मोख प्रादेशीक फिल्मोत्सव ब्रॅण्डाची

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

इफ्फीन निरोप घेतलो तरी अंदूचें इफ्फींतलें कवित्व सोपूंक ना. इफ्फी फिल्म ज्युरी मंडळाच्या मुखेल्यान ‘काश्मीर फायल्स’
चलचित्राचेर मत परगटायलां, तातूंतल्यान आमचें गोंय परतून एक फावट देस- विदेसाच्या नकाशार पावलां. इफ्फीन संवसाराक गोंयांत एकठांय हाडलो, व्हडलीं किजिलांय जालीं ना, मागीर वतना कोडसाण कित्याक?
इफ्फीच्या निरोपाच्या खिणाक तंट्याचें फोण्ण घालप तशें नवें न्हय. आदींय फिल्मां, इनामां वेल्यान वाद जाल्यात, पूण शांतीकाय सदांच तिगल्या. अंदूंय निरोपाचो सुवाळोय शांतीकायेन जालो, मेगास्टार चिरंजीवी हांणी म्हळ्ळां ते प्रमाण तांकांच न्हय जाल्यार सिनेमांकय चिरंजीव करून गेलो. इफ्फी गोंयांक सिनेमामय करता अशें न्हय, मात खंय तरी गोंयांतल्या इफ्फीन देसाक मुखेल करून शेजारच्या राज्यांक, पूर्वांचलाक व्हडपण दिलां. तेच खातीर चारय दिकांतल्या प्रतिनिधी येतात, गोंयची व्हडवीकाय सांगतात. हेंच तर इफ्फीचें व्हड जैत. ताचो लाव केंद्र सरकार चड घेता, गोंय सरकारान केंद्रीय यंत्रणांक इफ्फीचो फायदो कितलो मेळटा, ती म्हायती घेवची पडटली. इफ्फींतलीं प्रादेशिक आनी सेन्साॅर्ड फिल्मां काणकोण ते सत्तरी मेरेन पावोवपा पासत सुविधा उबारपाक निधी मेळोवपाचे यत्न करचे पडटले. सिने संस्कृतायेचे वातावरण निर्मणेक थंयच बळगें मेळटलें.
गोंयची भूंय ही कलेचें आंगण. कला म्हळ्ळ्यार फकत चित्रकला, शिल्पकलाच न्हय जाल्यार जण एकल्याच्या आंगांत आशिल्ली कुशळटाय. गोंयच्या शेतांत फुटबाॅल पिकता, अशें एका तेंपार म्हण्टाले. हाचो अर्थ फुटबाॅलाची शेतां आशिल्लीं असो जायना, तर शेतांनी, उगत्या मळार फुटबाॅल खेळपी दिसताले. तींच फुटबाॅलाचीं शेतां, उगतें मळ, मळब, दर्या, न्हंयो, व्हाळ, दोंगुल्ल्यो, माडांचो सैम सांगात तिगल्यारच इफ्फी तिगतलो. गोंयांत रावतलो. मुख्यमंत्री डाॅ. प्रमोद सावंत हांणी इफ्फीच्या निरोप सुवाळ्यांत ‘पुराय गोंयच फिल्मसिटी’ अशें म्हळ्ळें. गोंयच्या कोनशा कोनशांनी भोंवतना तांकां काँक्रिटाचे राशींनी अजूनय सैम आसा हें होलमला आसतलें. इफ्फी गोंयांतलो पंचवीसावो वाडदिस मनयतलो हातूंत दुबाव ना. तोमेरेन इफ्फीक नवें घरय मेळटलें, अशी आस्त बाळगूया. इफ्फीच्या त्या वाडदिसा वेळार राज्यांतल्याच न्हय देस पावंड्या वेल्या साहित्यिकांक माचयेर सुवात मेळूंक जाय. साहित्यीक, तियात्रिस्त, तंत्रज्ञांक उक्तावणा वेळार मानेस्तां मदीं अभिमानान बसोवपाची, तांची वळख चलचित्रांतल्यान, पुस्तकांतल्यान करून दिवपाची तजवीजय करची.
