांनी कोंडून दवरतात, जंय धड उजवाड नासता, नितळ हवा नासता आनी जंय तीं बाबडीं घोळूक लेगीत शकनात? आनी निमाणे कडेन तांकां मारतात आनी खातात.
जे मेरेन आमी जनावरांचे शोशण बंद करचेनात, तो मेरेन आमी सगळेच तरेच्यो हत्या बंद करचेनात. तो मेरेन आमी धर्मा विशीं वा वैश्वीक कुटूंबा विशीं उलोवंक शकनात. सगळेच तरेच्यो हत्या बंद जावक जाय. हाचें सादें कारण म्हणजे जर मनीस पोटा खातीर म्हूण प्राण्यांची हत्या करुक लागलो जाल्यार मागीर जाका तो आपलो दुस्मान लेखता त्या दुसऱ्या मनशाची कत्तल करपाक तो फाट- फुडो चोवचोना.
गरिबांच्या शोशणाचेर आनी निराश्रय मोनजातींच्या रगताचेर आमी विश्वकुटूंब उबारुंक शकनात. असलें कुटूंब आपणाल्याच वजना खाला कोसळून पडटलें. नवो वौश्विक गांव, मनीसपणाचें नवें कुटूंब हें म्हान आनी मोलादीक तत्वांचेर उबारुंक जाय. जर संस्कृताय तिगून उरुंक जाय जाल्यार ती आदराचे नवे चेतनेचेर उबी रावूंक जाय. समेस्त जिवांचो सन्मान करपी नव्या धर्माचेर ती आदारिल्ली आसूंक जाय.
निखटे मोनजातींचे ‘कल्याण- कल्याण’ म्हणलें म्हूण तें जायना. आमी मोनजातींच्या अधिकारां खातीर वावरुंक जाय. मनशांक तांचे अधिकार आसात. जनावरांक कसलेच अधिकार आसचे न्हय? पूण आतां वेळ आयला समेस्त मोनजात -मोगीनी एकठांय येवपाचो आनी मोनजाती पासत अधिकारांची एक वळेरी तयार करपाचो. हाचोच दुसरो अर्थ म्हळ्यार जनावरांच्या कुळयां पासत मनशांच्या लागणुकांची एक वळेरी वा सनद तयार करपाचो वेळ आयला. म्हाका आस्त आसा आनी हांव देवा लागीं मागतां की बुद्द, महावीर, गांधी आनी साधू वासवानी हांची भूंय आसलेलो भारत देश हो मोनजातींक अधिकार दिवपी थारावणी संमत करणारो जगांतलो पयलो देश आसचो.
जण एका जनावरांक ताचे मुळावे हक्क (Fundamental rights) आसतात. आनी प्रत्येक मोनजातीचो पयलो मुळावो हक म्हळ्यार जगपाचो अधिकार. जे आमी दिवंक शकनात तें आमी काडून घेवंक जायना. आनी जे अर्थी आमी मेल्ल्या प्राण्यांक ताचो जीव परत दिवंक शकनात ते अर्थी आमकां खंयच्याच जिव्या प्राण्याचो जीव घेवपाचो अधिकार ना. आयज वेळ आयला निर्णय घेवपाचो. सगळे तरेचीं शोशणां थांबोवपाचो. दोनायच्या, म्हणचे मनशांच्या आनी हेर प्राण्यांच्या नितीक अधिकारांक विरोध ना करपाक आमी मान्यताय दिवंक जाय. जे प्रमाण गरीब हे गिरेस्तांची मालमत्ता म्हूण जल्माक येवंक नात, जे प्रमाण बायलां हीं दादल्यांची मालमत्ता म्हूण जल्माक येवंक नात, तेच प्रमाण मोनजाती ह्यो मनशांची मालमत्ता म्हूण जल्माक येवंक नात.
साधू वासवानीच्या उतरांनी सांगचें जाल्यार, ‘जर एखाद्या देशांतली मोनजात मुक्त नासत जाल्यार त्या देशांक मुक्त देश म्हणूक जावचोना.’ जो मेरेन सगळ्याच तरेची शोशणां बंद जावचीं नात तो मेरेन हे धर्तरेक आमी खऱ्या अर्थान आमचें निजाचें कुटूंब म्हणूंक शकचे नात.
(मूळ लेखक- दादा जे पी वासवानी)

प्रदीप लवंदे
9923292022