मानसीक समाधान दिवपी श्रावणी आयतार

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आयतार म्हणलो की भुरगेपणात सामको मजेचो, मस्तीपणा करपाचो दीस आसतालो. तातूंत श्रावण आयतार हो आमकां चलयांक उमेद दिवपी. आज गोडशें खावपाक मेळटलें. मज्जा. कारण आई, व्हनीबाय, ताईबाय आयतार पुजतालीं. आमकां भुरग्यांक मात सकाळ साकून बोवाळ पडटालो.
फांऽतोट्टेर उठप. हांव, नयन, सुगंध, निरूबाय. पाचव्याचार जाल्ल्या निसरत्या शेता बांधा वेल्यान फातोडक्यांत वतालीं. थंयच माडांची ओळ आसा. मधल्यान भाटांत वचपाची वाट. वाटेच्या दोनूय कुशीक घेऽऽ म्हूण दुर्वा किल्लतात. सामक्यो कवकवीत. आमी रसरशीत त्यो दुर्वा काडटाली. थंयच कांय पत्री मेळटाली. ती पुनायतालीं. मागीर राशीवेल्या काजू कडच्या रस्त्यार वता. थंय उरिल्ली पत्री पुनायताली. मागीर देवळा कडेन वतालीं.
सकाळी पयलीं पोरसांतली फुलां काडप. कोणय व्हरत हो हुस्को आसतालो. मागीर पारदका (पारिजातक) फुलां पुनावप. पारदका पानां, फुलां आनी दश्णीचीं, नागिणीची, वाटेवेले वाघा चपके (बोचको) ही फुलां, दुर्वा देवळांत व्हरप. थंय दुर्वा बऱ्यो करून मोडप. ताच्यो चुडयो बांदप. एक 32 साची, एक 33 सांची, आयताराक; एक 21 सांची गणपतीक, एक 12 ची सुर्याक आनी पांच पांचाच्यो पांच. विड्यार दवरपाक अश्यो चुडयो बांदताली. लांब दुर्वा घेवन ताचेर पारदका फुलां ओंवळा भशेन ओंवताली. तीं घरा येतना देवतेक दवरून पांय पडपा खातीर आसतालीं. पारदका पानांचेर जमयिल्ल्या पत्रेचो इल्लो- इल्लो कुडको घालून पुडी बांदताली. ही पुडी आनी दुर्वा बांदूंक तेऱ्या दांडाऱ्याचे सोलून घेतिल्ले दोर आसताले.
ही पत्री बत्तीस जिनसी आसता. म्हळ्यार बत्तीस तरेची वनस्पतीचीं पानां. आंबो, पणस, गोंड, शेंवते, शेतपत्री (बारीक गुलाबाचें पान), जाय, अनंत, दसण, आबोले, शब्दुली पाटयेक घासतालीं तो चिड्डो, व्हडलो चिड्डो, उंदरा कान, पाट, दाय, दोवलो, कावळ्या दोळो, कावळ्या फोव, माड ,माडी, काजळ, कुकूम, शेंदरी, मांनरी, पितांबर, तबकडी, वागाचीं बोटां, किल्ली, दुर्वा, माको, तुंबो अशी ही पत्री. प्राजक्ता पानाचेर ही पुडी बांदप. दुर्वार ओंविल्लीं प्राजक्ता फुलां देवतेक दवरून पांय पडून घरा येवप. आईन केळे घालून कालयिल्ले गोडाचे फोव खावपाक आसताले. आनी काफ्यांउदक (फुटी काॅफी) पिवपाक मजा येताली.
आज शारांत रावता. दुर्वा आनी कांय पत्री मेळटा ती दवरून आमी आयतार पुजतात आनी आर्ग्यां सोडटात. एका सोबीत पाटार सूर्याची प्रतिमा काडप. नाक, दोळे, नाम काडप. हळद कुकूम ताचेर घालप. थंयच अखंड एकवीस तांदूळ दवरप. एक हळडीचें कूट दवरप. वयर केळीची शिरती. तिचेरर चुट्टेचे केल्लें वक्ल, ऊजव्यान पुडी, चुडयो दुर्वा, नाणे दवरिल्लो पाना विडो दवरप.