प्रादेशिक सिनेमा संवसार जिखता, हें मतींत घेतल्यार गोंयांत कोंकणी साहित्याक उर्बा दिवपाक सरकाराक नेटान वावुरचें पडटलें. कालच्या आनी आयच्या साहित्यिकांचे वळेरेची बांदावळ करतना तांचे भितर लिपिल्ले निर्माते, दिग्दर्शकय सोदचे पडटले. ज्येष्ठ फिल्मनिर्माते, दिग्दर्शक इफ्फीचे माचयेर आसतात, पूण लेखकांक इफ्फीची माची हालीं लागीं कित्याक हाडीना? इनामां मेरेन तांकां कित्याक व्हरना?
गोंय, गोंयकारांनी मनार घेतिल्ल्यान इफ्फी गोंयांत रावला. सोयऱ्यांक धांवडावप ना म्हळ्ळ्यारच गोंयकारपण. तें शेणचें ना. मात सोयरे मेळत थंय न्हिदल्यार, गोंयांतच रावल्यार, दर्यादेगो, न्हंयो, पासयो म्हेळ्यो केल्यार गोंयकार खुबळपाची शक्यताय आसा. सरकारान सादूर रावन इफ्फीक आयले कितले, परतले कितले ताचेर नदर दवरपाची वेवस्था केल्यार गोंयां पसून गुन्यांवकारी पयस उरूं येता. ते भायर वतां वतां फुगेट पेटोवन गोंयांतल्यान देसांतली शांतीकाय इबाडची ना, हाचीय जतनाय घेवची.
इफ्फीच्या सोयऱ्यां मदीं तंत्रज्ञ, मिडीयाची टीमय आसता. प्रतिनिधी, फिल्मांची आवड आसपी, परीक्षण करतल्यांचे पंगड आसतात. फिल्मोत्सवांत जांचीं फिल्मां आसतात तांच्या पंगडा वांगडा तांच्यो बायलो, भुरगीं आसतात. तांकां हाडप सवाय भितर जाता व्हय? फिल्मोत्सवाक 18 वर्सां वयल्यांकच प्रवेश आसता, मागीर पयसुल्ल्यान येवपी कलाकार, तंत्रज्ञांच्या भुरग्यांचे कितें? फिल्माक नासलो तरी इफ्फी थळार तांकां दवरपाची, सांबाळपाची सुविधा हाचे फुडें आसची. अंदू भुरग्यांक मनरिजवण सोसायटीच्या मुखेल दारार आडावपाच्यो घडणुको घडल्यो, सेक्युरिटी आपलो वावर करताले, पूण तांकां सारकें उलोवपाक कळपाक जाय. कोंकणी, हिन्दीचें गिन्यान गरजेचें. पुलिसांकय शाणेपणां सांगपी आसताच, इफ्फीक येतल्यांक शिस्त पाळपाच्यो पाटयो लायतात, त्यो हिन्दी वांगडा कोंकणी भाशेंतल्यान आसच्यो. इफ्फीच्या आंगणांत इंग्लीश भाशेचो शेक आसलो तरी प्रादेशिकता व्हड जायत आसा. ती वाडची.
कविता, शायरी गावपी, प्रादेशिकतेची व्हडवीकाय सांगपी सेन्साॅर बोर्डाचे अध्यक्ष प्रसून जोशी हांचो आॅनलायन मास्टरक्लास घडोवन हाडल्यार, साहित्यिकां कडेन तांची भेट घडयल्यार बरें जातलें आशिल्लें. कला अकादमी, मनरिजवण सोसायटीचे समितीचेर थळावे कलाकार, लेखक, निर्माते आसपाक जाय. त्याभायर आयएएस गोंयकार अधिकाऱ्या कडेन फुडले इफ्फींचेच न्हय तर मनरिजवण, परिषदांची वर्सभराची येवजण करपाची जबाबदारी दिल्यार येणावळीची नवी वाट दिसतली. शीत-कडी, थळावीं खाणां- जेवणां आयनाॅक्साच्या आंगणा मेरेन पावतली. पर्वरे आयनाॅक्साचें आंगण नितळ आसलें तरी आडमेळीं पणजेवरी आसात. यो- वच करपाक वेळ, आयोजकांचो पयसो वता ताचें कितें? मनरिजवण सोसायटीच्या कार्यालयाच्या बिल्डिंगेचे, इफ्फी थळ म्हणून संवसाराच्या नकाशार पाविल्ल्या आदल्या वैद्यकीय म्हाविद्यालय, हाॅस्पिटलाच्या सुवातीचें स्ट्रक्चरल आॅडिट बेगोबेग करचें. सुदारप, परतून बांदप, फेररचणूक करतना चडांत चड झाडां ते सुवातींत रोवचीं. इफ्फीचें कवित्व सोंपतकीच म्हयन्या भितर सरकारान, म्हापालिकेन बिल्डिंग आपले कडेन घेवन फुडार थारावचो. तेच सुवातेंत ल्हानशें मनरिजवण सोसायटीचें आॅफिस हाडपाक जाय, बिल्डिंगेचो बरो उपेग जावचो, पणजेचें नागरी भलायकी केंद्र त्या जाग्यार हाडपा पासत अभ्यास जावचो.
