समाज बदलता; जाय नदर बदलपाची गरज

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

टिचरीन भुरग्यांक निबंध दिल्लो, ‘वृद्धाश्रम ‌जाय कांय नाका’. टिचरीक खबरुच आसलें, भुरगीं नाकाच म्हणटलीं. कित्याक तर भुरग्यांचेर डॉ. राजय पवार हाचें कवितेचो बरोच परिणाम जाल्लो. टिचरीन निबंध वाचलो. कांय वेळ तपासपाचे सोडून दिलें, भुरग्यांन बरयलें, वृद्धाश्रम ‌जाय. कारणुय तशेंच आशिल्लें. ताणें बरयलें खुबश्यां दांपत्यांक भुरगें नासता, ताणें जाण्टेपणांत खंय वचप? तांची काळजी घेवपी, तांकां सांबाळपी, वखदां दिवपी, जेवण वेवस्थित दिवपी वृद्धाश्रमा सारकें बरें थळ ना. गजाल खरी आसली, खुबश्या दांपत्यांक भुरगीं नासतात. थोड्यां आसुनूय कांय कारणां खातीर तांकां वेळ दिवप शक्य नासता. देखून हाॅस्पिटलांत व्हडलें व्हडलें दुयेंतीची काळजी घेवपी मनशांची जायराती आसतात. थंय काळजी घेवपी मनीस नर्सीकूय चड बरें तरेन काळजी घेतात. हो खिण पळयतना दिसता, आमकां वृद्धाश्रमाची वाट चड पयस ना. रासवळ कुटूंब नाशिल्ल्यान भुरगींय बदल्ंल्यात, तांकांय ताचें खाजगी जिवीत जगपाक पुराय हक्क आसा. ह्याच कारणां खातीर जाणटेपणांत आमकांय आमची वेवस्था खंय आनी कशी करप हें दर एका मनश्याक पयलींच थारावचें पडटलें.
नवीनूच लग्न जाल्ले सुनेक नुस्तेंकान्नीन विचारलें, ‘कांय ग बाई नवीनच लग्न व्हायलं आनी गळ्यात नाय, हातांत नाय’ मांय सडसडीत भायर येवन नुस्तेकान्नीक उजरावन काडलें, म्हणपाक लागली हाताक- गळ्यांत घालूंक ना म्हूण कांय ना. घोव आसा ताचो, मोग केला ताचेच कडेन लग्न जालां तें. हजार घोव केलें ना. म्हजे सुनेक हावें ताका जाय तें करपाची मेकळीक दिल्या. सून अजापभरीत जावन त्या दिसा साकून धुवेचो दर्जो मिरयता.
कोणतरी एका गिरेस्त घराच्या लग्नांक वचपाचो आसलो. गिरेस्त म्हणलें, की कितें भेटवस्तू दिवप हें चिंतपाक ताणें खूब वेळ वगडायलो, पूण ताच्या माणकुल्या चलयेन विचारलें, ‘पप्पा, भेटवस्तू दिता आसतना इतलें कित्याक चिंतता, आमकां जें तांकता तेंच दिवप. जर फाल्या आमकां अंबानीन चल्याच्या लग्नाक आपल्यार आमची ऐपत आसा तांकां फावो सारकी भेट वस्त दिवपाक? मनशान आपल्याक तांकता तेंच दिवप, घेतल्यान तें व्हडा मनांन स्विकारप हातूंतच व्हडपण आसता.’
हालींसराक प्रत्येक कडेन घरकामाक चली सोदप म्हळयार लग्न जावपाक चली सोदपा इतलें त्रासदायक आसता. एका मनशान जायरात दिली घर कामाक मनीस जाय, जाय तशें मनीस मेळप कठीण आशिल्लें, पूण जायरात वाचून अचकीत तांगेर एक नपुसक लिगीं मनीस कामाच्या सोदाक येता. घरची बायल तांबडी्गुज्ज जावन घोवाक तापोवपाचीच आसता, तेन्ना ती पळयता की आपलें माणकुले चली त्या काम सोदूंक आयिल्ल्या मनशा कडेन उमेदीन खेळटा. मागीर तीच काळीज घट्ट करुन, समाजाचे हक्क मारले म्हणून तांकां काम दिता. नपूसक लिंगी ह्या समाजाचे घटक, हें आमी खूब फावटी विसरतात. तांकांय समाजांत रावपाचो हक्क आसा.
एका हिंदू घरांत मरण आसलें. दुख्खाच्या वातावरणांत साहजीकूच आसलें रडपाचें. बोवाळ मारपाचो आवाज आसतलोच, पूण तशें जालें ना. घरांतल्या एकाय मनशान दूक लेगीत काडलें ना. अशें न्हय तांकां दुख जालें ना. घरांतलीं हाॅस्पिटलांत रडून आयिल्लीं, आपल्या रुमांत, न्हाणेंत रडिल्लीं. मरण घरा पावता म्हणसर फामिलीन काळीज घट्ट केल्लें. कारण एकूच आसलें जाचे मरण आसलें तिचो घोव हें दुख्ख सोंसपाक शकचो ना आनी मौन धरपा बगर पर्याय ना हें ते फामिलेक खबर आसलें. तरी आसतना मौनाक वाचा फोडपाक कोण तरी वयनी, वयनी करून मोट्या मोट्यान रडत आयलें, मरण आयिल्लेचे चलयेन तिका वाटेर आडावन ल्हवूच म्हळें, ‘जाय मुगो तुका तुजो भाव? कांय तांकांय धाडता. आमची आवय गेल्या. तुमच्याकय चड दूख आमकां भोगलां तरी आमी वोगी आसात.’
गांवगिर्‍या वाठारांत एका पुरयत भटाचे घर आसलें. तांची एक नात आसली. ती सद्दा भटाक पूजा करतना पळयताली. एक दीस ती आपल्या खेळांत भटाची म्हळ्ळ्यार आज्याचीं देवाचीं आयदनां आनी मुर्ती घेवन खेळपाक व्हरता. ज्युस्त त्याच वेळार भटमाम येवन ताका पळयता. नातिचो सगळोच घुस्पागोंदळ जाता. तें भियेवन कडकडता. मागीर पळयल्यार थंय वेगळेंच घडटा, भटमाम देवा कुडीत वता आनी देवार्‍यातली सगळीं देवाची आयदनां
आनी मुर्ती नातीच्या हातांत दिवन नातीक भोव मोलाचो
सल्लो दिता आनी म्हणटा, ‘हांवें मुर्त्यो जोडल्यो पूण तू व्हड जावंन मनीस जोड.’
पेडणें सारक्या गांवांत चवथीची परब व्हडां उमेदीन मनयतात. थंयसल्या गांवगिर्‍या वाठारांत चली भुरगें गणपतीची पुजा करता. हे चली फोडेंचें, मडगांवचें, पणजेचें आसल्यार ताचो फोटो पेपरांत छापपाचे, पूण गांवांत आसल्या कारणान ताची जायरात जायना. ही चली योग्य तरेन पुजेच्यो विधी करता, आरती गायता आनी घुमटूय वाजयता. तुमकां खरें दिसचें ना, ताच्या घरांत वडील, मानेस्त दादले आसतात, ताचे धाक्टें भावय आसतात तरी आसतना घरचे चलयेक चड प्राधान्य दितात.
पुर्वा कोमरपंत
[email protected]