पयली फुलांनी देव कसो समजून आयतार सजोवप. शक्य तो देवाची आकृती कशी करप. ताच्या गळ्यांत भांगराची माळ घालप. पाटा म्हऱ्यांत दिवली वा निरांजन पेटोवन दवरप. नैवेद्य दवरप. पयल्या आयताराक ‘मुटलां’, दुसऱ्या ‘हालऊंडे’ करतात. तिसरो ‘तवसळी’, चवथो निमणो आसल्यार पानपोळे (रोसांतले) नातर ‘हेलापे’ करतात. निमण्या आयतारक मात पोळेच करतात. ताणें आतां पळ काडचो म्हूण.
‘केशवाय नमः, माधवा नमः, गोविंदाय नमः’ अशीं नांवा घेत आचमन करप. ‘सूर्य नारायण प्रित्यर्थे जपे विनियोग हा’ अशें म्हणून. आदित्य स्तोत्र वाचप. सूर्याची बारा नांवा म्हणप. अक्षता आयतार देवाचेर घालप. पदराचें टोंक हाताच्या निमण्या कात्रेत धरून दवरिल्लो विडो हातात घेवन एका- एका देवाच्या नांवान, तांबयातले उदक विड्यार घेत पडग्यांत सोडप. ‘अर्घ प्रदानं करिष्ये’ म्हणत अर्घ्या सोडप.
पयलें अर्घ्य अस्ति देवाक
दुसरें अर्घ्य अस्तिराणयेक
तिसरें अर्घ्य धरणी मायेक
चवथें अर्घ्य तुळशी मायेक.
पांचवें अर्घ्य पांचय पांडवांक
सव्वें अर्घ्य सर्वै देवाक.
सातवें अर्घ्य माय बापाक
आठवें अर्घ्य माय मांवाक
णव्वें अर्घ्य नवदुर्गेक
धांव्वें अर्घ्य ब्रह्म गायीत्रेक
अकरावें अर्घ्य सीता सावित्रेक
बारावें अर्घ्य कौंतैक
कौंतेचे कौंतेय फळ
दी देवा पुत्र पुत्री फळ
जन्मोजन्मी अयेपण.
अशें म्हणून हात जोडप. विड्या वेल्यो दुर्वा फूल माथ्यांत घालप. विड्यार दुसऱ्यो दुर्वा फूल दवरून अक्षता घालून नमस्कार करप. नैवेद्य अर्पण करून आरती करप. तुळशीक दुर्वा, फूल, हळद- कुकूम घालून नमस्कार करप. मागीर सूर्याक फूल, बारा दुर्वा, हळद कुकूम घालून तीन फावटी हातार उदक घेवन सोडप. ‘सूर्याय नम:’ अशे तीन फावटीं म्हणप. घराच्या हुंबऱ्यार, शेगडेर अशेच चिपटभर उदक घालून फूल दुर्वा, हळद कुकूम घालप.
सांजेचो सूर्य अस्त जावचे पयलीं पुजिल्लो आयतार पावोवप. पयलीं सगलीं फुलां घालून उजवात ऊंवाळप. साकरेचो वा फळाचो नैवेद्य दाखोवप वाजयत तो तुळशींत वा माडामुळांत पावोवप… आनी म्हणप ‘आयतारा पाव.आज वच आनी फाल्या बेग्गीन यो.’ निमण्या आयताराक मात पंचकताय करप. आणि तो बेगीनच पावोवप.
आज काल हें सगलें
करप बरेंच कठीण वता. तरी करत आयल्यांत तीं करतातच. त्या निमित्त्यान निसर्गा कडेन वचप जाता. झाड-पाल्याची वळख जाता. एकूण श्रावण मानसीक समाधान, आनंद दिता.