महाभारत : म्हजे कल्पनेंतल्यान

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

हस्तिनापूराच्या राजशिंवासनाचेर कोणे बसचे हाचे खातीर चलिल्लो वाद आनी तो वाद सोंपोवचे खातीर मागीर जाल्लें झूज म्हळ्यार महाभारत! ह्या झुजांत भारत देशांतल्या चडश्या सगल्या राज्यांनी वांटो घेतलो, ते खातीर तें महाभारत! हस्तिनापूराच्या भरत राजाच्या कुळातल्या कुरुवंशाच्या राजकुंवरांनी राजसत्ता मेळोवपा खातीर कितलींशीच वर्सां केल्ली धडपड म्हळ्यार महाभारत! महाभारत म्हळ्यार जगातले सगल्यांत व्हडले महाकाव्य – खरें म्हळ्यार तो एक इतिहासूच!

“आदी-पर्व” शंतनू आनी गंगा
म हाभारत, हो इतिहास सारको
जाणा जावपाक आमकां खूब फाटल्या काळांत वच्चें पडटलें, ज्या काळांत हस्तिनापूराच्या कुरुवंशाचें साम्राज्य अर्द्या अदीक भारत देशाचेर फांकारिल्ले. हस्तिनापूराच्या शिंवासनार बसून शंतनू राजा राज्य करतालो. राजा शूर, न्यायी आनी दिसपाक खूब सुंदर आशिल्लो. आपले प्रजेची तो बरी जतनाय करतालो. ताच्या राज्यांतल्या लोकांक आपल्या राजा विशीं खूब अभिमान दिसतालो. पूण, आता मेरेन राजाचे लग्न जावंक नाशिल्ले. ते खातीर एकसुरेपणाचो वाज येवन खूब फावटी राजा आपलो वेळ घालोवपाक शिकारेक वतालो.
एकदां शिकार करपाक म्हणून भायर सरिल्लो शंतनू राजा हस्तिनापूरा सावन बरोच पयस हिमालय पर्वता लागीं आशिल्ल्या प्रदेशांत पावलो. लागींच भागिरथी न्हंय व्हांवताली. न्हंयच्या उदकांत ताका एक सुंदर चली पेंवताना दिसली. तिका पळयना फुडें शंतनू ते चलयेच्या मोगांतूच पडलो. न्हंयेचे देगेर ते चलयेच्यो इश्टिणी हेवटेन तेवटेने खेळटाल्यो. तांचे मदले एके चलयेक लागीं आपोवन शंतनून चवकशी केली, ताचे वयल्यान न्हंयेंत पेंवताली ती तरणाटी हिमवान राजाची व्हडली चली गंगा हें ताका कळ्ळें.
ती चली कोणाची कोण हें कळना फुडें शंतनू तसोच हिमवान राजाक वचून मेळ्ळो. ताणें आपली वळख सांगून गंगेक लग्नाची मागणी घाली. शंतनूक पळयले उपरांत गंगेकूय तो मानवलो आनी तिणें लग्नाक हयकार दिलो. पूण तिणें शंतनू तिचें मन केन्नाच दुखोवचोना अशी अट घाली. ज्या दिसा शंतनू तिचे मन मोडटलो त्याच दिसा ती ताका सोडून वतली आनी केन्नाच परत ताचे वांगडा रावची ना अशेंय तिणें शंतनूक सांगलें. शंतनू गंगे पसत इतलो पिसो जाल्लो की ताणें गंगेचे म्हणणें रोखडेच मान्य केलें. कांय दिसांनी एका बऱ्या म्हुर्तार शंतनू आनी गंगेचे लग्न जाले. शिकारेक गेल्लो शंतनू गंगेक घेवन परत हस्तिनापूरांत आयलो.
हस्तिनापूर पावतकच गंगा आनी शंतनू हांचे नवे जिणेची सुरवात जाली. दोगूय जाणां आपल्याच जगांत गुल्ल जालीं. कांय काळान गंगेक चलो जालो. शंतनू सामको खोशी जालो. आपल्या राज्याक वारस मेळ्ळो म्हणून ताका खूब उमेद जाली. पूण ताची खोस चड काळ तिगली ना. गंगेक जाल्ल्या भुरग्यांचो रोखडोच प्राण गेलो. शंतनूक खूब दुख जालें. काळ फुडें वचत रावलो. इतले मजगती गंगा आनीक स फावटी बाळांत जाली. दरेक वेळार एका चल्याचो जल्म जालो पूण तातूंतलो एकूय चलो वाचलो ना. अशें कित्याक जाता हेच शंतनूक समजना जाले. आठव्या वेळार परत गंगेन एका चल्याकूच जल्म दिलो. “सात चले जल्माक येवन लेगीत एकूय चलो वांचलो ना; लग्न जावन इतलीं वर्सां जावन गेलीं, पूण आजून राज्याक वारस नाशिल्लो”. असो विचार करून करून शंतनू राजा बेजारलो.