इफ्फी धा दिसाचो सोयरो. म्हयनोभर पयलीं केंद्रीय म्हायती खात्यांतले भायले अधिकारी येवन वावराक लागतात. इफ्फी उपरांत कुडींक कुलपां. कोण सांबाळता इफ्फीथळ? मनरिजवण सोसायटीक तशे अधिकार आसात? आसल्यार सरकाराक भाडें मेळटा? इफ्फीची बिल्डिंग यादस्तिकांच्या रुपांत जेन्ना केंद्रीय फाईलींनी वता तेन्ना ती वास्तू दायज म्हणून सांबाळप केंद्राची लागणूक न्हय?
इफ्फीक येवपी निर्माते, दिग्दर्शक, कलाकारांक आनी गोंयच्या फिल्ममेकरांक एकठांय हाडून भासाभासेंतल्यान फिल्म स्कूल, स्टुडिओ, फिल्मसिटीचे नकाशे जावपाक जाय. प्रादेशिक आराखड्यांत फिल्मसिटी फोंड्या जावपाची आशिल्ली? ती भूंय आसा? साखळे, मडगाव रवींद्र भवनां सुदारप, थेटरां बांदप, मेकळे जागे आसल्यार थंय लघुपट दाखोवपाचे कार्यावळींतल्यान फिल्म संस्कृताय वाडोवपाचे यत्न जायत? गोंयच्या आशीकुशींनी फिल्माचीं आवड आशिल्ले आसाच, गोंयांत माहितीपट, लघुपटय तयार जावंक लागल्यात. प्रविण कांद्रेगुला हो 31 वर्साचो आंध्र प्रदेशातलों तरणाटो “सिनेमा बांदी” सारकें तेलगू फिल्म घडयतना ‘जण एकलो काळजांतल्यान फिल्ममेकर आसता’ असो संदेश अंदू दिवन गेला. गोंयांत इफ्फी येतकीच फिल्म बाजारांतल्यान ताच्या फिल्माक आधार मेळ्ळो, ताचो सिनेमा एकवटाची भास शिकोवपी आशिल्ल्यान इनामय मेळ्ळें. नट- नटी ना, एक रिक्षा़ ड्रायव्हर, ताचे रिक्षेंत उरिल्ल्या आधुनिक कॅमेऱ्याचेर फिल्माचें सपन पळयता, आडमेळ्यांतल्यान गांवच्या समेस्तांक घेवन फिल्मय जाता, ताची देख घेवपासारकीच.
इफ्फीवरी महोत्सव गोंयांत दवरपाचें सपन मनोहर पर्रीकर हाणीं पळयल्लें. हेर मुख्यमंत्र्यांनी इफ्फीक तेंको दिलो. इफ्फीक घर मेळूं वा ना मेळूं तो गोंयांत उरतलोच हेंच मतींत दवरून. फुडारांत फिल्मा खातीर साहित्य, साधनसुविधांची बांदावळ करप, ‘ब्रँड इफ्फी गोवा’क विचारमंथनातल्यान बळ दिवप हीच मोख आसची.

सुहासिनी प्रभुगावकर
9881099260