हे फावट गंगा बाळंत जायनाफुडें शंतनूच्यान रावूं नज जाले. गंगेच्या कुशीक न्हिदिल्ल्या त्या जाल्ल्या भुरग्याक पळोवन ताणें गंगेक म्हणले, “आता तरी हो चलो जगतलो मगो? कांय आताय बी आदले सात चले मेले तसो होय बी आमकां अंतरतलो? तुज्याच मनांत म्हज्या राज्याक वारस मेळचो न्ही अशे घडये आसा म्हणून हें अशें घडटा जावये.” अशेंचे खूब कितें कितें शंतनू उलयलो. तें आयकून गंगेक खूब वायट दिसलें. तिणे शंतनूक म्हणले, “तुवें म्हजे मन दुखयलां, लग्ना वेळार, हांवे तुका अट घाल्ली ती तुवें मोडली. हांव आता हांगा रावूक शकना. म्हज्या ह्या पुताक घेवन हांव चल्लें कुळाराक. परत आनीक हांव हस्तिनापूरांत केन्नाच येवचें ना.” अशें म्हणून गंगा ह्या जाल्ल्या चल्याक घेवन परत आपल्या बापाय कडेन गेली.
शंतनूक धक्कोच बसलो. जिचो शंतनून इतलो मोग केलो ती गंगा ताका सोडून गेल्ली. पूण चूक ताचीच आशिल्ली. गंगेन ताका घाल्ली अट ताणें मोडिल्ली. ताका खूब दुख्ख जालें. पूण ताणें स्वताक सांवरलो. आपलें सगले लक्ष ताणें राज्यकारभारांत घालें. सामकोच वाज आयलो जाल्यार तो शिकारेक ना जाल्यार बेश्टोच भोंवपाक वतालो.
अशेच दीस गेले, म्हयने गेले आनी वर्सांय गेली. शंतनूक एकसुरेपण सोंसना जालें. ताका गंगेची परत परत याद येवपाक लागली. आपणें आपयली जाल्यार ती घडये परत येत अशें ताका केन्ना केन्ना दिसपाक लागले. आपणाक जाल्लो आपलो आठवो पूत वांचला आसतलो काय आनी तशें जाल्यार आता तो व्हड जाला आसतलो असो विचार ताच्या मनांत येतालो. करतां करतां गंगा कुळाराक गेल्याक सोळा वर्सां जालीं. राज्याक वारस जाय हें शंतनूक खरपणान जाणवूंक लागलें. ताणें आपल्या मनाचा निश्चेत केलो आनी एक दीस तो उठलो आनी गंगेक परत हाडपाक तिच्या राज्यांत गेलो.
हिमवान राजान आपल्या जांवयाचें बरें स्वागत केलें, शंतनू आयला हे कळनाफुडें गंगा ताका एका सुंदर सोबीत तरणाट्याक घेवन मेळपाक आयली. तिणें शंतनूक म्हणलें, “राजा, हो तुजो चलो देवव्रत. देवाचे दयेन तो वाचलो. ताका आमी सगल्यो विद्या शिकयल्यात. हाका तूं तुजे वांगडा घेवन चल. आता तुज्या राज्याक वारस मेळ्ळो न्ही? हांव मात तुजे बाराबर येवंक शकना”. शंतनूक एकवटेन आपल्या पुताक पळोवन खूब खोस जाली पूण दुसरे वटेन गंगा हस्तिनापूराक परत येना म्हणून वायटूय दिसले. ताणें गंगेक समजावपाचो खूब येत्न केलो. पूण ती ताच्या वांगडा येवपाक कशीच तयार जाली ना. निरशेवन शंतनू आपल्या पुताक घेवन हस्तिनापूराक परत आयलो.
राजान आतां आपलें सगलें लक्ष आपल्या चल्याचेर केंद्रस्थ केलें. ताणें ताका राज्यकारभारांतले धडे शिकयले. कांय वर्सांनी शंतनून देवव्रताक युवराज म्हणून नेमलो. देवव्रतान ल्हव ल्हव हस्तिनापूराचो राज्यकारभार आपल्या हातांत घेतलो. थोड्याच दिसांनी देवव्रताची वागणूक बरी मानवल्यान प्रजेच्या मनांत ताचे विशीं आदर निर्माण जालो. शंतनून मागीर राज्यकारबारातलें आपलें लक्ष इल्लें इल्लें कमी केलें. आता ताका व्हडलेशें काम नाशिल्लें. ताचें आतां वयूय जाल्लें. परत ताका एकलेंपण जाणवूंक लागले. आपलें मन रमोवपाक परत एकदा ताणें शिकारेक आनी भोंवूक वचपाक सुरवात केली.

(फुडें चालू…)

अनिल नायक
9049079789